xiē zǐ bo ér cài pó shàng, shī yún huā yǒu chóng kāi rì, rén wú zài shào nián.
楔子（卜兒蔡婆上，詩(shī)云）花有重開(kāi)日，人無(wú)再少年。
bù xū zhǎng fù guì, ān lè shì shén xiān.
不須長(cháng)富貴，安樂(lè )是神仙。
lǎo shēn cài pó pó shì yě.
老身蔡婆婆是也。
chǔ zhōu rén shì, dí qīn sān kǒu ér jiā shǔ.
楚州人氏，嫡親三口兒家屬。
bù xìng fū zhǔ wáng shì yǐ guò, zhǐ yǒu yí gè hái ér, nián zhǎng bā suì.
不幸夫主亡逝已過(guò)，止有一個(gè)孩兒，年長(cháng)八歲。
ǎn niáng ér liǎng gè, guò qí rì yuè.
俺娘兒兩個(gè)，過(guò)其日月。
jiā zhōng pō yǒu xiē qián cái.
家中頗有些錢(qián)財。
zhè lǐ yí gè dòu xiù cái, cóng qù nián wèn wǒ jiè le èr shí liǎng yín zi, rú jīn běn lì gāi yín sì shí liǎng.
這里一個(gè)竇秀才，從去年問(wèn)我借了二十兩銀子，如今本利該銀四十兩。
wǒ shù cì suǒ qǔ, nà dòu xiù cái zhǐ shuō pín nán, méi de hái wǒ.
我數次索取，那竇秀才只說(shuō)貧難，沒(méi)得還我。
tā yǒu yí gè nǚ ér, jīn nián qī suì, shēng de kě xǐ, zhǎng de kě ài.
他有一個(gè)女兒，今年七歲，生得可喜，長(cháng)得可愛(ài)。
wǒ yǒu xīn kàn shàng tā, yǔ wǒ jiā zuò gè xí fù, jiù zhǔn le zhè sì shí liǎng yín zi, qǐ bù liǎng de qí biàn!
我有心看上他，與我家做個(gè)媳婦，就準了這四十兩銀子，豈不兩得其便！
tā shuō jīn rì hǎo rì chén, qīn sòng nǚ ér dào wǒ jiā lái.
他說(shuō)今日好日辰，親送女兒到我家來(lái)。
lǎo shēn qiě bù suǒ qián qù, zhuān zài jiā zhōng děng hòu.
老身且不索錢(qián)去，專(zhuān)在家中等候。
zhè zǎo wǎn dòu xiù cái gǎn dài lái yě.
這早晚竇秀才敢待來(lái)也。
chōng mò bàn dòu tiān zhāng, yǐn zhèng lǐ bàn duān yún shàng, shī yún dú jǐn piāo xiāng wàn juǎn shū, kě lián pín shā mǎ xiàng rú.
（沖末扮竇天章，引正里扮端云上，詩(shī)云）讀盡縹緗萬(wàn)卷書(shū)，可憐貧煞馬相如。
hàn tíng yī rì chéng ēn zhào, bù shuō dāng lú shuō zǐ xū.
漢庭一日承恩召，不說(shuō)當壚說(shuō)子虛。
xiǎo shēng xìng dòu, míng tiān zhāng, zǔ guàn cháng ān jīng zhào rén yě.
小生姓竇，名天章，祖貫長(cháng)安京兆人也。
yòu xí rú yè, bǎo yǒu wén zhāng.
幼習儒業(yè)，飽有文章。
zhēng duó shí yùn bù tōng, gōng míng wèi suì.
爭奪時(shí)運不通，功名未遂。
bù xìng huī jiā wáng huà yǐ guò, piē xià zhè gè nǚ hái ér, xiǎo zì duān yún.
不幸揮家亡化已過(guò)，撇下這個(gè)女孩兒，小字端云。
cóng sān suì shàng wáng le tā mǔ qīn, rú jīn hái ér qī suì le yě.
從三歲上亡了他母親，如今孩兒七歲了也。
xiǎo shēng yī pín rú xǐ, liú luò zài zhè chǔ zhōu jū zhù.
小生一貧如洗，流落在這楚州居住。
cǐ jiān yí gè cài pó pó, tā jiā guǎng yǒu qián wù
此間一個(gè)蔡婆婆，他家廣有錢(qián)物；
xiǎo shēng yīn wú pán chán, céng jiè le tā èr shí liǎng yín zi, dào jīn běn lì gāi duì hái tā sì shí liǎng.
小生因無(wú)盤(pán)纏，曾借了他二十兩銀子，到今本利該對還他四十兩。
tā shù cì wèn xiǎo shēng suǒ qǔ.
他數次問(wèn)小生索取。
jiào wǒ bǎ shèn me hái tā?
教我把甚么還他？
shuí xiǎng jìn pó pó cháng cháng zhe rén lái shuō, yào xiǎo shēng nǚ hái ér zuò tā ér xí fù.
誰(shuí)想禁婆婆常常著(zhù)人來(lái)說(shuō)，要小生女孩兒做他兒媳婦。
kuàng rú jīn chūn bǎng dòng, xuǎn chǎng kāi, zhèng tè shàng cháo qǔ yīng, yòu kǔ pán chán quē shǎo.
況如今春榜動(dòng)，選場(chǎng)開(kāi)，正特上朝取應，又苦盤(pán)纏缺少。
xiǎo shēng chū yú wú nài, zhǐ de jiāng nǚ hái ér duān yún sòng yǔ cài pó pó zuò ér xí fù qù.
小生出于無(wú)奈，只得將女孩兒端云送與蔡婆婆做兒媳婦去。
zuò tàn kē, yún hāi!
（做嘆科，云）嗨！
zhè gè nà lǐ shì zuò xí fù?
這個(gè)那里是做媳婦？
fēn míng shì mài yǔ tā yì bān.
分明是賣(mài)與他一般。
jiù zhǔn le tā nà xiān jiè de sì shí liǎng yín zi, fèn wài dàn dé xiē shǎo dōng xī, gōu xiǎo shēng yìng jǔ zhī fèi, biàn yě guò wàng le.
就準了他那先借的四十兩銀子，分外但得些少東西，勾小生應舉之費，便也過(guò)望了。
shuō huà zhī jiān, zǎo lái dào tā jiā mén shǒu.
說(shuō)話(huà)之間，早來(lái)到他家門(mén)首。
pó pó zài jiā me?
婆婆在家么？
bo ér shàng, yún xiù cái, qǐng jiā lǐ zuò, lǎo shēn děng hòu duō shí yě.
（卜兒上，云）秀才，請家里坐，老身等候多時(shí)也。
zuò xiāng jiàn kē, dòu tiān zhāng yún xiǎo shēng jīn rì yī rèn de jiāng nǚ hái ér sòng lái yǔ pó pó, zěn gǎn shuō zuò xí fù, zhǐ yǔ pó pó zǎo wǎn shǐ yòng.
（做相見(jiàn)科，竇天章云）小生今日一任的將女孩兒送來(lái)與婆婆，怎敢說(shuō)做媳婦，只與婆婆早晚使用。
xiǎo shēng rì xià jiù yào shàng cháo jìn qǔ gōng míng qù, liú xià nǚ hái ér zài cǐ, zhǐ wàng pó pó kàn qù zé gè!
小生日下就要上朝進(jìn)取功名去，留下女孩兒在此，只望婆婆看覷則個(gè)！
bo ér yún zhè děng, nǐ shì wǒ qìng jia le.
（卜兒云）這等，你是我親家了。
nǐ běn lì shǎo wǒ sì shí liǎng yín zi, wù de shì jiè qián de wén shū, hái le nǐ
你本利少我四十兩銀子，兀的是借錢(qián)的文書(shū)，還了你；
zài sòng yǔ nǐ shí liǎng yín zi zuò pán chán.
再送與你十兩銀子做盤(pán)纏。
qìng jia, nǐ xiū xián qīng shǎo.
親家，你休嫌輕少。
dòu tiān zhāng zuò xiè kē, yún duō xiè le pó pó!
（竇天章做謝科，云）多謝了婆婆！
xiān shǎo nǐ xǔ duō yín zi, dōu bú yào wǒ hái le, jīn yòu sòng wǒ pán chán, cǐ ēn yì rì bì dāng zhòng bào.
先少你許多銀子，都不要我還了，今又送我盤(pán)纏，此恩異日必當重報。
pó pó, nǚ hái ér zǎo wǎn dāi chī, kàn xiǎo shēng báo miàn, kàn qù nǚ hái ér zán!
婆婆，女孩兒早晚呆癡，看小生薄面，看覷女孩兒咱！
bo ér yún qìng jia, zhè bù xiāo nǐ zhǔ fù.
（卜兒云）親家，這不消你囑咐。
lìng ài dào wǒ jiā, jiù zuò qīn nǚ ér yì bān kàn chéng tā, nǐ zhǐ guǎn fàng xīn de qù.
令?lèi)?ài)到我家，就做親女兒一般看承他，你只管放心的去。
dòu tiān zhāng yún pó pó, duān yún hái ér gāi dǎ ā, kàn xiǎo shēng miàn zé mà jǐ jù
（竇天章云）婆婆，端云孩兒該打呵，看小生面則罵幾句；
dāng mà ā, zé chǔ fèn jǐ jù.
當罵呵，則處分幾句。
hái ér, nǐ yě bù bǐ zài wǒ gēn qián, wǒ shì nǐ qīn yé, jiāng jiù de nǐ.
孩兒，你也不比在我跟前，我是你親爺，將就的你。
nǐ rú jīn zài zhè lǐ, zǎo wǎn ruò wán liè ā, nǐ zhǐ tǎo nà dǎ mà chī.
你如今在這里，早晚若頑劣呵，你只討那打罵吃。
ér kǒu lè, wǒ yě shì chū yú wú nài!
兒口樂(lè )，我也是出于無(wú)奈！
zuò bēi kē chàng xiān lǚ shǎng huā shí wǒ yě zhǐ wèi yóu jì yíng shēng sì bì pín, yīn cǐ shàng gē shè dé qīn ér zài liǎng chǔ fèn.
（做悲科）（唱）【仙呂】【賞花時(shí)】我也只為尤計營(yíng)生四壁貧，因此上割舍得親兒在兩處分。
cóng jīn rì yuǎn jiàn luò yáng chén, yòu bù zhī guī qī dìng zhǔn, zé luò de wú yǔ àn xiāo hún.
從今日遠踐洛陽(yáng)塵，又不知歸期定準，則落的無(wú)語(yǔ)暗消魂。
xià bo ér yún dòu xiù cái liú xià tā zhè nǚ hái ér yǔ wǒ zuò xí fù ér, tā yī jìng shàng cháo yìng jǔ qù le.
（下）（卜兒云）竇秀才留下他這女孩兒與我做媳婦兒，他一徑上朝應舉去了。
zhēng dàn zuò bēi kē, yún diē diē, nǐ zhí xià de piē le wǒ hái ér qù yě!
（正旦做悲科，云）爹爹，你直下的撇了我孩兒去也！
bo ér yún xí fù ér, nǐ zài wǒ jiā, wǒ shì qīn pó, nǐ shì qīn xí fù, zhǐ dāng zì jiā gǔ ròu yì bān.
（卜兒云）媳婦兒，你在我家，我是親婆，你是親媳婦，只當自家骨肉一般。
nǐ bú yào tí kū, gēn zhe lǎo shēn qián hòu zhí liào qù lái.
你不要啼哭，跟著(zhù)老身前后執料去來(lái)。
tóng xià dì yī zhé jìng bàn sài lú yī shàng, shī yún xíng yī yǒu zhēn zhuó, xià yào yī běn cǎo.
（同下）第一折（凈扮賽盧醫上，詩(shī)云）行醫有斟酌，下藥依《本草》。
sǐ de yī bù huó, huó de yī sǐ le.
死的醫不活，活的醫死了。
zì jiā xìng lú, rén dào wǒ yī shǒu hǎo yī, dōu jiào zuò sài lú yī.
自家姓盧，人道我一手好醫，都叫做賽盧醫。
zài zhè shān yáng xiàn nán mén kāi zhe shēng yào jú.
在這山陽(yáng)縣南門(mén)開(kāi)著(zhù)生藥局。
zài chéng yǒu gè cài pó pó, wǒ wèn tā jiè le shí liǎng yín zi, běn lì gāi hái tā èr shí liǎng
在城有個(gè)蔡婆婆，我問(wèn)他借了十兩銀子，本利該還他二十兩；
shù cì lái tǎo zhè yín zi, wǒ yòu wú de hái tā.
數次來(lái)討這銀子，我又無(wú)的還他。
ruò bù lái biàn bà, ruò lái ā, wǒ zì yǒu gè zhǔ yì!
若不來(lái)便罷，若來(lái)呵，我自有個(gè)主意！
wǒ qiě zài zhè yào pù zhōng zuò xià, kàn yǒu shèn me rén lái.
我且在這藥鋪中坐下，看有甚么人來(lái)。
bo ér shàng, yún lǎo shēn cài pó pó.
（卜兒上，云）老身蔡婆婆。
wǒ yī xiàng bān zài shān yáng xiàn jū zhù, jǐn yě jìng bàn.
我一向搬在山陽(yáng)縣居住，盡也靜辦。
zì shí sān nián qián dòu tiān zhāng xiù cái liú xià duān yún hái ér yǔ wǒ zuò ér xí fù, gǎi le tā xiǎo míng, huàn zuò dòu é.
自十三年前竇天章秀才留下端云孩兒與我做兒媳婦，改了他小名，喚做竇娥。
zì chéng qīn zhī hòu, bù shàng èr nián, bù xiǎng wǒ zhè hái ér hài ruò zhèng sǐ le.
自成親之后，不上二年，不想我這孩兒害弱癥死了。
xí fù ér shǒu guǎ, yòu zǎo sān ge nián tóu, fú xiào jiāng chú le yě.
媳婦兒守寡，又早三個(gè)年頭，服孝將除了也。
wǒ hé xí fù ér shuō zhī, wǒ wǎng chéng wài sài lú yī jiā suǒ qián qù yě.
我和媳婦兒說(shuō)知，我往城外賽盧醫家索錢(qián)去也。
zuò xíng kē, yún gé guò yú tóu, zhuǎn guò wū jiǎo, zǎo lái dào tā jiā mén shǒu.
（做行科，云）葛過(guò)隅頭，轉過(guò)屋角，早來(lái)到他家門(mén)首。
sài lú yī zài jiā me?
賽盧醫在家么？
lú yī yún pó pó, jiā lǐ lái.
（盧醫云）婆婆，家里來(lái)。
bo ér yún wǒ zhè liǎng gè yín zǐ cháng yuǎn le, nǐ hái le wǒ bà.
（卜兒云）我這兩個(gè)銀子長(cháng)遠了，你還了我罷。
lú yī yún pó pó, wǒ jiā lǐ wú yín zi, nǐ gēn wǒ zhuāng shǎng qù qǔ yín zi hái nǐ.
（盧醫云）婆婆，我家里無(wú)銀子，你跟我莊上去取銀子還你。
bo ér yún wǒ gēn nǐ qù.
（卜兒云）我跟你去。
zuò xíng kē lú yī yún lái dào cǐ chù, dōng yě wú rén, xī yě wú rén, zhè lǐ bù xià shǒu, děng shèn me?
（做行科）（盧醫云）來(lái)到此處，東也無(wú)人，西也無(wú)人，這里不下手，等甚么？
wǒ suí shēn dài de yǒu shéng zi.
我隨身帶的有繩子。
wù nà pó pó, shuí huàn nǐ lī?
兀那婆婆，誰(shuí)喚你哩？
bo ér yún zài nà li?
（卜兒云）在那里？
zuò lēi bo ér kē.
（做勒卜兒科。
bèi lǎo tóng fù jìng zhāng lǘ ér chōng shàng, sài lú yī huāng zǒu xià.
孛老同副凈張驢兒沖上，賽盧醫慌走下。
bèi lǎo jiù bo ér kē zhāng lǘ ér yún diē, shì gè pó pó, zhēng xiē lēi shā le.
孛老救卜兒科）（張驢兒云）爹，是個(gè)婆婆，爭些勒殺了。
bèi lǎo yún wù nà pó pó, nǐ shì nà lǐ rén shì?
（孛老云）兀那婆婆，你是那里人氏？
xìng shèn míng shuí le yīn shén zhe zhè gè rén jiāng nǐ lēi sǐ?
姓甚名誰(shuí)了因甚著(zhù)這個(gè)人將你勒死？
bo ér yún lǎo shēn xìng cài, zài chéng rén shì, zhǐ yǒu gè guǎ xí fù ér, xiāng shǒu guò rì.
（卜兒云）老身姓蔡，在城人氏，止有個(gè)寡媳婦兒，相守過(guò)日。
yīn wèi sài lú yī shǎo wǒ èr shí liǎng yín zi, jīn rì yǔ tā qǔ tǎo
因為賽盧醫少我二十兩銀子，今日與他取討；
shuí xiǎng tā xián wǒ dào wú rén qù chù, yào lēi sǐ wǒ
誰(shuí)想他嫌我到無(wú)人去處，要勒死我；
lài zhè yín yú.
賴(lài)這銀于。
ruò bú shì yù zhe lǎo de hé gē ge ā, nà de lǎo shēn xìng mìng lái!
若不是遇著(zhù)老的和哥哥呵，那得老身性命來(lái)！
zhāng lǘ ér yún diē, nǐ tīng de tā shuō me?
（張驢兒云）爹，你聽(tīng)的他說(shuō)么？
tā jiā hái yǒu gè xí fù lī!
他家還有個(gè)媳婦哩！
jiù le tā xìng mìng, tā shǎo bu dé yào xiè wǒ.
救了他性命，他少不得要謝我。
bù ruò nǐ yào zhè pó zǐ, wǒ yào tā xí fù ér, hé děng liǎng biàn?
不若你要這婆子，我要他媳婦兒，何等兩便？
nǐ hé tā shuō qù.
你和他說(shuō)去。
bèi lǎo yún wù nà pó pó, nǐ wú zhàng fū, wǒ wú hún jiā, nǐ kěn yǔ wǒ zuò gè lǎo pó, yì xià rú hé?
（孛老云）兀那婆婆，你無(wú)丈夫，我無(wú)渾家，你肯與我做個(gè)老婆，意下如何？
bo ér yún shì hé yán yǔ!
（卜兒云）是何言語(yǔ)！
dài wǒ huí jiā, duō bèi xiē qián chāo xiāng xiè.
待我回家，多備些錢(qián)鈔相謝。
zhāng lǘ ér yún nǐ gǎn shì bù kěn, gù yì jiāng qián chāo hōng wǒ?
（張驢兒云）你敢是不肯，故意將錢(qián)鈔哄我？
sài lú yī de shéng zi hái zài, wǒ réng jiù lēi sǐ le nǐ bà.
賽盧醫的繩子還在，我仍舊勒死了你罷。
zuò ná shéng kē bo ér yún gē ge, dài wǒ màn màn dì xún sī zán!
（做拿繩科）（卜兒云）哥哥，待我慢慢地尋思咱！
zhāng lǘ ér yún nǐ xún sī xiē shèn me?
（張驢兒云）你尋思些甚么？
nǐ suí wǒ lǎo zi, wǒ biàn yào nǐ xí fù ér.
你隨我老子，我便要你媳婦兒。
bo ér bèi yún wǒ bù yī tā, tā yòu lēi shā wǒ.
（卜兒背云）我不依他，他又勒殺我。
bà bà bà, nǐ yé ér liǎng gè, suí wǒ dào jiā zhōng qù lái.
罷、罷、罷，你爺兒兩個(gè)，隨我到家中去來(lái)。
tóng xià zhēng dàn shàng, yún qiè shēn xìng dòu, xiǎo zì duān yún, zǔ jū chǔ zhōu rén shì.
（同下）（正旦上，云）妾身姓竇，小字端云，祖居楚州人氏。
wǒ sān suì shàng wáng le mǔ qīn, qī suì shàng lí le fù qīn.
我三歲上亡了母親，七歲上離了父親。
ǎn fù qīn jiāng wǒ jià yǔ cài pó pó wèi ér xí fù, gǎi míng dòu é, zhì shí qī suì yǔ fū chéng qīn.
俺父親將我嫁與蔡婆婆為兒媳婦，改名竇娥，至十七歲與夫成親。
bù xìng zhàng fū wáng huà, kě zǎo sān nián guāng jǐng, wǒ jīn èr shí suì yě.
不幸丈夫亡化，可早三年光景，我今二十歲也。
zhè nán mén wài yǒu gè sài lú yī, tā shǎo ǎn pó pó yín zi, běn lì gāi èr shí liǎng, shù cì suǒ qǔ bù hái.
這南門(mén)外有個(gè)賽盧醫，他少俺婆婆銀子，本利該二十兩，數次索取不還。
jīn rì ǎn pó pó qīn zì suǒ qǔ qù le.
今日俺婆婆親自索取去了。
dòu é yě, nǐ zhè mìng hǎo kǔ yě ā!
竇娥也，你這命好苦也呵！
chàng xiān lǚ diǎn jiàng chún mǎn fù xián chóu, shù nián jīn shòu, tiān zhī fǒu?
（唱）【仙呂】【點(diǎn)絳唇】滿(mǎn)腹閑愁，數年禁受，天知否？
tiān ruò shì zhī wǒ qíng yóu, pà bù dài hé tiān shòu.
天若是知我情由，怕不待和天瘦。
hùn jiāng lóng zé wèn nà huáng hūn bái zhòu, liǎng bān ér wàng cān fèi qǐn jǐ shí xiū?
【混江龍】則問(wèn)那黃昏白晝，兩般兒忘餐廢寢幾時(shí)休？
dà dū lái zuó xiāo mèng lǐ, hé zhe zhè jīn rì xīn tóu.
大都來(lái)昨宵夢(mèng)里，和著(zhù)這今日心頭。
cuī rén lèi de shì jǐn làn màn huā zhī héng xiù tà, duàn rén cháng de shì tī tuán luán yuè sè guà zhuāng lóu.
催人淚的是錦爛熳花枝橫繡闥，斷人腸的是剔團圝月色掛妝樓。
zhǎng zé shì jí jiān jiān àn bú zhù yì zhōng jiāo, mèn chén chén zhǎn bù chè méi jiān zhòu, yuè jué de qíng huái rǒng rǒng, xīn xù yōu yōu.
長(cháng)則是急煎煎按不住意中焦，悶沉沉展不徹眉尖皺，越覺(jué)的情懷冗冗，心緒悠悠。
yún shì zhè děng yōu chóu, bù zhī jǐ shí shì le yě ā!
（云）似這等憂(yōu)愁，不知幾時(shí)是了也呵！
chàng yóu hú lú mò bú shì bā zì ér gāi zài zhe yī shì yōu?
（唱）【油葫蘆】莫不是八字兒該載著(zhù)一世憂(yōu)？
shuí shì wǒ wú jìn tóu!
誰(shuí)似我無(wú)盡頭！
xū zhī dào rén xīn bù shì shuǐ cháng liú.
須知道人心不似水長(cháng)流。
wǒ cóng sān suì mǔ qīn shēn wáng hòu, dào qī suì yǔ fù fēn lí jiǔ.
我從三歲母親身亡后，到七歲與父分離久。
jià de gè tóng zhù rén, tā kě yòu bá zhe duǎn chóu
嫁的個(gè)同住人，他可又拔著(zhù)短籌；
piē de ǎn pó fù měi dōu bǎ kōng fáng shǒu, duān dì gè yǒu shuí wèn, yǒu shuí chǒu?
撇的俺婆婦每都把空房守，端的個(gè)有誰(shuí)問(wèn)，有誰(shuí)瞅？
tiān xià lè mò bú shì qián shì lǐ shāo xiāng bú dào tóu, jīn yě bō shēng zhāo huò yóu?
【天下樂(lè )】莫不是前世里燒香不到頭，今也波生招禍尤？
quàn jīn rén zǎo jiāng lái shì xiū.
勸今人早將來(lái)世修。
wǒ jiāng zhè pó shì yǎng, wǒ jiāng zhè fú xiào shǒu, wǒ yán cí xū yīng kǒu.
我將這婆侍養，我將這服孝守，我言詞須應口。
yún pó pó suǒ qián qù le, zěn shēng zhè zǎo wǎn bú jiàn huí lái?
（云）婆婆索錢(qián)去了，怎生這早晚不見(jiàn)回來(lái)？
bo ér tóng bèi lǎo zhāng lǘ ér shàng bo ér yún nǐ yé ér liǎng gè qiě zài mén shǒu, děng wǒ xiān jìn qù.
（卜兒同孛老、張驢兒上）（卜兒云）你爺兒兩個(gè)且在門(mén)首，等我先進(jìn)去。
zhāng lǘ ér yún nǎi nǎi, nǐ xiān jìn qù, jiù shuō nǚ xù zài mén shǒu lī.
（張驢兒云）奶奶，你先進(jìn)去，就說(shuō)女婿在門(mén)首哩。
bo ér jiàn zhēng dàn kē zhēng dàn yún nǎi nǎi huí lái le.
（卜兒見(jiàn)正旦科）（正旦云）奶奶回來(lái)了。
nǐ chī fàn me?
你吃飯么？
bo ér zuò kū kē, yún hái ér yě, nǐ jiào wǒ zěn shēng shuō bō!
（卜兒做哭科，云）孩兒也，你教我怎生說(shuō)波！
zhēng dàn chàng yī bàn ér wéi shèn me lèi màn màn bú zhù diǎn ér liú?
（正旦唱）【一半兒】為甚么淚漫漫不住點(diǎn)兒流？
mò bú shì wèi suǒ zhài yú rén jiā rě zhēng dòu?
莫不是為索債與人家惹爭斗？
wǒ zhè lǐ lián máng yíng jiē huāng wèn hòu, tā nà lǐ yào shuō yuán yóu.
我這里連忙迎接慌問(wèn)候，他那里要說(shuō)緣由。
bo ér yún xiū rén dā dā de, jiào wǒ zěn shēng shuō bō!
（卜兒云）羞人答答的，教我怎生說(shuō)波！
zhēng dàn chàng zé jiàn tā yī bàn ér pái huái yī bàn ér chǒu.
（正旦唱）則見(jiàn)他一半兒徘徊一半兒丑。
yún pó pó, nǐ wéi shèn me fán nǎo tí kū nà?
（云）婆婆，你為甚么煩惱啼哭那？
bo ér yún wǒ wèn sài lú yī tǎo yín zi qù, tā zhuàn wǒ dào wú rén qù chù, xíng qǐ xiōng lái, yào lēi sǐ wǒ.
（卜兒云）我問(wèn)賽盧醫討銀子去，他賺我到無(wú)人去處，行起兇來(lái)，要勒死我。
kuī le yí gè zhāng lǎo bìng tā ér zi zhāng lǘ ér, jiù dé wǒ xìng mìng.
虧了一個(gè)張老并他兒子張驢兒，救得我性命。
nà zhāng lǎo jiù yào wǒ zhāo tā zuò zhàng fū, yīn zhè děng fán nǎo.
那張老就要我招他做丈夫，因這等煩惱。
zhēng dàn yún pó pó, zhè gè pà bù zhōng me!
（正旦云）婆婆，這個(gè)怕不中么！
nǐ zài xún sī zán: ǎn jiā lǐ yòu bú shì méi yǒu fàn chī, méi yǒu yī chuān, yòu bú shì shǎo qiàn qián zhài, bèi rén cuī bī bù guò
你再尋思咱：俺家里又不是沒(méi)有飯吃，沒(méi)有衣穿，又不是少欠錢(qián)債，被人催逼不過(guò)；
kuàng nǐ nián jì gāo dà, liù shí yǐ wài de rén, zěn shēng yòu zhāo zhàng fū nà?
況你年紀高大，六十以外的人，怎生又招丈夫那？
bo ér yún hái ér yě, nǐ shuō de qǐ bú shì!
（卜兒云）孩兒也，你說(shuō)的豈不是！
dàn shì wǒ de xìng mìng quán kuī tā zhè yé ér liǎng gè jiù de.
但是我的性命全虧他這爺兒兩個(gè)救的。
wǒ yě céng shuō dào: dài wǒ dào jiā, duō jiāng xiē qián wù chóu xiè nǐ jiù mìng zhī ēn.
我也曾說(shuō)道：待我到家，多將些錢(qián)物酬謝你救命之恩。
bù zhī tā zěn shēng zhī dào wǒ jiā lǐ yǒu gè xí fù ér, dào wǒ pó xí fù yòu méi lǎo gōng, tā yé ér liǎng gè yòu méi lǎo pó, zhèng shì tiān yuán tiān duì.
不知他怎生知道我家里有個(gè)媳婦兒，道我婆媳婦又沒(méi)老公，他爺兒兩個(gè)又沒(méi)老婆，正是天緣天對。
ruò bù suí shùn tā, yī jiù yào lēi sǐ wǒ.
若不隨順他，依舊要勒死我。
nà shí jié wǒ jiù huāng zhāng le, mò shuō zì jǐ xǔ le tā, lián nǐ yě xǔ le tā.
那時(shí)節我就慌張了，莫說(shuō)自己許了他，連你也許了他。
ér yě, zhè yě shì chū yú wú nài.
兒也，這也是出于無(wú)奈。
zhēng dàn yún pó pó, nǐ tīng wǒ shuō bō.
（正旦云）婆婆，你聽(tīng)我說(shuō)波。
chàng hòu tíng huā bì xiōng shén yào zé hǎo rì tou, bài jiā táng yào jiāng xiāng huǒ xiū.
（唱）【后庭花】避兇神要擇好日頭，拜家堂要將香火修。
shū zhe gè shuāng xuě bān bái jiū jì, zěn jiāng zhè yún xiá bān jǐn pà dōu?
梳著(zhù)個(gè)霜雪般白鬏髻，怎將這云霞般錦帕兜？
guài bù de quot
怪不的"
nǚ dà bù zhōng liú quot
女大不中留"
.
。
nǐ rú jīn liù xún zuǒ yòu, kě bù dào dào zhōng nián wàn shì xiū!
你如今六旬左右，可不道到中年萬(wàn)事休！
jiù ēn ài yī bǐ gōu, xīn fū qī liǎng yì tóu, wǎng jiào rén xiào pò kǒu!
舊恩愛(ài)一筆勾，新夫妻兩意投，枉教人笑破口！
bo ér yún wǒ de xìng mìng dōu shì tā yé ér liǎng gè jiù de, shì dào rú jīn, yě gù bu de bié rén xiào huà le.
（卜兒云）我的性命都是他爺兒兩個(gè)救的，事到如今，也顧不得別人笑話(huà)了。
zhēng dàn chàng qīng gē ér nǐ suī rán shì de tā dé tā yíng jiù, xū bú shì sǔn tiáo sǔn tiáo nián yòu, chǎn de biàn qiǎo huà é méi chéng pèi ǒu?
（正旦唱）【青哥兒】你雖然是得他、得他營(yíng)救，須不是筍條、筍條年幼，刬的便巧畫(huà)蛾眉成配偶？
xiǎng dāng chū nǐ fū zhǔ yí liú, tì nǐ tú móu, zhì xià tián chóu, zǎo wǎn gēng zhōu, hán shǔ yī qiú.
想當初你夫主遺留，替你圖謀，置下田疇，早晚羹粥，寒暑衣裘。
mǎn wàng nǐ guān guǎ gū dú, wú ái wú kào, mǔ zǐ měi dào bái tóu.
滿(mǎn)望你鰥寡孤獨，無(wú)捱無(wú)靠，母子每到白頭。
gōng gōng yě, zé luò de gàn shēng shòu!
公公也，則落得干生受！
bo ér yún hái ér yě, tā rú jīn zhǐ dài guò mén.
（卜兒云）孩兒也，他如今只待過(guò)門(mén)。
xǐ shì cōng cōng de, jiào wǒ zěn shēng huí dé tā qù?
喜事匆匆的，教我怎生回得他去？
zhēng dàn chàng jì shēng cǎo nǐ dào tā cōng cōng xǐ, wǒ tì nǐ dào xì xì chóu: chóu zé chóu xìng lán shān yàn bù xià jiāo huān jiǔ, chóu zé chóu yǎn hūn téng niǔ bù shàng tóng xīn kòu, chóu zé chóu yì méng lóng shuì bù wěn fú róng rù.
（正旦唱）【寄生草】你道他匆匆喜，我替你倒細細愁：愁則愁興闌珊咽不下交歡酒，愁則愁眼昏騰扭不上同心扣，愁則愁意朦朧睡不穩芙蓉褥。
nǐ dài yào shēng gē yǐn zhì huà táng qián, wǒ dào zhè yīn yuán gǎn luò zài tā rén hòu.
你待要笙歌引至畫(huà)堂前，我道這姻緣敢落在他人后。
bo ér yún hái ér yě, zài bú yào shuō wǒ le.
（卜兒云）孩兒也，再不要說(shuō)我了。
tā yé ér liǎng gè dōu zài mén shǒu děng hòu, shì yǐ zhì cǐ, bù ruò lián nǐ yě zhāo le nǚ xù bà!
他爺兒兩個(gè)都在門(mén)首等候，事已至此，不若連你也招了女婿罷！
zhēng dàn yún pó pó, nǐ yào zhāo nǐ zì zhāo, wǒ bìng rán bú yào nǚ xù.
（正旦云）婆婆，你要招你自招，我并然不要女婿。
bo ér yún nà gè shì yào nǚ xù de?
（卜兒云）那個(gè)是要女婿的？
zhēng nài tā yé ér liǎng gè zì jiā ái guò mén lái, jiào wǒ rú hé shì hǎo?
爭奈他爺兒兩個(gè)自家捱過(guò)門(mén)來(lái)，教我如何是好？
zhāng lǘ ér yún wǒ men jīn rì zhāo guò mén qù yě.
（張驢兒云）我們今日招過(guò)門(mén)去也。
mào ér guāng guāng, jīn rì zuò gè xīn láng
帽兒光光，今日做個(gè)新郎；
xiù ér zhǎi zhǎi, jīn rì zuò gè jiāo kè.
袖兒窄窄，今日做個(gè)嬌客。
hǎo nǚ xù, hǎo nǚ xù, bù wǎng le, bù wǎng le.
好女婿，好女婿，不枉了，不枉了。
tóng bèi lǎo rù bài kē zhēng dàn zuò bù lǐ kē, yún wù nà sī, kào hòu!
（同孛老入拜科）(正旦做不禮科，云)兀那廝，靠后！
chàng zhuàn shā wǒ xiǎng zhè fù rén měi xiū xìn nà nán ér kǒu.
（唱）【賺煞】我想這婦人每休信那男兒口。
pó pó yě, pà méi de zhēn xīn ér zì shǒu, dào jīn rì zhāo zhe gè cūn lǎo zi, lǐng zhe gè bàn sǐ qiú.
婆婆也，怕沒(méi)的貞心兒自守，到今日招著(zhù)個(gè)村老子，領(lǐng)著(zhù)個(gè)半死囚。
zhāng lǘ ér zuò zuǐ liǎn liào, yún nǐ kàn wǒ yé ér liǎng gè zhè děng shēn duàn, jǐn yě xuǎn dé nǚ xù guò, nǐ bú yào cuò guò le hǎo shí chén, wǒ hé nǐ zǎo xiē ér bài táng bà.
（張驢兒做嘴臉料，云）你看我爺兒兩個(gè)這等身段，盡也選得女婿過(guò)，你不要錯過(guò)了好時(shí)辰，我和你早些兒拜堂罷。
zhēng dàn bù lǐ kē, chàng zé bèi nǐ kēng shā rén yàn lǚ yīng chóu.
（正旦不禮科，唱）則被你坑殺人燕侶鶯儔。
pó pó yě, nǐ qǐ bù zhī xiū!
婆婆也，你豈不知羞！
ǎn gōng gōng zhuàng fǔ chōng zhōu, zhēng zhá de tóng dòu ér jiā yuán bǎi shì yǒu.
俺公公撞府沖州，掙扎的銅斗兒家緣百事有。
xiǎng zhe ǎn gōng gōng zhì jiù, zěn rěn jiào zhāng lǘ ér qíng shòu?
想著(zhù)俺公公置就，怎忍教張驢兒情受？
zhāng lǘ ér zuò chě zhēng dàn bài kē, zhēng dàn tuī diē kē, chàng wù de bú shì ǎn méi zhàng fū de fù nǚ xià chǎng tóu!
（張驢兒做扯正旦拜科，正旦推跌科，唱）兀的不是俺沒(méi)丈夫的婦女下場(chǎng)頭！
xià bo ér yún nǐ lǎo rén jiā bú yào nǎo zào.
（下）（卜兒云）你老人家不要惱躁。
nán dào nǐ yǒu huó mìng zhī ēn, wǒ qǐ bù sī liang bào nǐ?
難道你有活命之恩，我豈不思量報你？
zhǐ shì wǒ nà xí fù ér qì xìng zuì bù hǎo rě de, jì shì tā bù kěn zhāo nǐ ér zi, jiào wǒ zěn hǎo zhāo nǐ lǎo rén jiā?
只是我那媳婦兒氣性最不好惹的，既是他不肯招你兒子，教我怎好招你老人家？
wǒ rú jīn pàn de hǎo jiǔ hǎo fàn, yǎng nǐ yé ér liǎng gè zài jiā, dài wǒ màn màn de quàn huà ǎn xí fù ér.
我如今拚的好酒好飯，養你爺兒兩個(gè)在家，待我慢慢的勸化俺媳婦兒。
dài tā yǒu gè huí xīn zhuǎn yì, zài zuò qū chǔ.
待他有個(gè)回心轉意，再作區處。
zhāng lǘ ér yún zhè wāi lá gǔ!
（張驢兒云）這歪剌骨！
biàn shì huáng huā nǚ ér, gāng gāng chě de yī bǎ, yě bù xiāo zhè děng shǐ xìng, píng kōng de tuī le wǒ yī jiāo, wǒ kěn gàn bà!
便是黃花女兒，剛剛扯的一把，也不消這等使性，平空的推了我一交，我肯干罷！
jiù dāng miàn dǔ gè shì yǔ nǐ: wǒ jīn shēng jīn shì bú yào tā zuò lǎo pó, wǒ yě bù suàn hǎo nán zǐ!
就當面賭個(gè)誓與你：我今生今世不要他做老婆，我也不算好男子！
cí yún měi fù rén wǒ jiàn guò wàn qiān xiàng wài, bù shì zhè xiǎo nī zǐ shēng de shí fēn bèi lài.
（詞云）美婦人我見(jiàn)過(guò)萬(wàn)千向外，不似這小妮子生得十分憊賴(lài)。
wǒ jiù le nǐ lǎo xìng mìng sǐ lǐ zhòng shēng, zěn gē shè dé bù kěn bǎ ròu shēn péi dài?
我救了你老性命死里重生，怎割舍得不肯把肉身陪待？
tóng xià dì èr zhé sài lú yī shàng, shī yún xiǎo zi tài yī chū shēn, yě bù zhī dào yī sǐ duō rén.
（同下）第二折（賽盧醫上，詩(shī)云）小子太醫出身，也不知道醫死多人。
hé cháng pà rén gào fā, guān le yī rì diàn mén?
何嘗怕人告發(fā)，關(guān)了一日店門(mén)？
zài chéng yǒu gè cài jiā pó zǐ, gāng shǎo de tā èr shí liǎng huā yín, lǚ lǚ qīn lái suǒ qǔ, zhēng xiē niǎn duàn jí jīn.
在城有個(gè)蔡家婆子，剛少的他二十兩花銀，屢屢親來(lái)索取，爭些捻斷脊筋。
yě shì wǒ yī shí zhì duǎn, jiāng tā zhuàn dào huāng cūn, zhuàng jiàn liǎng gè bù shí xìng míng nán zǐ, yī shēng rǎng dào: quot
也是我一時(shí)智短，將他賺到荒村，撞見(jiàn)兩個(gè)不識姓名男子，一聲嚷道："
làng dàng qián kūn, zěn gǎn xíng xiōng sā pō, shàn zì lēi sǐ píng mín!
浪蕩乾坤，怎敢行兇撒潑，擅自勒死平民！
quot
"
xià dé wǒ diū le shéng suǒ, fàng kāi jiǎo bù fēi bēn.
嚇得我丟了繩索，放開(kāi)腳步飛奔。
suī rán yī yè wú shì, zhōng jué shī jīng luò hún
雖然一夜無(wú)事，終覺(jué)失精落魂；
fāng zhī rén mìng guān tiān guān dì, rú hé kàn zuò bì shàng huī chén?
方知人命關(guān)天關(guān)地，如何看做壁上灰塵？
cóng jīn gǎi guò háng yè, yào de miè zuì xiū yīn.
從今改過(guò)行業(yè)，要得滅罪修因。
jiāng yǐ qián yī sǐ de xìng mìng, yí gè gè dōu yǔ tā yī juàn chāo dù de jīng wén.
將以前醫死的性命，一個(gè)個(gè)都與他一卷超度的經(jīng)文。
xiǎo zi sài lú yī de biàn shì.
小子賽盧醫的便是。
zhǐ wèi yào lài cài pó pó èr shí liǎng yín zi, zhuàn tā dào huāng pì qù chù, zhèng dài lēi sǐ tā, shuí xiǎng yù jiàn liǎng gè hàn zi, jiù le tā qù.
只為要賴(lài)蔡婆婆二十兩銀子，賺他到荒僻去處，正待勒死他，誰(shuí)想遇見(jiàn)兩個(gè)漢子，救了他去。
ruò shì zài lái tǎo zhài shí jié, jiào wǒ zěn shēng jiàn tā?
若是再來(lái)討債時(shí)節，教我怎生見(jiàn)他？
cháng yán dào de hǎo: quot
常言道的好："
sān shí liù jì, zǒu wéi shàng jì.
三十六計，走為上計。
quot
"
xǐ de wǒ shì gū shēn, yòu wú jiā xiǎo lián lěi
喜得我是孤身，又無(wú)家小連累；
bù ruò shōu shí le xì ruǎn xíng lǐ, dǎ gè bāo ér, qiāo qiāo de duǒ dào bié chù, lìng zuò yíng shēng, qǐ bù gān jìng!
不若收拾了細軟行李，打個(gè)包兒，悄悄的躲到別處，另做營(yíng)生，豈不干凈！
zhāng lǘ ér shàng, yún zì jiā zhāng lǘ ér.
（張驢兒上，云）自家張驢兒。
kě nài nà dòu é bǎi bān de bù kěn suí shùn wǒ
可奈那竇娥百般的不肯隨順我；
rú jīn nà lǎo pó zǐ hài bìng, wǒ tǎo fú dú yào yǔ tā chī le, yào sǐ nà lǎo pó zǐ, zhè xiǎo nī zǐ hǎo dǎi zuò wǒ de lǎo pó.
如今那老婆子害病，我討服毒藥與他吃了，藥死那老婆子，這小妮子好歹做我的老婆。
zuò xíng kē, yún qiě zhù, chéng lǐ rén ěr mù guǎng, kǒu shé duō, tǎng jiàn wǒ tǎo dú yào, kě bù rǎng chū shì lái?
（做行科，云）且住，城里人耳目廣，口舌多，倘見(jiàn)我討毒藥，可不嚷出事來(lái)？
wǒ qián rì kàn jiàn nán mén wài yǒu gè yào pù, cǐ chù lěng jìng, zhèng hǎo tǎo yào.
我前日看見(jiàn)南門(mén)外有個(gè)藥鋪，此處冷靜，正好討藥。
zuò dào kē, jiào yún tài yī gē ge, wǒ lái tǎo yào de.
（做到科，叫云）太醫哥哥，我來(lái)討藥的。
sài lú yī yún nǐ tǎo shèn me yào?
（賽盧醫云）你討甚么藥？
zhāng lǘ ér yún wǒ tǎo fú dú yào.
（張驢兒云）我討服毒藥。
sài lú yī yún shuí gǎn hé dú yào yǔ nǐ?
（賽盧醫云）誰(shuí)敢合毒藥與你？
zhè sī hǎo dà dǎn yě!
這廝好大膽也！
zhāng lǘ ér yún nǐ zhēn gè bù kěn yǔ wǒ yào me?
（張驢兒云）你真個(gè)不肯與我藥么？
sài lú yī yún wǒ bù yǔ nǐ, nǐ jiù zěn dì wǒ?
（賽盧醫云）我不與你，你就怎地我？
zhāng lǘ ér zuò tuō lú yún hǎo ya, qián rì móu sǐ cài pó pó de bú shì nǐ lái!
（張驢兒做拖盧云）好呀，前日謀死蔡婆婆的不是你來(lái)！
nǐ shuō wǒ bù rèn de nǐ lī, wǒ tuō nǐ jiàn guān qù!
你說(shuō)我不認的你哩，我拖你見(jiàn)官去！
sài lú yī zuò huāng kē, yún dà gē, nǐ fàng wǒ, yǒu yào, yǒu yào.
（賽盧醫做慌科，云）大哥，你放我，有藥，有藥。
zuò yǔ yào kē, zhāng lǘ ér yún jì rán yǒu le yào, qiě ráo nǐ bà.
（做與藥科，張驢兒云）既然有了藥，且饒你罷。
zhèng shì: quot
正是："
dé fàng shǒu shí xū fàng shǒu, dé ráo rén chù qiě ráo rén.
得放手時(shí)須放手，得饒人處且饒人。
quot
"
xià sài lú yī yún kě bù huì qì!
（下）（賽盧醫云）可不晦氣！
gāng gāng tǎo yào de zhè rén, jiù shì jiù nà pó zǐ de.
剛剛討藥的這人，就是救那婆子的。
wǒ jīn rì yǔ le tā zhè fú dú yào qù le, yǐ hòu shì fā, yuè yuè yào lián lěi wǒ.
我今日與了他這服毒藥去了，以后事發(fā)，越越要連累我。
chèn zǎo jǐ ér guān shàng yào pù, dào zhuō zhōu mài lǎo shǔ yào qù yě.
趁早幾兒關(guān)上藥鋪，到涿州賣(mài)老鼠藥去也。
xià bo ér shàng, zuò bìng fú jǐ kē bèi lǎo tóng zhāng lǘ ér shàng, yún lǎo hàn zì dào cài pó pó jiā lái, běn wàng zuò gè jiē jiǎo, què bèi tā xí fù jiān zhí bù cóng.
（下）（卜兒上，做病伏幾科）（孛老同張驢兒上，云）老漢自到蔡婆婆家來(lái)，本望做個(gè)接腳，卻被他媳婦堅執不從。
nà pó pó yī xiàng shōu liú ǎn yé ér liǎng gè zài jiā tóng zhù, zhǐ shuō quot
那婆婆一向收留俺爺兒兩個(gè)在家同住，只說(shuō)"
hǎo shì bù zài máng quot
好事不在忙"
, děng màn màn lǐ quàn zhuǎn tā xí fù
，等慢慢里勸轉他媳婦；
shuí xiǎng nà pó pó yòu hài qǐ bìng lái.
誰(shuí)想那婆婆又害起病來(lái)。
hái ér, nǐ kě céng suàn wǒ liǎng gè de bā zì, hóng luán tiān xǐ jǐ shí dào mìng lī?
孩兒，你可曾算我兩個(gè)的八字，紅鸞天喜幾時(shí)到命哩？
zhāng lǘ ér yún yào kàn shèn me tiān xǐ dào mìng!
（張驢兒云）要看甚么天喜到命！
zhǐ dǔ běn shì, zuò dé qù, zì qù zuò.
只賭本事，做得去，自去做。
bèi lǎo yún hái ér yě, cài pó pó hài bìng hǎo jǐ rì le, wǒ yǔ nǐ qù wèn bìng bō.
（孛老云）孩兒也，蔡婆婆害病好幾日了，我與你去問(wèn)病波。
zuò jiàn bo ér wèn kē, yún pó pó, nǐ jīn rì bìng tǐ rú hé?
（做見(jiàn)卜兒?jiǎn)?wèn)科，云）婆婆，你今日病體如何？
bo ér yún wǒ shēn zi shí fēn bù kuài lī.
（卜兒云）我身子十分不快哩。
bèi lǎo yún nǐ kě xiǎng xiē shèn me chī?
（孛老云）你可想些甚么吃？
bo ér yún wǒ sī liang xiē yáng dǔ r tāng chī.
（卜兒云）我思量些羊肚兒湯吃。
bèi lǎo yún hái ér, nǐ duì dòu é shuō, zuò xiē yáng dǔ r tāng yǔ pó pó chī.
（孛老云）孩兒，你對竇娥說(shuō)，做些羊肚兒湯與婆婆吃。
zhāng lǘ ér xiàng gǔ mén yún dòu é, pó pó xiǎng yáng dǔ r tāng chī, kuài ān pái jiāng lái.
（張驢兒向古門(mén)云）竇娥，婆婆想羊肚兒湯吃，快安排將來(lái)。
zhēng dàn chí tāng shàng, yún qiè shēn dòu é shì yě.
（正旦持湯上，云）妾身竇娥是也。
yǒu ǎn pó pó bù kuài, xiǎng yáng dù tāng chī, wǒ qīn zì ān pái le yǔ pó pó chī qù.
有俺婆婆不快，想羊肚湯吃，我親自安排了與婆婆吃去。
pó pó yě, wǒ zhè guǎ fù rén jiā, fán shì yě yào bì xiē xián yí, zěn hǎo shōu liú nà zhāng lǘ ér fù zǐ liǎng gè?
婆婆也，我這寡婦人家，凡事也要避些嫌疑，怎好收留那張驢兒父子兩個(gè)？
fēi qīn fēi juàn de, yī jiā ér tóng zhù, qǐ bù rě wài rén tán yì?
非親非眷的，一家兒同住，豈不惹外人談議？
pó pó yě, nǐ mò yào bèi dì lǐ xǔ le tā qīn shì, lián wǒ yě lèi zuò bù qīng bù jié de.
婆婆也，你莫要背地里許了他親事，連我也累做不清不潔的。
wǒ xiǎng zhè fù rén xīn, hǎo nán bǎo yě ā!
我想這婦人心，好難保也呵！
chàng nán lǚ yī zhī huā tā zé dài yī shēng yuān zhàng mián, nà lǐ kěn bàn yè kōng fáng shuì
（唱）【南呂】【一枝花】他則待一生鴛帳眠，那里肯半夜空房睡；
tā běn shì zhāng láng fù, yòu zuò le lǐ láng qī.
他本是張郎婦，又做了李郎妻。
yǒu yī děng fù nǚ měi xiāng suí, bìng bù shuō jiā kè jì, zé dǎ tīng xiē xián shì fēi
有一等婦女每相隨，并不說(shuō)家克計，則打聽(tīng)些閑是非；
shuō yī huì bù míng bái dǎ fēng de jī guān, shǐ le xiē diào xū xiāo lāo lóng de jiàn shí.
說(shuō)一會(huì )不明白打風(fēng)的機關(guān)，使了些調虛囂撈龍的見(jiàn)識。
liáng zhōu dì qī zhè yí gè shì zhuō shì bān dāng lú dí qì, zhè yí gè shì mèng guāng bān jǔ àn qí méi, shuō de lái cáng tóu gài jiǎo duō líng lì!
【梁州第七】這一個(gè)似卓氏般當壚滌器，這一個(gè)似孟光般舉案齊眉，說(shuō)的來(lái)藏頭蓋腳多伶俐！
dào zhe nán xiǎo, zuò chū cái zhī.
道著(zhù)難曉，做出才知。
jiù ēn wàng què, xīn ài piān yí
舊恩忘卻，新愛(ài)偏宜；
fén tóu shàng tǔ mài yóu shī, jià ér shàng yòu huàn xīn yī.
墳頭上土脈猶濕，架兒上又換新衣。
nà lǐ yǒu bēn sāng chù kū dào cháng chéng?
那里有奔喪處哭倒長(cháng)城？
nà lǐ yǒu huàn shā shí gān tóu dà shuǐ?
那里有浣紗時(shí)甘投大水？
nà lǐ yǒu shàng shān lái biàn huà wán shí?
那里有上山來(lái)便化頑石？
kě bēi, kě chǐ!
可悲，可恥！
fù rén jiā zhí nèn de wú rén yì.
婦人家直恁的無(wú)仁義。
duō yín bēn, shǎo zhì qì, kuī shā qián rén zài nà li, gèng xiū shuō bǎi bù xiāng suí.
多淫奔，少志氣，虧殺前人在那里，更休說(shuō)百步相隨。
yún pó pó, yáng dǔ r tāng zuò chéng le, nǐ chī xiē ér bō.
（云）婆婆，羊肚兒湯做成了，你吃些兒波。
zhāng lǘ ér yún děng wǒ ná qù.
（張驢兒云）等我拿去。
zuò jiē cháng kē, yún zhè lǐ miàn shǎo xiē yán cù, nǐ qù qǔ lái.
（做接嘗科，云）這里面少些鹽醋，你去取來(lái)。
zhēng dàn xià zhāng lǘ ér fàng yào kē zhēng dàn shàng, yún zhè bú shì yán cù!
（正旦下）（張驢兒放藥科）（正旦上，云）這不是鹽醋！
zhāng lǘ ér yún nǐ qīng xià xiē.
（張驢兒云）你傾下些。
zhēng dàn chàng gé wěi nǐ shuō dào shǎo yán qiàn cù wú zī wèi, jiā liào tiān jiāo cái cuì měi.
（正旦唱）【隔尾】你說(shuō)道少鹽欠醋無(wú)滋味，加料添椒才脆美。
dàn yuàn niáng qīn zǎo quán jì, yǐn gēng tāng yī bēi, shèng gān lù guàn tǐ, dé yí gè shēn zǐ píng ān dào dà lái xǐ.
但愿娘親早痊濟，飲羹湯一杯，勝甘露灌體，得一個(gè)身子平安倒大來(lái)喜。
bèi lǎo yún hái ér, yáng dù tāng yǒu liǎo bù céng?
（孛老云）孩兒，羊肚湯有了不曾？
zhāng lǘ ér yún tāng yǒu le, nǐ ná guò qù.
（張驢兒云）湯有了，你拿過(guò)去。
bèi lǎo jiàng tāng yún pó pó, nǐ chī xiē tāng ér.
（孛老將湯云）婆婆，你吃些湯兒。
bo ér yún yǒu lèi nǐ.
（卜兒云）有累你。
zuò ǒu kē, yún wǒ rú jīn dǎ ǒu, bú yào zhè tāng chī le, nǐ lǎo rén jiā chī bà.
（做嘔科，云）我如今打嘔，不要這湯吃了，你老人家吃罷。
bèi lǎo yún zhè tāng tè zuò lái yǔ nǐ chī de, biàn bú yào chī, yě chī yī kǒu ér.
（孛老云）這湯特做來(lái)與你吃的，便不要吃，也吃一口兒。
bo ér yún wǒ bù chī le, nǐ lǎo rén jiā qǐng chī.
（卜兒云）我不吃了，你老人家請吃。
bèi lǎo chī kē zhēng dàn chàng hè xīn láng yí gè dào nǐ qǐng chī, yí gè dào pó xiān chī, zhè yán yǔ tīng yě nán tīng, wǒ kě shì qì yě bù qì!
（孛老吃科）（正旦唱）【賀新郎】一個(gè)道你請吃，一個(gè)道婆先吃，這言語(yǔ)聽(tīng)也難聽(tīng)，我可是氣也不氣！
xiǎng tā jiā yǔ zá jiā yǒu shèn de qīn hé qī?
想他家與咱家有甚的親和戚？
zěn bù jì jiù rì fū qī qíng yì, yě céng yǒu bǎi zòng qiān suí?
怎不記舊日夫妻情意，也曾有百縱千隨？
pó pó yě, nǐ mò bù wéi quot
婆婆也，你莫不為"
huáng jīn fú shì bǎo, bái fà gù rén xī quot
黃金浮世寶，白發(fā)故人稀"
, yīn cǐ shàng bǎ jiù ēn qíng, quán bù bǐ xīn zhī qì?
，因此上把舊恩情，全不比新知契？
zé dài yào bǎi nián tóng mù xué, nà lǐ kěn qiān lǐ sòng hán yī?
則待要百年同墓穴，那里肯千里送寒衣？
bèi lǎo yún wǒ chī xià zhè tāng qù, zěn jué hūn hūn chén chén de qǐ lái?
（孛老云）我吃下這湯去，怎覺(jué)昏昏沉沉的起來(lái)？
zuò dào kē bo ér huāng kē, yún nǐ lǎo rén jiā fàng jīng xì zhe, nǐ zhēng zhá zhe xiē ér.
（做倒科）（卜兒慌科，云）你老人家放精細著(zhù)，你掙扎著(zhù)些兒。
zuò kū kē, yún wù de bú shì sǐ le yě!
（做哭科，云）兀的不是死了也！
zhēng dàn chàng dòu há ma kōng bēi qī, méi lǐ huì, rén shēng sǐ, shì lún huí.
（正旦唱）【斗蝦蟆】空悲戚，沒(méi)理會(huì )，人生死，是輪回。
gǎn zhe zhè bān bìng jí, zhí zhe zhè bān shí shì, kě shì fēng hán shǔ shī, huò shì jī bǎo láo yì, gè rén zhèng hòu zì zhī.
感著(zhù)這般病疾，值著(zhù)這般時(shí)勢，可是風(fēng)寒暑濕，或是饑飽勞役，各人癥候自知。
rén mìng guān tiān guān dì, bié rén zěn shēng tì dé?
人命關(guān)天關(guān)地，別人怎生替得？
shòu shù fēi gàn jīn shì.
壽數非干今世。
xiāng shǒu sān cháo wǔ xī, shuō shén yī jiā yī jì?
相守三朝五夕，說(shuō)甚一家一計？
yòu wú yáng jiǔ duàn pǐ, yòu wú huā hóng cái lǐ
又無(wú)羊酒緞匹，又無(wú)花紅財禮；
bǎ shǒu wèi huó guò rì, sā shǒu rú tóng xiū qì.
把手為活過(guò)日，撒手如同休棄。
bú shì dòu é wǔ nì, shēng pà páng rén lùn yì.
不是竇娥忤逆，生怕旁人論議。
bù rú tīng zán quàn nǐ, rèn gè zì jiā huì qì, gē shè de yī jù guān cái tíng zhì, jǐ jiàn bù bó shōu shí, chū le zá jiā mén lǐ, sòng rù tā jiā fén dì.
不如聽(tīng)咱勸你，認個(gè)自家晦氣，割舍的一具棺材停置，幾件布帛收拾，出了咱家門(mén)里，送入他家墳地。
zhè bú shì nǐ nà cóng xiǎo ér nián jì zhǐ jiǎo de fū qī.
這不是你那從小兒年紀指腳的夫妻。
wǒ qí shí bù guān qīn, wú bàn diǎn xin xī huáng lèi.
我其實(shí)不關(guān)親，無(wú)半點(diǎn)忄西惶淚。
xiū de yào xīn rú zuì, yì shì chī, biàn zhè děng jiē jiē yuàn yuàn, kū kū tí tí.
休得要心如醉，意似癡，便這等嗟嗟怨怨，哭哭啼啼。
zhāng lǘ ér yún hǎo yě luō!
（張驢兒云）好也啰！
nǐ bǎ wǒ lǎo zi yào sǐ le, gèng dài gàn bà!
你把我老子藥死了，更待干罷！
bo ér yún hái ér, zhè shì zěn le yě?
（卜兒云）孩兒，這事怎了也？
zhēng dàn yún wǒ yǒu shèn me yào zài nà li?
（正旦云）我有甚么藥在那里？
dōu shì tā yào yán cù shí, zì jiā qīng zài tāng ér lǐ de.
都是他要鹽醋時(shí)，自家傾在湯兒里的。
chàng gé wěi zhè sī bān diào zán lǎo mǔ shōu liú nǐ, zì yào sǐ qīn yé dài yào hǔ xià shuí?
（唱）【隔尾】這廝搬調咱老母收留你，自藥死親爺待要唬嚇誰(shuí)？
zhāng lǘ ér yún wǒ jiā de lǎo zi, dào shuō shì wǒ zuò ér zi de yào sǐ le, rén yě bù xìn.
（張驢兒云）我家的老子，倒說(shuō)是我做兒子的藥死了，人也不信。
zuò jiào kē, yún sì lín bā shè tīng zhe: dòu é yào shā wǒ jiā lǎo zi lī!
（做叫科，云）四鄰八舍聽(tīng)著(zhù)：竇娥藥殺我家老子哩！
bo ér yún bà me, nǐ bú yào dà jīng xiǎo guài de, xià shā wǒ yě!
（卜兒云）罷么，你不要大驚小怪的，嚇殺我也！
zhāng lǘ ér yún nǐ kě pà me?
（張驢兒云）你可怕么？
bo ér yún kě zhī pà lī.
（卜兒云）可知怕哩。
zhāng lǘ ér yún nǐ yào ráo me?
（張驢兒云）你要饒么？
bo ér yún kě zhī yào ráo lī.
（卜兒云）可知要饒哩。
zhāng lǘ ér yún nǐ jiào dòu é suí shùn le wǒ, jiào wǒ sān shēng dí dí qīn qīn de zhàng fū, wǒ biàn ráo le tā.
（張驢兒云）你教竇娥隨順了我，叫我三聲嫡嫡親親的丈夫，我便饒了他。
bo ér yún hái ér yě, nǐ suí shùn le tā bà.
（卜兒云）孩兒也，你隨順了他罷。
zhēng dàn yún pó pó, nǐ zěn shuō zhè bān yán yǔ!
（正旦云）婆婆，你怎說(shuō)這般言語(yǔ)！
chàng wǒ yī mǎ nán jiāng liǎng ān bèi, xiǎng nán ér zài rì céng liǎng nián pǐ pèi, què jiào wǒ gǎi jià bié rén, qí shí zuò bù dé.
（唱）我一馬難將兩鞍鞴，想男兒在日曾兩年匹配，卻教我改嫁別人，其實(shí)做不得。
zhāng lǘ ér yún dòu é, nǐ yào shā le ǎn lǎo zi, nǐ yào guān xiū?
（張驢兒云）竇娥，你藥殺了俺老子，你要官休？
yào sī xiū?
要私休？
zhēng dàn yún zěn shēng shì guān xiū?
（正旦云）怎生是官休？
zěn shēng shì sī xiū?
怎生是私休？
zhāng lǘ ér yún nǐ yào guān xiū ā, tuō nǐ dào guān sī, bǎ nǐ sān tuī liù wèn!
（張驢兒云）你要官休呵，拖你到官司，把你三推六問(wèn)！
nǐ zhè děng shòu ruò shēn zi, dāng bù guò kǎo dǎ, pà nǐ bù zhāo rèn yào sǐ wǒ lǎo zi de zuì fàn!
你這等瘦弱身子，當不過(guò)拷打，怕你不招認藥死我老子的罪犯！
nǐ yào sī xiū ā, nǐ zǎo xiē yǔ wǒ zuò le lǎo pó, dào yě pián yí le nǐ.
你要私休呵，你早些與我做了老婆，倒也便宜了你。
zhēng dàn yún wǒ yòu bù céng yào sǐ nǐ lǎo zi, qíng yuàn hé nǐ jiàn guān qù lái.
（正旦云）我又不曾藥死你老子，情愿和你見(jiàn)官去來(lái)。
zhāng lǘ ér tuō zhēng dàn bo ér xià jìng bàn gū yǐn zhī hòu shàng, shī yún wǒ zuò guān rén shèng bié rén, gào zhuàng lái de yào jīn yín.
（張驢兒拖正旦、卜兒下）（凈扮孤引祗候上，詩(shī)云）我做官人勝別人，告狀來(lái)的要金銀。
ruò shì shàng sī dāng shuā juàn, zài jiā tuī bìng bù chū mén.
若是上司當刷卷，在家推病不出門(mén)。
xià guān chǔ zhōu tài shǒu táo wù shì yě.
下官楚州太守桃杌是也。
jīn zǎo shēng tīng zuò yá, zuǒ yòu, hē cuān xiāng.
今早升廳坐衙，左右，喝攛廂。
zhī hòu yāo hē kē zhāng lǘ ér tuō zhēng dàn bo ér shàng, yún gào zhuàng, gào zhuàng!
（祗候幺喝科）（張驢兒拖正旦、卜兒上，云）告狀，告狀！
zhī hòu yún ná guò lái.
（祗候云）拿過(guò)來(lái)。
zuò guì jiàn, gū yì guì kē, yún qǐng qǐ.
（做跪見(jiàn)，孤亦跪科，云）請起。
zhī hòu yún xiàng gōng, tā shì gào zhuàng de, zěn shēng guì zhe tā?
（祗候云）相公，他是告狀的，怎生跪著(zhù)他？
gū yún nǐ bù zhī dào, dàn lái gào zhuàng de, jiù shì wǒ yī shí fù mǔ.
（孤云）你不知道，但來(lái)告狀的，就是我衣食父母。
zhī hòu yāo hē kē, gū yún nà gè shì yuán gào?
（祗候幺喝科，孤云）那個(gè)是原告？
nà gè shì bèi gào?
那個(gè)是被告？
cóng shí shuō lái!
從實(shí)說(shuō)來(lái)！
zhāng lǘ ér yún xiǎo rén shì yuán gào zhāng lǘ ér, gào zhè xí fù ér, huàn zuò dòu é, hé dú yào xià zài yáng dù tāng ér lǐ, yào sǐ le ǎn de lǎo zi.
（張驢兒云）小人是原告張驢兒，告這媳婦兒，喚做竇娥，合毒藥下在羊肚湯兒里，藥死了俺的老子。
zhè gè huàn zuò cài pó pó, jiù shì ǎn de hòu mǔ.
這個(gè)喚做蔡婆婆，就是俺的后母。
wàng dà rén yǔ xiǎo rén zuò zhǔ zán!
望大人與小人做主咱！
gū yún shì nà yí gè xià de dú yào?
（孤云）是那一個(gè)下的毒藥？
zhēng dàn yún bù gàn xiǎo fù rén shì.
（正旦云）不干小婦人事。
bo ér yún yě bù gàn lǎo fù rén shì.
（卜兒云）也不干老婦人事。
zhāng lǘ ér yún yě bù gàn wǒ shì.
（張驢兒云）也不干我事。
gū yún dōu bú shì, gǎn shì wǒ xià de dú yào wèi?
（孤云）都不是，敢是我下的毒藥未？
zhēng dàn yún wǒ pó pó yě bú shì tā hòu mǔ, tā zì xìng zhāng, wǒ jiā xìng cài.
（正旦云）我婆婆也不是他后母，他自姓張，我家姓蔡。
wǒ pó pó yīn wèi yǔ sài lú yī suǒ qián, bèi tā zhuàn dào jiāo wài, lēi sǐ wǒ pó pó
我婆婆因為與賽盧醫索錢(qián)，被他賺到郊外，勒死我婆婆；
què dé tā yé ér liǎng gè jiù le xìng mìng.
卻得他爺兒兩個(gè)救了性命。
yīn cǐ wǒ pó pó shōu liú tā yé ér liǎng gè zài jiā, yǎng shàn zhōng shēn, bào tā de ēn dé.
因此我婆婆收留他爺兒兩個(gè)在家，養膳終身，報他的恩德。
shéi zhī tā liǎng gè dào qǐ bù liáng zhī xīn, mào rèn pó pó zuò le jiē jiǎo, yào bī lēi xiǎo fù rén zuò tā xí fù.
誰(shuí)知他兩個(gè)倒起不良之心，冒認婆婆做了接腳，要逼勒小婦人做他媳婦。
xiǎo fù rén yuán shì yǒu zhàng fū de, fú xiào wèi mǎn, jiān zhí bù cóng.
小婦人元是有丈夫的，服孝未滿(mǎn)，堅執不從。
shì zhí wǒ pó pó huàn bìng, zhe xiǎo fù rén ān pái yáng dù tāng ér chī.
適值我婆婆患病，著(zhù)小婦人安排羊肚湯兒吃。
bù zhī zhāng lǘ ér nà lǐ tǎo dé dú yào zài shēn, jiē guò tāng lái, zhǐ shuō shǎo xiē yán cù, zhī zhuǎn xiǎo fù rén, àn dì qīng xià dú yào.
不知張驢兒那里討得毒藥在身，接過(guò)湯來(lái)，只說(shuō)少些鹽醋，支轉小婦人，暗地傾下毒藥。
yě shì tiān xìng, wǒ pó pó hū rán ǒu tù, bú yào tāng chī.
也是天幸，我婆婆忽然嘔吐，不要湯吃。
ràng yǔ tā lǎo zi chī
讓與他老子吃；
cái chī de jǐ kǒu biàn sǐ le, yǔ xiǎo fù rén bìng wú gān shè.
才吃的幾口便死了，與小婦人并無(wú)干涉。
zhǐ wàng dà rén gāo tái míng jìng, tì xiǎo fù rén zuò zhǔ zán!
只望大人高抬明鏡，替小婦人做主咱！
chàng mù yáng guān dà rén nǐ míng rú jìng, qīng shì shuǐ, zhào qiè shēn gān dǎn xū shí.
（唱）【牧羊關(guān)】大人你明如鏡，清似水，照妾身肝膽虛實(shí)。
nà gēng běn wǔ wèi jù quán, chú le wài bǎi shì bù zhī.
那羹本五味俱全，除了外百事不知。
tā tuī dào cháng zī wèi, chī xià qù biàn hūn mí.
他推道嘗滋味，吃下去便昏迷。
bú shì qiè sòng tíng shàng hú zhī duì, dà rén yě, què jiào wǒ píng bái dì shuō shèn de?
不是妾訟庭上胡支對，大人也，卻教我平白地說(shuō)甚的？
zhāng lǘ ér yún dà rén xiáng qíng: tā zì xìng cài, wǒ zì xìng zhāng.
（張驢兒云）大人詳情：他自姓蔡，我自姓張。
tā pó pó bù zhāo ǎn fù qīn jiē jiǎo, tā yǎng wǒ fù zǐ liǎng gè zài jiā zuò shèn me?
他婆婆不招俺父親接腳，他養我父子兩個(gè)在家做甚么？
zhè xí fù ér nián jì suī xiǎo, jí shì gè lài gǔ wán pí, bù pà dǎ de.
這媳婦兒年紀雖小，極是個(gè)賴(lài)骨頑皮，不怕打的。
gū yún rén shì jiàn chóng, bù dǎ bù zhāo.
（孤云）人是賤蟲(chóng)，不打不招。
zuǒ yòu, yǔ wǒ xuǎn dà gùn zi dǎ zhe!
左右，與我選大棍子打著(zhù)！
zhī hòu dǎ zhēng dàn, sān cì pēn shuǐ kē zhēng dàn chàng mà yù láng zhè wú qíng gùn bàng jiào wǒ ái bù de.
（祗候打正旦，三次噴水科）（正旦唱）【罵玉郎】這無(wú)情棍棒教我捱不的。
pó pó yě, xū shì nǐ zì zuò xià, yuàn tā shuí?
婆婆也，須是你自做下，怨他誰(shuí)？
quàn pǔ tiān xià qián hūn hòu jià pó niáng měi, dōu kàn qǔ wǒ zhè bān bàng zhōu lì.
勸普天下前婚后嫁婆娘每，都看取我這般傍州例。
gǎn huáng ēn ya!
【感皇恩】呀！
shì shuí rén chàng jiào yáng jí, bù yóu wǒ bù pò sàn hún fēi.
是誰(shuí)人唱叫揚疾，不由我不魄散魂飛。
qià xiāo tíng, cái sū xǐng, yòu hūn mí.
恰消停，才蘇醒，又昏迷。
ái qiān bān dǎ kǎo, wàn zhǒng líng bī, yī zhàng xià, yī dào xuè, yī céng pí.
捱千般打拷，萬(wàn)種凌逼，一杖下，一道血，一層皮。
cǎi chá gē dǎ de wǒ ròu dōu fēi, xuè lín lí, fù zhōng yuān wǎng yǒu shéi zhī!
【采茶歌】打的我肉都飛，血淋漓，腹中冤枉有誰(shuí)知！
zé wǒ zhè xiǎo fù rén dú yào lái cóng hé chǔ yě?
則我這小婦人毒藥來(lái)從何處也？
tiān nà, zěn me de fù pén bù zhào tài yáng huī!
天那，怎么的覆盆不照太陽(yáng)暉！
gū yún nǐ zhāo yě bù zhāo?
（孤云）你招也不招？
zhēng dàn yún wěi de bú shì xiǎo fù rén xià dú yào lái.
（正旦云）委的不是小婦人下毒藥來(lái)。
gū yún jì rán bú shì, nǐ yǔ wǒ dǎ nà pó zǐ!
(孤云）既然不是，你與我打那婆子！
zhēng dàn máng yún zhù zhù zhù, xiū dǎ wǒ pó pó.
（正旦忙云）住、住、住，休打我婆婆。
qíng yuàn wǒ zhāo le bà, shì wǒ yào sǐ gōng gōng lái.
情愿我招了罷，是我藥死公公來(lái)。
gū yún jì rán zhāo le, zhe tā huà le fú zhuàng, jiāng jiā lái jiā shàng, xià zài sǐ qiú láo lǐ qù.
（孤云）既然招了，著(zhù)他畫(huà)了伏狀，將枷來(lái)枷上，下在死囚牢里去。
dào lái rì pàn gè quot
到來(lái)日判個(gè)"
zhǎn quot
斬"
zì, yā fù shì cáo diǎn xíng.
字，押付市曹典刑。
bo ér kū kē, yún dòu é hái ér, zhè dōu shì wǒ sòng le nǐ xìng mìng.
（卜兒哭科，云）竇娥孩兒，這都是我送了你性命。
wù de bù tòng shā wǒ yě!
兀的不痛殺我也！
zhēng dàn chàng huáng zhōng wěi wǒ zuò le gè xián yuān fù qū méi tóu guǐ, zěn kěn biàn fàng le nǐ hǎo bāo huāng yín lòu miàn zéi!
（正旦唱）【黃鍾尾】我做了個(gè)銜冤負屈沒(méi)頭鬼，怎肯便放了你好包荒淫漏面賊！
xiǎng rén xīn bù kě qī, yuān wǎng shì tiān dì zhī, zhēng dào tóu, jìng dào dǐ, dào rú jīn dài zěn de?
想人心不可欺，冤枉事天地知，爭到頭，競到底，到如今待怎的？
qíng yuàn rèn yào shā gōng gōng, yǔ le zhāo zuì.
情愿認藥殺公公，與了招罪。
pó pó yě, wǒ ruò shì bù sǐ ā, rú hé jiù dé nǐ?
婆婆也，我若是不死呵，如何救得你？
suí zhī hòu yā xià zhāng lǘ ér zuò kòu tóu kē, yún xiè qīng tiān lǎo ye zuò zhǔ!
（隨祗候押下）（張驢兒做叩頭科，云）謝青天老爺做主！
míng rì shā le dòu é, cái yǔ xiǎo rén de lǎo zi bào de yuān.
明日殺了竇娥，才與小人的老子報的冤。
bo ér kū kē, yún míng rì shì cáo zhōng shā dòu é hái ér yě, wù de bù tòng shā wǒ yě!
（卜兒哭科，云）明日市曹中殺竇娥孩兒也，兀的不痛煞我也！
gū yún zhāng lǘ ér cài pó pó, dōu qǔ bǎo zhuàng, zhe suí yá tīng hóu.
（孤云）張驢兒、蔡婆婆，都取保狀，著(zhù)隨衙聽(tīng)侯。
zuǒ yòu, dǎ sàn táng gǔ, jiāng mǎ lái, huí sī zhái qù yě.
左右，打散堂鼓，將馬來(lái)，回私宅去也。
tóng xià dì sān zhé wài bàn jiān zhǎn guān shàng, yún xià guān jiān zhǎn guān shì yě.
（同下）第三折（外扮監斬官上，云）下官監斬官是也。
jīn rì chǔ jué fàn rén, zhe zuò gōng de bǎ zhù xiàng kǒu, xiū fàng wǎng lái rén xián zǒu.
今日處決犯人，著(zhù)做公的把住巷口，休放往來(lái)人閑走。
jìng bàn gōng rén gǔ sān tòng luó sān xià kē.
（凈扮公人鼓三通、鑼三下科。
guì zi mó qí tí dāo, yā zhēng dàn dài jiā shàng guì zi yún xíng dòng xiē, xíng dòng xiē, jiān zhǎn guān qù fǎ chǎng shàng duō shí le!
劊子磨旗、提刀，押正旦帶枷上）（劊子云）行動(dòng)些，行動(dòng)些，監斬官去法場(chǎng)上多時(shí)了！
zhēng dàn chàng zhèng gōng duān zhèng hǎo méi lái yóu fàn wáng fǎ, bù dī fáng zāo xíng xiàn, jiào shēng qū dòng dì jīng tiān!
（正旦唱）【正宮】【端正好】沒(méi)來(lái)由犯王法，不堤防遭刑憲，叫聲屈動(dòng)地驚天！
qǐng kè jiān yóu hún xiān fù sēn luó diàn, zěn bù jiāng tiān dì yě shēng mán yuàn?
頃刻間游魂先赴森羅殿，怎不將天地也生埋怨？
gǔn xiù qiú yǒu rì yuè zhāo mù xuán, yǒu guǐ shén zhǎng zhe shēng sǐ quán, tiān dì yě, zhǐ hé bǎ qīng zhuó fēn biàn, kě zěn shēng hú tū le dào zhí yán yuān?
【滾繡球】有日月朝暮懸，有鬼神掌著(zhù)生死權，天地也，只合把清濁分辨，可怎生糊突了盜跖、顏淵？
wéi shàn de shòu pín qióng gèng mìng duǎn, zào è de xiǎng fù guì yòu shòu yán.
為善的受貧窮更命短，造惡的享富貴又壽延。
tiān dì yě, zuò dé gè pà yìng qī ruǎn, què yuán lái yě zhè bān shùn shuǐ tuī chuán.
天地也，做得個(gè)怕硬欺軟，卻元來(lái)也這般順水推船。
dì yě, nǐ bù fēn hǎo dǎi hé wéi dì?
地也，你不分好歹何為地？
tiān yě, nǐ cuò kān xián yú wǎng zuò tiān!
天也，你錯勘賢愚枉做天！
āi, zhǐ luò de liǎng lèi lián lián.
哎，只落得兩淚漣漣。
guì zi yún kuài xíng dòng xiē, wù le shí chén yě.
（劊子云）快行動(dòng)些，誤了時(shí)辰也。
zhēng dàn chàng tǎng xiù cái zé bèi zhè jiā niǔ de wǒ zuǒ cè yòu piān, rén yōng de wǒ qián hé hòu yǎn, wǒ dòu é xiàng gē ge xíng yǒu jù yán.
（正旦唱）【倘秀才】則被這枷扭的我左側右偏，人擁的我前合后偃，我竇娥向哥哥行有句言。
guì zi yún nǐ yǒu shèn me huà shuō?
（劊子云）你有甚么話(huà)說(shuō)？
zhēng dàn chàng qián jiē lǐ qù xīn huái hèn, hòu jiē lǐ qù sǐ wú yuān, xiū tuī cí lù yuǎn.
（正旦唱）前街里去心懷恨，后街里去死無(wú)冤，休推辭路遠。
guì zi yún nǐ rú jīn dào fǎ chǎng shàng miàn, yǒu shèn me qīn juàn yào jiàn de, kě jiào tā guò lái, jiàn nǐ yī miàn yě hǎo.
（劊子云）你如今到法場(chǎng)上面，有甚么親眷要見(jiàn)的，可教他過(guò)來(lái)，見(jiàn)你一面也好。
zhēng dàn chàng dāo dāo lìng kě lián wǒ gū shēn zhī yǐng wú qīn juàn, zé luò de tūn shēng rěn qì kōng jiē yuàn.
（正旦唱）【叨叨令】可憐我孤身只影無(wú)親眷，則落的吞聲忍氣空嗟怨。
guì zi yún nán dào nǐ yé niáng jiā yě méi de?
（劊子云）難道你爺娘家也沒(méi)的？
zhēng dàn yún zhǐ yǒu gè diē diē, shí sān nián qián shàng cháo qǔ yīng qù le, zhì jīn yǎo wú yīn xìn.
（正旦云）止有個(gè)爹爹，十三年前上朝取應去了，至今杳無(wú)音信。
chàng zǎo yǐ shì shí nián duō bù dǔ diē diē miàn.
（唱）早已是十年多不睹爹爹面。
guì zi yún nǐ shì cái yào wǒ wǎng hòu jiē lǐ qù, shì shèn me zhǔ yì?
（劊子云）你適才要我往后街里去，是甚么主意？
zhēng dàn chàng pà zé pà qián jiē lǐ bèi wǒ pó pó jiàn.
（正旦唱）怕則怕前街里被我婆婆見(jiàn)。
guì zi yún nǐ de xìng mìng yě gù bu de, pà tā jiàn zěn de?
（劊子云）你的性命也顧不得，怕他見(jiàn)怎的？
zhēng dàn yún ǎn pó pó ruò jiàn wǒ pī jiā dài suǒ fù fǎ chǎng cān dāo qù ā, chàng wǎng jiāng tā qì shā yě me gē, wǎng jiāng tā qì shā yě me gē!
（正旦云）俺婆婆若見(jiàn)我披枷帶鎖赴法場(chǎng)餐刀去呵，（唱）枉將他氣殺也么哥，枉將他氣殺也么哥！
gào gē ge, lín wēi hǎo yú rén xíng fāng biàn.
告哥哥，臨危好與人行方便。
bo ér kū shàng kē, yún tiān nà, wù de bú shì wǒ xí fù ér!
（卜兒哭上科，云）天那，兀的不是我媳婦兒！
guì zi yún pó zǐ kào hòu!
（劊子云）婆子靠后！
zhēng dàn yún jì shì ǎn pó pó lái le, jiào tā lái, dài wǒ zhǔ fù tā jǐ jù huà zán.
（正旦云）既是俺婆婆來(lái)了，叫他來(lái)，待我囑付他幾句話(huà)咱。
guì zi yún nà pó zǐ, jìn qián lái, nǐ xí fù yào zhǔ fù nǐ huà lī.
（劊子云）那婆子，近前來(lái)，你媳婦要囑付你話(huà)哩。
bo ér yún hái ér, tòng shā wǒ yě!
（卜兒云）孩兒，痛殺我也！
zhēng dàn yún pó pó, nà zhāng lǘ ér bǎ dú yào fàng zài yáng dǔ r tāng lǐ, shí zhǐ wàng yào sǐ le nǐ, yào bà zhàn wǒ wèi qī.
（正旦云）婆婆，那張驢兒把毒藥放在羊肚兒湯里，實(shí)指望藥死了你，要霸占我為妻。
bù xiǎng pó pó ràng yǔ tā lǎo zi chī, dǎo bǎ tā lǎo zi yào sǐ le.
不想婆婆讓與他老子吃，倒把他老子藥死了。
wǒ pà lián lěi pó pó, qū zhāo le yào sǐ gōng gōng, jīn rì fù fǎ chǎng diǎn xíng.
我怕連累婆婆，屈招了藥死公公，今日赴法場(chǎng)典刑。
pó pó, cǐ hòu yù zhe dōng shí nián jié, yuè yī shí wǔ, yǒu jiǎn bù liǎo de jiāng shuǐ fàn, jiǎn bàn wǎn ér yǔ wǒ chī
婆婆，此后遇著(zhù)冬時(shí)年節，月一十五，有瀽不了的漿水飯，瀽半碗兒與我吃；
shāo bù liǎo de zhǐ qián, yǔ dòu é shāo yī mò ér.
燒不了的紙錢(qián)，與竇娥燒一陌兒。
zé shì kàn nǐ sǐ de hái ér miàn shàng!
則是看你死的孩兒面上！
chàng kuài huó sān niàn dòu é hú lú tí dāng zuì qiān, niàn dòu é shēn shǒu bù wán quán, niàn dòu é cóng qián yǐ wǎng gàn jiā yuán.
（唱）【快活三】念竇娥葫蘆提當罪愆，念竇娥身首不完全，念竇娥從前已往干家緣。
pó pó yě, nǐ zhǐ kàn dòu é shào yé wú niáng miàn.
婆婆也，你只看竇娥少爺無(wú)娘面。
bào lǎo ér niàn dòu é fú shì pó pó zhè jǐ nián, yù shí jié jiāng wǎn liáng jiāng diàn
【鮑老兒】念竇娥伏侍婆婆這幾年，遇時(shí)節將碗涼漿奠；
nǐ qù nà shòu xíng fǎ shī hái shàng liè xiē zhǐ qián, zhǐ dāng bǎ nǐ wáng huà de hái ér jiàn.
你去那受刑法尸骸上烈些紙錢(qián)，只當把你亡化的孩兒薦。
bo ér kū kē, yún hái ér fàng xīn, zhè gè lǎo shēn dōu jì de.
（卜兒哭科，云）孩兒放心，這個(gè)老身都記得。
tiān nà, wù de bù tòng shā wǒ yě!
天那，兀的不痛殺我也！
zhēng dàn chàng pó pó yě, zài yě bú yào tí tí kū kū, fán fán nǎo nǎo, yuàn qì chōng tiān.
（正旦唱）婆婆也，再也不要啼啼哭哭，煩煩惱惱，怨氣沖天。
zhè dōu shì wǒ zuò dòu é de méi shí méi yùn, bù míng bù àn, fù qū xián yuān.
這都是我做竇娥的沒(méi)時(shí)沒(méi)運，不明不暗，負屈銜冤。
guì zi zuò hē kē, yún wù nà pó zǐ kào hòu, shí chén dào le yě.
（劊子做喝科，云）兀那婆子靠后，時(shí)辰到了也。
zhēng dàn guì kē guì zi kāi jiā kē zhēng dàn yún dòu é gào jiān zhǎn dà rén, yǒu yī shì kěn yī dòu é, biàn sǐ ér wú yuàn.
（正旦跪科）（劊子開(kāi)枷科）（正旦云）竇娥告監斬大人，有一事肯依竇娥，便死而無(wú)怨。
jiān zhǎn guān yún nǐ yǒu shèn me shì?
（監斬官云）你有甚么事？
nǐ shuō.
你說(shuō)。
zhēng dàn yún yào yī lǐng jìng xí, děng wǒ dòu é zhàn lì
（正旦云）要一領(lǐng)凈席，等我竇娥站立；
yòu yào zhàng èr bái liàn, guà zài qí qiāng shàng: ruò shì wǒ dòu é wěi shí yuān wǎng, dāo guò chù tóu luò, yī qiāng rè xuè xiū bàn diǎn ér zhān zài dì xià, dōu fēi zài bái liàn shàng zhě.
又要丈二白練，掛在旗槍上：若是我竇娥委實(shí)冤枉，刀過(guò)處頭落，一腔熱血休半點(diǎn)兒沾在地下，都飛在白練上者。
jiān zhǎn guān yún zhè gè jiù yī nǐ, dǎ shèn me bù jǐn.
（監斬官云）這個(gè)就依你，打甚么不緊。
guì zi zuò qǔ xí zhàn kē, yòu qǔ bái liàn guà qí shàng kē zhēng dàn chàng shuǎ hái ér bú shì wǒ dòu é fá xià zhè děng wú tóu yuàn, wěi shí de yuān qíng bù qiǎn
（劊子做取席站科，又取白練掛旗上科）（正旦唱）【耍孩兒】不是我竇娥罰下這等無(wú)頭愿，委實(shí)的冤情不淺；
ruò méi xiē ér líng shèng yǔ shì rén chuán, yě bú jiàn de zhàn zhàn qīng tiān.
若沒(méi)些兒靈圣與世人傳，也不見(jiàn)得湛湛青天。
wǒ bú yào bàn xīng rè xuè hóng chén sǎ, dōu zhī zài bā chǐ qí qiāng sù liàn xuán.
我不要半星熱血紅塵灑，都只在八尺旗槍素練懸。
děng tā sì xià lǐ jiē qiáo jiàn, zhè jiù shì zán cháng hóng huà bì, wàng dì tí juān.
等他四下里皆瞧見(jiàn)，這就是咱萇弘化碧，望帝啼鵑。
guì zi yún nǐ hái yǒu shèn de shuō huà?
（劊子云）你還有甚的說(shuō)話(huà)？
cǐ shí bú duì jiān zhǎn dà rén shuō, jǐ shí shuō nà?
此時(shí)不對監斬大人說(shuō)，幾時(shí)說(shuō)那？
zhēng dàn zài guì kē, yún dà rén, rú jīn shì sān fú tiān dào, ruò dòu é wěi shí yuān wǎng, shēn sǐ zhī hòu, tiān jiàng sān chǐ ruì xuě, zhē yǎn le dòu é shī shǒu.
（正旦再跪科，云）大人，如今是三伏天道，若竇娥委實(shí)冤枉，身死之后，天降三尺瑞雪，遮掩了竇娥尸首。
jiān zhǎn guān yún zhè děng sān fú tiān dào, nǐ biàn yǒu chōng tiān de yuàn qì, yě zhào bù dé yī piàn xuě lái, kě bù hú shuō!
（監斬官云）這等三伏天道，你便有沖天的怨氣，也召不得一片雪來(lái)，可不胡說(shuō)！
zhēng dàn chàng èr shā nǐ dào shì shǔ qì xuān, bú shì nà xià xuě tiān
（正旦唱）【二煞】你道是暑氣暄，不是那下雪天；
qǐ bù wén fēi shuāng liù yuè yīn zōu yǎn?
豈不聞飛霜六月因鄒衍？
ruò guǒ yǒu yī qiāng yuàn qì pēn rú huǒ, dìng yào gǎn de liù chū bīng huā gǔn shì mián, miǎn zhe wǒ shī hái xiàn
若果有一腔怨氣噴如火，定要感的六出冰花滾似綿，免著(zhù)我尸骸現；
yào shén me sù chē bái mǎ, duàn sòng chū gǔ mò huāng qiān!
要什么素車(chē)白馬，斷送出古陌荒阡！
zhèng lǐ zài guì kē, yún dà rén, wǒ dòu é sǐ de wěi shí yuān wǎng, cóng jīn yǐ hòu, zhe zhè chǔ zhōu kàng hàn sān nián!
（正里再跪科，云）大人，我竇娥死的委實(shí)冤枉，從今以后，著(zhù)這楚州亢旱三年！
jiān zhǎn guān yún dǎ zuǐ!
（監斬官云）打嘴！
nà yǒu zhè děng shuō huà!
那有這等說(shuō)話(huà)！
zhēng dàn chàng yī shā nǐ dào shì tiān gōng bù kě qī, rén xīn bù kě lián, bù zhī huáng tiān yě kěn cóng rén yuàn.
（正旦唱）【一煞】你道是天公不可期，人心不可憐，不知皇天也肯從人愿。
zuò shèn me sān nián bú jiàn gān lín jiàng?
做甚么三年不見(jiàn)甘霖降？
yě zhǐ wèi dōng hǎi céng jīng xiào fù yuān, rú jīn lún dào nǐ shān yáng xiàn.
也只為東海曾經(jīng)孝婦冤，如今輪到你山陽(yáng)縣。
zhè dōu shì guān lì měi wú xīn zhèng fǎ, shǐ bǎi xìng yǒu kǒu nán yán!
這都是官吏每無(wú)心正法，使百姓有口難言！
guì zi zuò mó qí kē, yún zěn me zhè yī huì ér tiān sè yīn le yě?
（劊子做磨旗科，云）怎么這一會(huì )兒天色陰了也？
nèi zuò fēng kē, guì zi yún hǎo lěng fēng yě!
（內做風(fēng)科，劊子云）好冷風(fēng)也！
zhēng dàn chàng shā wěi fú yún wéi wǒ yīn, bēi fēng wèi wǒ xuán, sān zhuāng ér shì yuàn míng tí biàn.
（正旦唱）【煞尾】浮云為我陰，悲風(fēng)為我旋，三樁兒誓愿明題遍。
zuò kū kē, yún pó pó yě, zhí děng dài xuě fēi liù yuè, kàng hàn sān nián ā, chàng nà qí jiān cái bǎ nǐ gè qū sǐ de yuān hún zhè dòu é xiǎn!
（做哭科，云）婆婆也，直等待雪飛六月，亢旱三年呵，（唱）那其間才把你個(gè)屈死的冤魂這竇娥顯！
guì zi zuò kāi dāo, zhēng dàn dào kē jiān zhǎn guān jīng yún ya, zhēn gè xià xuě le, yǒu zhè děng yì shì!
（劊子做開(kāi)刀，正旦倒科）（監斬官驚云）呀，真個(gè)下雪了，有這等異事！
guì zi yún wǒ yě dào píng rì shā rén, mǎn dì dōu shì xiān xuè, zhè gè dòu é de xuè dōu fēi zài nà zhàng èr bái liàn shàng, bìng wú bàn diǎn luò dì, wěi shí qí guài.
（劊子云）我也道平日殺人，滿(mǎn)地都是鮮血，這個(gè)竇娥的血都飛在那丈二白練上，并無(wú)半點(diǎn)落地，委實(shí)奇怪。
jiān zhǎn guān yún zhè sǐ zuì bì yǒu yuān wǎng.
（監斬官云）這死罪必有冤枉。
zǎo liǎng zhuāng ér yìng yàn le, bù zhī kàng hàn sān nián de shuō huà, zhǔn yě bù zhǔn?
早兩樁兒應驗了，不知亢旱三年的說(shuō)話(huà)，準也不準？
qiě kàn hòu lái rú hé.
且看后來(lái)如何。
zuǒ yòu, yě bù bì děng dài xuě jīng, biàn yǔ wǒ tái tā shī shǒu, hái le nà cài pó pó qù bà.
左右，也不必等待雪睛，便與我抬他尸首，還了那蔡婆婆去罷。
zhòng yīng kē, tái shī xià dì sì zhé dòu tiān zhāng guàn dài yǐn chǒu zhāng qiān zhī cóng shàng, shī yún dú lì kōng táng sī àn rán, gāo fēng yuè chū mǎn lín yān.
（眾應科，抬尸下）第四折（竇天章冠帶引丑張千、祗從上，詩(shī)云）獨立空堂思黯然，高峰月出滿(mǎn)林煙。
fēi guān yǒu shì rén nán shuì.
非關(guān)有事人難睡。
zì shì jīng hún yè bù mián.
自是驚魂夜不眠。
lǎo fū dòu tiān zhāng shì yě.
老夫竇天章是也。
zì lí le wǒ nà duān yún hái ér, kě zǎo shí liù nián guāng jǐng.
自離了我那端云孩兒，可早十六年光景。
lǎo fū zì dào jīng shī, yī jǔ jí dì, guān bài cān zhī zhèng shì.
老夫自到京師，一舉及第，官拜參知政事。
zhǐ yīn lǎo fū lián néng qīng zhèng, jié cāo jiān gāng, xiè shèng ēn kě lián, jiā lǎo fū liǎng huái tí xíng sù zhèng lián fǎng shǐ zhī zhí, suí chù shěn qiú shuā juàn, tǐ chá làn guān wū lì, róng lǎo fū xiān zhǎn hòu zòu.
只因老夫廉能清正，節操堅剛，謝圣恩可憐，加老夫兩淮提刑肅正廉訪(fǎng)使之職，隨處審囚刷卷，體察濫官污吏，容老夫先斬后奏。
lǎo fū yī xǐ yī bēi: xǐ ā, lǎo fū shēn jū tái shěng, zhí zhǎng xíng míng, shì jiàn jīn pái, wēi quán wàn lǐ
老夫一喜一悲：喜呵，老夫身居臺省，職掌刑名，勢劍金牌，威權萬(wàn)里；
bēi ā, yǒu duān yún hái ér, qī suì shàng yǔ le cài pó pó wèi ér xí fù.
悲呵，有端云孩兒，七歲上與了蔡婆婆為兒媳婦。
lǎo fū zì dé guān zhī hòu, shǐ rén wǎng chǔ zhōu wèn cài pó pó jiā.
老夫自得官之后，使人往楚州問(wèn)蔡婆婆家。
tā lín lǐ jiē fāng dào: zì dāng nián cài pó pó bù zhī bān zài nà li qù le, zhì jīn yīn xìn jiē wú.
他鄰里街坊道：自當年蔡婆婆不知搬在那里去了，至今音信皆無(wú)。
lǎo fū wèi duān yún hái ér, tí kū de yǎn mù hūn huā, yōu chóu de xū fà bān bái.
老夫為端云孩兒，啼哭的眼目昏花，憂(yōu)愁的須發(fā)斑白。
jīn rì lái dào zhè huái nán dì miàn, bù zhī zhè chǔ zhōu wèi hé sān nián bù yǔ?
今日來(lái)到這淮南地面，不知這楚州為何三年不雨？
lǎo fū jīn zài zhè zhōu tīng ān xiē.
老夫今在這州廳安歇。
zhāng qiān, shuō yǔ nà zhōu zhōng dà xiǎo shǔ guān, jīn rì miǎn cān, míng rì zǎo jiàn.
張千，說(shuō)與那州中大小屬官，今日免參，明日早見(jiàn)。
zhāng qiān xiàng gǔ mén yún yī yīng dà xiǎo shǔ guān: jīn rì miǎn cān, míng rì zǎo jiàn.
（張千向古門(mén)云）一應大小屬官：今日免參，明日早見(jiàn)。
dòu tiān zhāng yún zhāng qiān, shuō yǔ nà liù fáng lì diǎn: dàn yǒu hé shuā zhào wén juàn, dōu jiāng lái, dài lǎo fū dēng xià kàn jǐ zōng bō.
（竇天章云）張千，說(shuō)與那六房吏典：但有合刷照文卷，都將來(lái)，待老夫燈下看幾宗波。
zhāng qiān sòng wén juàn kē dòu tiān zhāng yún zhāng qiān, nǐ yǔ wǒ zhǎng shàng dēng.
（張千送文卷科）（竇天章云）張千，你與我掌上燈。
nǐ měi dōu xīn kǔ le, zì qù xiē xī bà.
你每都辛苦了，自去歇息罷。
wǒ huàn nǐ biàn lái, bù huàn nǐ xiū lái.
我喚你便來(lái)，不喚你休來(lái)。
zhāng qiān diǎn dēng, tóng zhī cóng xià dòu tiān zhāng yún wǒ jiāng zhè wén juàn kàn jǐ zōng zán.
（張千點(diǎn)燈，同祗從下）（竇天章云）我將這文卷看幾宗咱。
quot
"
yì qǐ fàn rén dòu é, jiāng dú yào zhì sǐ gōng gōng.
一起犯人竇娥，將毒藥致死公公。
quot
……"
wǒ cái kàn tou yī zōng wén juàn, jiù yǔ lǎo fū tóng xìng
我才看頭一宗文卷，就與老夫同姓；
zhè yào sǐ gōng gōng de zuì míng, fàn zài shí è bù shè.
這藥死公公的罪名，犯在十惡不赦。
ǎn tóng xìng zhī rén, yě yǒu bù wèi fǎ dù de.
俺同姓之人，也有不畏法度的。
zhè shì wèn jié le wén shū, bù kàn tā bà.
這是問(wèn)結了文書(shū)，不看他罷。
wǒ jiāng zhè wén juàn yā zài dǐ xià, bié kàn yī zōng zán.
我將這文卷壓在底下，別看一宗咱。
zuò dǎ hē qiàn kē, yún bù jué de yī zhèn hūn chén shàng lái, jiē yīn lǎo fū nián jì gāo dà, ān mǎ láo kùn zhī gù.
（做打呵欠科，云）不覺(jué)的一陣昏沉上來(lái)，皆因老夫年紀高大，鞍馬勞困之故。
dài wǒ dā fú dìng shū àn, xiē xī xiē ér zán.
待我搭伏定書(shū)案，歇息些兒咱。
zuò shuì kē.
（做睡科。
hún dàn shàng, chàng shuāng diào xīn shuǐ lìng wǒ měi rì kū tí tí shǒu zhù wàng xiāng tái, jí jiān jiān bǎ chóu rén děng dài, màn téng téng hūn dì lǐ zǒu, zú lǜ lǜ xuàn fēng zhōng lái.
魂旦上，唱）【雙調】【新水令】我每日哭啼啼守住望鄉臺，急煎煎把仇人等待，慢騰騰昏地里走，足律律旋風(fēng)中來(lái)。
zé bèi zhè wù suǒ yún mái, cuān duō de guǐ hún kuài.
則被這霧鎖云埋，攛掇的鬼魂快。
hún dàn wàng kē, yún mén shén hù wèi bù fàng wǒ jìn qù.
（魂旦望科，云）門(mén)神戶(hù)尉不放我進(jìn)去。
wǒ shì lián fǎng shǐ dòu tiān zhāng nǚ hái ér.
我是廉訪(fǎng)使竇天章女孩兒。
yīn wǒ qū sǐ, fù qīn bù zhī, tè lái tuō yī mèng yǔ tā zán.
因我屈死，父親不知，特來(lái)托一夢(mèng)與他咱。
chàng chén zuì dōng fēng wǒ shì nà tí xíng de nǚ hái, xū bù bǐ xiàn shì de yāo guài.
（唱）【沉醉東風(fēng)】我是那提刑的女孩，須不比現世的妖怪。
zěn bù róng wǒ dào dēng yǐng qián, què lán jié zài mén mù chéng wài?
怎不容我到燈影前，卻攔截在門(mén)木呈外？
zuò jiào kē, yún wǒ nà yé ye ā, chàng wǎng zì yǒu shì jiàn jīn pái, bǎ ǎn zhè qū sǐ sān nián de fǔ gǔ hái, zěn tuō lí wú biān kǔ hǎi?
（做叫科，云）我那爺爺呵，（唱）枉自有勢劍金牌，把俺這屈死三年的腐骨骸，怎脫離無(wú)邊苦海？
zuò rù jiàn kū kē, dòu tiān zhāng yì kū kē, yún duān yún hái ér, nǐ zài nà li lái?
（做入見(jiàn)哭科，竇天章亦哭科，云）端云孩兒，你在那里來(lái)？
hún dàn xū xià dòu tiān zhāng zuò xǐng kē, yún hǎo shì qí guài yě!
（魂旦虛下）（竇天章做醒科，云）好是奇怪也！
lǎo fū cái hé yǎn qù, mèng jiàn duān yún hái ér, qià biàn shì lái wǒ gēn qián yì bān
老夫才合眼去，夢(mèng)見(jiàn)端云孩兒，恰便似來(lái)我跟前一般；
rú jīn zài nà li?
如今在那里？
wǒ qiě zài kàn zhè wén juàn zán.
我且再看這文卷咱。
hún dàn shàng, zuò nòng dēng kē dòu tiān zhāng yún qí guài, wǒ zhèng yào kàn wén juàn, zěn shēng zhè dēng hū míng hū miè de?
（魂旦上，做弄燈科）（竇天章云）奇怪，我正要看文卷，怎生這燈忽明忽滅的？
zhāng qiān yě shuì zháo le, wǒ zì jǐ tī dēng zán.
張千也睡著(zhù)了，我自己剔燈咱。
zuò tī dēng, hún dàn fān wén juàn kē dòu tiān zhāng yún wǒ tī de zhè dēng míng liǎo yě, zài kàn jǐ zōng wén juàn.
（做剔燈，魂旦翻文卷科）（竇天章云）我剔的這燈明了也，再看幾宗文卷。
quot
"
yì qǐ fàn rén dòu é, yào sǐ gōng gōng.
一起犯人竇娥，藥死公公。
quot
……"
zuò yí guài kē, yún zhè yī zōng wén juàn, wǒ wéi tóu kàn guò, yā zài wén juàn dǐ xià, zěn shēng yòu zài zhè shàng tou?
（做疑怪科，云）這一宗文卷，我為頭看過(guò)，壓在文卷底下，怎生又在這上頭？
zhè jǐ shí wèn jié le de, hái yā zài dǐ xià, wǒ bié kàn yī zōng wén juàn bō.
這幾時(shí)問(wèn)結了的，還壓在底下，我別看一宗文卷波。
hún dàn zài nòng dēng kē dòu tiān zhāng yún zěn me zhè dēng yòu shì bàn míng bàn àn de?
（魂旦再弄燈科）（竇天章云）怎么這燈又是半明半暗的？
wǒ zài tī zhè dēng zán.
我再剔這燈咱。
zuò tī dēng, hún dàn zài fān wén juàn kē.
（做剔燈，魂旦再翻文卷科。
dòu tiān zhāng yún wǒ tī de zhè dēng míng liǎo, wǒ lìng ná yī zōng wén juàn kàn zán.
竇天章云）我剔的這燈明了，我另拿一宗文卷看咱。
quot
"
yì qǐ fàn rén dòu é, yào sǐ gōng gōng.
一起犯人竇娥，藥死公公。
quot
……"
pēi!
呸！
hǎo shì qí guài!
好是奇怪！
wǒ cái jiāng zhè wén shū fēn míng yā zài dǐ xià, gāng tī le zhè dēng, zěn shēng yòu fān zài miàn shàng?
我才將這文書(shū)分明壓在底下，剛剔了這燈，怎生又翻在面上？
mò bú shì chǔ zhōu hòu tīng lǐ yǒu guǐ me?
莫不是楚州后廳里有鬼么？
biàn wú guǐ ā, zhè zhuāng shì bì yǒu yuān wǎng.
便無(wú)鬼呵，這樁事必有冤枉。
jiāng zhè wén juàn zài yā zài dǐ shàng, dài wǒ lìng kàn yī zōng rú hé?
將這文卷再壓在底上，待我另看一宗如何？
hún dàn yòu nòng dēng kē dòu tiān zhāng yún zěn me zhè dēng yòu bù míng liǎo, gǎn yǒu guǐ nòng zhè dēng?
（魂旦又弄燈科）（竇天章云）怎么這燈又不明了，敢有鬼弄這燈？
wǒ zài tī yī tī qù.
我再剔一剔去。
zuò tī dēng kē, hún dàn shàng, zuò zhuàng jiàn kē, dòu tiān zhāng jǔ jiàn jī zhuō kē, yún pēi!
（做剔燈科，魂旦上，做撞見(jiàn)科，竇天章舉劍擊桌科，云）呸！
wǒ shuō yǒu guǐ!
我說(shuō)有鬼！
wù nà guǐ hún: lǎo fū shì cháo tíng qīn chāi, dài pái zǒu mǎ sù zhèng lián fǎng shǐ.
兀那鬼魂：老夫是朝廷欽差，帶牌走馬肅政廉訪(fǎng)使。
nǐ xiàng qián lái, yī jiàn huī zhī liǎng duàn.
你向前來(lái)，一劍揮之兩段。
zhāng qiān, kuī nǐ yě shuì de zhe!
張千，虧你也睡的著(zhù)！
kuài qǐ lái, yǒu guǐ, yǒu guǐ.
快起來(lái)，有鬼，有鬼。
wù de bù xià shā lǎo fū yě!
兀的不嚇殺老夫也！
hún dàn chàng qiáo pái ér zé jiàn tā yí xīn ér hú luàn cāi, tīng le wǒ zhè kū shēng ér zhuǎn jīng hài.
（魂旦唱）【喬牌兒】則見(jiàn)他疑心兒胡亂猜，聽(tīng)了我這哭聲兒轉驚駭。
āi, nǐ gè dòu tiān zhāng zhí nèn de wēi fēng dà, qiě shòu nǐ hái ér dòu é zhè yī bài.
哎，你個(gè)竇天章直恁的威風(fēng)大，且受你孩兒竇娥這一拜。
dòu tiān zhāng yún wù nà guǐ hún, nǐ dào dòu tiān zhāng shì nǐ fù qīn, quot
（竇天章云）兀那鬼魂，你道竇天章是你父親，"
shòu nǐ hái ér dòu é bài quot
受你孩兒竇娥拜"
.
。
nǐ gǎn cuò rèn le yě?
你敢錯認了也？
wǒ de nǚ ér jiào zuò duān yún, qī suì shàng yǔ le cài pó pó wèi ér xí fù.
我的女兒叫做端云，七歲上與了蔡婆婆為兒媳婦。
nǐ shì dòu é, míng zì chà le, zěn shēng shì wǒ nǚ hái ér?
你是竇娥，名字差了，怎生是我女孩兒？
hún dàn yún fù qīn, nǐ jiāng wǒ yǔ le cài pó pó jiā, gǎi míng zuò dòu é le yě.
（魂旦云）父親，你將我與了蔡婆婆家，改名做竇娥了也。
dòu tiān zhāng yún nǐ biàn shì duān yún hái ér?
（竇天章云）你便是端云孩兒？
wǒ bù wèn nǐ bié de, zhè yào sǐ gōng gōng shì nǐ bú shì?
我不問(wèn)你別的，這藥死公公是你不是？
hún dàn yún shì nǐ hái ér lái.
（魂旦云）是你孩兒來(lái)。
dòu tiān zhāng yún jìn shēng!
（竇天章云）噤聲！
nǐ zhè xiǎo nī zǐ, lǎo fū wèi nǐ tí kū de yǎn yě huā le, yōu chóu de tóu yě bái le, nǐ chǎn dì fàn xià shí è dà zuì, shòu le diǎn xíng!
你這小妮子，老夫為你啼哭的眼也花了，憂(yōu)愁的頭也白了，你刬地犯下十惡大罪，受了典刑！
wǒ jīn rì guān jū tái shěng, zhí zhǎng xíng míng, lái cǐ liǎng huái shěn qiú shuā juàn, tǐ chá làn guān wū lì
我今日官居臺省，職掌刑名，來(lái)此兩淮審囚刷卷，體察濫官污吏；
nǐ shì wǒ qīn shēng zhī nǚ, lǎo fū jiāng nǐ zhì bù de, zěn zhì tā rén?
你是我親生之女，老夫將你治不的，怎治他人？
wǒ dāng chū jiāng nǐ jià yǔ tā jiā ā, yào nǐ sān cóng sì dé.
我當初將你嫁與他家呵，要你三從四德。
sān cóng zhě: zài jiā cóng fù, chū jià cóng tiān, fū sǐ cóng zǐ
三從者：在家從父，出嫁從天，夫死從子；
sì dé zhě: shì gōng gū, jìng fū zhǔ, hé zhóu lǐ, mù jiē fāng.
四德者：事公姑，敬夫主，和妯娌，睦街坊。
jīn sān cóng sì dé quán wú, chǎn dì fàn le shí è dà zuì.
今三從四德全無(wú)，刬地犯了十惡大罪。
wǒ dòu jiā sān bèi wú fàn fǎ zhī nán, wǔ shì wú zài hūn zhī nǚ
我竇家三輩無(wú)犯法之男，五世無(wú)再婚之女；
dào jīn rì bèi nǐ rǔ mò zǔ zōng shì dé, yòu lián lěi wǒ de qīng míng.
到今日被你辱沒(méi)祖宗世德，又連累我的清名。
nǐ kuài yǔ wǒ xì tǔ zhēn qíng, bú yào xū yán wén duì.
你快與我細吐真情，不要虛言文對。
ruò shuō de yǒu bàn lí chā cuò, dié fā nǐ chéng huáng cí nèi, zhe nǐ yǒng shì bù dé rén shēn
若說(shuō)的有半厘差錯，牒發(fā)你城隍祠內，著(zhù)你永世不得人身；
fá zài yīn shān, yǒng wèi è guǐ.
罰在陰山，永為餓鬼。
hún dàn yún fù qīn tíng chēn xī nù, zàn bà láng hǔ zhī wēi, tīng nǐ hái ér màn màn de shuō yī biàn zán.
（魂旦云）父親停嗔息怒，暫罷狼虎之威，聽(tīng)你孩兒慢慢的說(shuō)一遍咱。
wǒ sān suì shàng wáng le mǔ qīn, qī suì shàng lí le fù qīn.
我三歲上亡了母親，七歲上離了父親。
nǐ jiāng wǒ sòng yǔ cài pó pó zuò ér xí fù, zhì shí qī suì yǔ fū pèi hé.
你將我送與蔡婆婆做兒媳婦，至十七歲與夫配合。
cái dé liǎng nián, bù xìng ér fū wáng huà, hé ǎn pó pó shǒu guǎ.
才得兩年，不幸兒夫亡化，和俺婆婆守寡。
zhè shān yáng xiàn nán mén wài yǒu gè sài lú yī, tā shǎo ǎn pó pó èr shí liǎng yín zi.
這山陽(yáng)縣南門(mén)外有個(gè)賽盧醫，他少俺婆婆二十兩銀子。
ǎn pó pó qù qǔ tǎo, bèi tā zhuàn dào jiāo wài, yào jiāng pó pó lēi sǐ
俺婆婆去取討，被他賺到郊外，要將婆婆勒死；
bù xiǎng zhuàng jiàn zhāng lǘ ér fù zǐ liǎng gè, jiù le ǎn pó pó xìng mìng.
不想撞見(jiàn)張驢兒父子兩個(gè)，救了俺婆婆性命。
nà zhāng lǘ ér zhī dào wǒ jiā yǒu gè shǒu guǎ de xí fù, biàn dào: quot
那張驢兒知道我家有個(gè)守寡的媳婦，便道："
nǐ pó ér xí fù jì wú zhàng fū, bù ruò zhāo wǒ fù zǐ liǎng gè.
你婆兒媳婦既無(wú)丈夫，不若招我父子兩個(gè)。
quot
"
ǎn pó pó chū yě bù kěn, nà zhāng lǘ ér dào: quot
俺婆婆初也不肯，那張驢兒道："
nǐ ruò bù kěn, wǒ yī jiù lēi sǐ nǐ.
你若不肯，我依舊勒死你。
quot
"
ǎn pó pó jù pà, bù dé yǐ hán hu xǔ le, zhǐ de jiāng tā fù zǐ liǎng gè lǐng dào jiā zhōng, yǎng tā guò shì.
俺婆婆懼怕，不得已含糊許了，只得將他父子兩個(gè)領(lǐng)到家中，養他過(guò)世。
yǒu zhāng lǘ ér shù cì tiáo xì nǐ nǚ hái ér, wǒ jiān zhí bù cóng.
有張驢兒數次調戲你女孩兒，我堅執不從。
nà yī rì ǎn pó pó shēn zi bù kuài, xiǎng yáng dǔ r tāng chī.
那一日俺婆婆身子不快，想羊肚兒湯吃。
nǐ hái ér ān pái le tāng.
你孩兒安排了湯。
shì zhí zhāng lǘ ér fù zǐ liǎng gè wèn bìng, dào: quot
適值張驢兒父子兩個(gè)問(wèn)病，道："
jiāng tāng lái wǒ cháng yī cháng.
將湯來(lái)我嘗一嘗。
quot
"
shuō: quot
說(shuō)："
tāng biàn hǎo, zhǐ shǎo xiē yán cù.
湯便好，只少些鹽醋。
quot
"
zhuàn de wǒ qù qǔ yán cù, tā jiù àn dì lǐ xià le dú yào.
賺的我去取鹽醋，他就暗地里下了毒藥。
shí zhǐ wàng yào shā ǎn pó pó, yào qiǎng bī wǒ chéng qīn.
實(shí)指望藥殺俺婆婆，要強逼我成親。
bù xiǎng ǎn pó pó ǒu rán fā ǒu, bú yào tāng chī, què ràng yǔ tā lǎo zi chī, suí jí qī qiè liú xiě yào sǐ le.
不想俺婆婆偶然發(fā)嘔，不要湯吃，卻讓與他老子吃，隨即七竊流血藥死了。
zhāng lǘ ér biàn dào: quot
張驢兒便道："
dòu é, yào sǐ le ǎn lǎo zi, nǐ yào guān xiū yào sī xiū?
竇娥，藥死了俺老子，你要官休要私休？
quot
"
wǒ biàn dào: quot
我便道："
zěn shēng shì guān xiū?
怎生是官休？
zěn shēng shì sī xiū?
怎生是私休？
quot
"
tā dào: quot
他道："
yào guān xiū, gào dào guān sī, nǐ yǔ ǎn lǎo zi cháng mìng
要官休，告到官司，你與俺老子償命;
ruò sī xiū, nǐ biàn yǔ wǒ zuò lǎo pó.
若私休，你便與我做老婆。
quot
"
nǐ hái ér biàn dào: quot
你孩兒便道："
hǎo mǎ bù bèi shuāng ān, liè nǚ bù gēng èr fū.
好馬不鞴雙鞍，烈女不更二夫。
wǒ zhì sǐ bù yǔ nǐ zuò xí fù, wǒ qíng yuàn hé nǐ jiàn guān qù.
我至死不與你做媳婦，我情愿和你見(jiàn)官去。
quot
"
tā jiāng nǐ hái ér tuō dào guān zhōng, shòu jìn sān tuī liù wèn, diào kǎo běng bā, biàn dǎ sǐ hái ér, yě bù kěn rèn.
他將你孩兒拖到官中，受盡三推六問(wèn)，吊拷繃扒，便打死孩兒，也不肯認。
zěn dāng zhōu guān jiàn nǐ hái ér bù rèn, biàn yào kǎo dǎ ǎn pó pó
怎當州官見(jiàn)你孩兒不認，便要拷打俺婆婆；
wǒ pà pó pó nián lǎo, shòu xíng bù qǐ, zhǐ de?
我怕婆婆年老，受刑不起，只得?
xiá shù gè sōu hàn àn.
狹?。因此押赴法?。
yè jiǎo tǎ sù yùn pèi lǜ nǎo fú hàn piǎn huí shà zuó fá yǐ chǎn yè gǔ xī lì dí tǎ dòu fǎng liè huáng huáng rèn yóu wò jí pǒ lǒng jǐ shāo qū zuó fēi xī huài huī zhǐ pàn lán kuì lǜ gā zhè zī yú sù zhù huài chén pān suī miè děng chuò huǎng shàn xí zuó fá luán luǎn líng huī còu jì qiào sù chǔ pí huán ē wēi jú huán yān yú nào xìng gǔ yú yán yù làng xià gāng wǔ tāo sào qiáo gān sǒu qiáo xiàn zhuó kā dùn jiā zhǒng huáng huǎng shì fēi wēi xī làng sháo mén ruì qú jiǎng dān jí jiāo?
業(yè)湫獺Ｄ愫⒍蘊旆⑾氯腦福旱諞蛔?，要丈二白亮P以諂燁股?。燃c翟┩鰨豆仿?，一腔热血惺~臥詰叵攏擠稍詘琢飛希壞詼?，霞堮三伏虜虧下三尺鳃p?，罩J諛愫⒍祝壞諶?，着他楚州大旱三妮z９謊繕習琢罰孿卵?，三年矒]輳際俏愫⒍礎＃ㄊ疲┎桓婀偎局桓嫣歟鬧性蠱諛蜒?。防他老膶鶑T滔?，情愿嗡拑S獻鐲?。三尺琼花骸骨掩，一腔鲜血练旗悬。岂独霜飞讙熊屈，今朝藩勴窦夲劑。（唱?
yàn ér luò nǐ kàn zhè wén juàn céng dào lái bù dào lái, zé wǒ zhè yuān wǎng yào rěn nài rú hé nài?
【雁兒落】你看這文卷曾道來(lái)不道來(lái)，則我這冤枉要忍耐如何耐？
wǒ bù kěn shùn tā rén, dǎo zhe wǒ fù fǎ chǎng
我不肯順他人，倒著(zhù)我赴法場(chǎng)；
wǒ bù kěn rǔ zǔ shàng, dǎo bǎ wǒ cán shēng huài.
我不肯辱祖上，倒把我殘生壞。
dé shèng lìng ya, jīn rì gè dā fú dìng shè hún tái, yī líng ér yuàn āi āi.
【得勝令】呀，今日個(gè)搭伏定攝魂臺，一靈兒怨哀哀。
fù qīn yě, nǐ xiàn ná zhe xíng míng shì, qīn méng shèng zhǔ chà.
父親也，你現拿著(zhù)刑名事，親蒙圣主差。
duān xiáng zhè wén cè, nà sī luàn gāng cháng, hé dāng bài.
端詳這文冊，那廝亂綱常，合當敗。
biàn wàn guǎ le qiáo cái, hái dào bào yuān chóu bù chàng huái!
便萬(wàn)剮了喬才，還道報冤仇不暢懷！
dòu tiān zhāng zuò qì kē, yún āi, wǒ nà qū sǐ de ér, zé bèi nǐ tòng shā wǒ yě!
（竇天章做泣科，云）哎，我那屈死的兒，則被你痛殺我也！
wǒ qiě wèn nǐ: zhè chǔ zhōu sān nián bù yǔ, kě zhēn gè shì wèi nǐ lái?
我且問(wèn)你：這楚州三年不雨，可真個(gè)是為你來(lái)？
hún dàn yún shì wèi nǐ hái ér lái.
（魂旦云）是為你孩兒來(lái)。
dòu tiān zhāng yún yǒu zhè děng shì!
（竇天章云）有這等事！
dào lái zhāo, wǒ yǔ nǐ zuò zhǔ.
到來(lái)朝，我與你做主。
shī yún bái tóu qīn kǔ tòng āi zāi, qū shā le nǐ gè qīng chūn nǚ hái.
（詩(shī)云）白頭親苦痛哀哉，屈殺了你個(gè)青春女孩。
zhǐ kǒng pà tiān míng liǎo, nǐ qiě huí qù, dào lái rì wǒ jiāng wén juàn gǎi zhèng míng bái.
只恐怕天明了，你且回去，到來(lái)日我將文卷改正明白。
hún dàn zàn xià dòu tiān zhāng yún ya, tiān sè míng liǎo yě.
（魂旦暫下）（竇天章云）呀，天色明了也。
zhāng qiān, wǒ zuó rì kàn jǐ zōng wén juàn, zhōng jiān yǒu yī guǐ hún lái sù yuān wǎng.
張千，我昨日看幾宗文卷，中間有一鬼魂來(lái)訴冤枉。
wǒ huàn nǐ hǎo jǐ cì, nǐ zài yě bù yīng, zhí nèn de hǎo shuì nà?
我喚你好幾次，你再也不應，直恁的好睡那？
zhāng qiān yún wǒ xiǎo rén liǎng gè bí yú kǒng yī yè bù céng bì, bìng bù tīng jiàn nǚ guǐ sù shèn me yuān zhuàng, yě bù céng tīng jiàn xiàng gōng hū huàn.
（張千云）我小人兩個(gè)鼻于孔一夜不曾閉，并不聽(tīng)見(jiàn)女鬼訴甚么冤狀，也不曾聽(tīng)見(jiàn)相公呼喚。
dòu tiān zhāng zuò chì kē, yún kǒu tuì!
（竇天章做叱科，云）口退！
jīn zǎo shēng tīng zuò yá, zhāng qiān, hē cuān xiāng zhě.
今早升廳坐衙，張千，喝攛廂者。
zhāng qiān zuò yāo hē kē, yún zài yá rén mǎ píng ān!
（張千做幺喝科，云）在衙人馬平安！
tái shū àn!
抬書(shū)案！
bǐng yún zhōu guān jiàn.
（稟云）州官見(jiàn)。
wài bàn zhōu guān rù cān kē zhāng qiān yún gāi fáng lì diǎn jiàn.
（外扮州官入參科）（張千云）該房吏典見(jiàn)。
chǒu bàn lì rù cān jiàn kē dòu tiān zhāng wèn yún nǐ zhè chǔ zhōu yī jùn, sān nián bù yǔ, shì wéi zhe hé lái?
（丑扮吏入參見(jiàn)科）（竇天章問(wèn)云）你這楚州一郡，三年不雨，是為著(zhù)何來(lái)？
zhōu guān yún zhè gè shì tiān dào kàng hàn, chǔ zhōu bǎi xìng zhī zāi, xiǎo guān děng bù zhī qí zuì.
（州官云）這個(gè)是天道亢旱，楚州百姓之災，小官等不知其罪。
dòu tiān zhāng zuò nù yún nǐ děng bù zhī zuì me?
（竇天章做怒云）你等不知罪么？
nà shān yáng xiàn, yǒu yòng dú yào móu sǐ gōng gōng fàn fù dòu é, tā wèn zhǎn zhī shí céng fā yuàn dào: quot
那山陽(yáng)縣，有用毒藥謀死公公犯婦竇娥，他問(wèn)斬之時(shí)曾發(fā)愿道："
ruò shì guǒ yǒu yuān wǎng, zhe nǐ chǔ zhōu sān nián bù yǔ, cùn cǎo bù shēng.
若是果有冤枉，著(zhù)你楚州三年不雨，寸草不生。
quot
"
kě yǒu zhè jiàn shì lái?
可有這件事來(lái)？
zhōu guān yún zhè zuì shì qián shēng rèn táo zhōu shǒu wèn chéng de, xiàn yǒu wén juàn.
（州官云）這罪是前升任桃州守問(wèn)成的，現有文卷。
dòu tiān zhāng yún zhè děng hú tú de guān, yě zhe tā shēng qù!
（竇天章云）這等糊涂的官，也著(zhù)他升去！
nǐ shì jì tā rèn de, sān nián zhī zhōng, kě céng jì zhè yuān fù me?
你是繼他任的，三年之中，可曾祭這冤婦么？
zhōu guān yún cǐ fàn xì shí è dà zuì, yuán bù céng yǒu cí, suǒ yǐ bù céng jì dé.
（州官云）此犯系十惡大罪，元不曾有祠，所以不曾祭得。
dòu tiān zhāng yún xī rì hàn cháo yǒu yī xiào fù shǒu guǎ, qí gū zì yì shēn sǐ, qí gū nǚ gào xiào fù shā gū, dōng hǎi tài shǒu jiāng xiào fù zhǎn le.
（竇天章云）昔日漢朝有一孝婦守寡，其姑自縊身死，其姑女告孝婦殺姑，東海太守將孝婦斬了。
zhǐ wèi yī fù hán yuān, zhì lìng sān nián bù yǔ.
只為一婦含冤，致令三年不雨。
hòu yú gōng zhì yù, fǎng fú jiàn xiào fù bào juǎn kū yú tīng qián.
后于公治獄，仿佛見(jiàn)孝婦抱卷哭于廳前。
yú gōng jiāng wén juàn gǎi zhèng, qīn jì xiào fù zhī mù, tiān nǎi dà yǔ.
于公將文卷改正，親祭孝婦之墓，天乃大雨。
jīn rì nǐ chǔ zhōu dà hàn, qǐ bù zhèng yǔ cǐ shì xiāng lèi?
今日你楚州大旱，豈不正與此事相類(lèi)？
zhāng qiān, fēn fù gāi fáng qiān pái xià shān yáng xiàn, zhe jū zhāng lǘ ér sài lú yī cài pó pó yì qǐ rén fàn rén sù jiě shěn, wú dé wéi wù piàn kè zhě.
張千，分付該房簽牌下山陽(yáng)縣，著(zhù)拘張驢兒、賽盧醫、蔡婆婆一起人犯人速解審，毋得違誤片刻者。
zhāng qiān yún lǐ huì de.
（張千云）理會(huì )得。
xià chǒu bàn jiě zi, yā zhāng lǘ ér cài pó pó tóng zhāng qiān shàng.
（下）（丑扮解子，押張驢兒、蔡婆婆同張千上。
bǐng yún shān yáng xiàn jiě dào shěn fàn tīng diǎn.
稟云）山陽(yáng)縣解到審犯聽(tīng)點(diǎn)。
dòu tiān zhāng yún zhāng lǘ ér.
(竇天章云)張驢兒。
zhāng lǘ ér yún yǒu.
(張驢兒云）有。
dòu tiān zhāng yún cài pó pó.
（竇天章云）蔡婆婆。
cài pó pó yún yǒu.
（蔡婆婆云）有。
dòu tiān zhāng yún zěn me sài lú yī shì jǐn yào rén fàn bú dào?
(竇天章云）怎么賽盧醫是緊要人犯不到？
jiě zi yún sài lú yī sān nián qián zài táo, yī miàn zhe guǎng bǔ pī jī ná qù le, dài huò rì jiě shěn.
（解子云）賽盧醫三年前在逃，一面著(zhù)廣捕批緝拿去了，待獲日解審。
dòu tiān zhāng yún zhāng lǘ ér, nà cài pó pó shì nǐ de hòu mǔ me?
（竇天章云）張驢兒，那蔡婆婆是你的后母么？
zhāng lǘ ér yún mǔ qīn hǎo mào rèn de?
（張驢兒云）母親好冒認的？
wěi shí shì.
委實(shí)是。
dòu tiān zhāng yún zhè yào sǐ nǐ fù qīn de dú yào, juǎn shàng bú jiàn yǒu hé yào de rén, shì nà gè hé de dú yào?
（竇天章云）這藥死你父親的毒藥，卷上不見(jiàn)有合藥的人，是那個(gè)合的毒藥？
zhāng lǘ ér yún shì dòu é zì hé jiù de dú yào.
（張驢兒云）是竇娥自合就的毒藥。
dòu tiān zhāng yún zhè dú yào bì yǒu yí gè mài yào de yī pù.
（竇天章云）這毒藥必有一個(gè)賣(mài)藥的醫鋪。
xiǎng dòu é shì gè shào nián guǎ fù, nà lǐ tǎo zhè yào lái?
想竇娥是個(gè)少年寡婦，那里討這藥來(lái)？
zhāng lǘ ér, gǎn shì nǐ hé de dú yào me?
張驢兒，敢是你合的毒藥么？
zhāng lǘ ér yún ruò shì xiǎo rén hé de dú yào, bù yào bié rén, dào yào sǐ zì jiā lǎo zi?
（張驢兒云）若是小人合的毒藥，不藥別人，倒藥死自家老子？
dòu tiān zhāng yún wǒ nà qū sǐ de ér kǒu lè, zhè yī jié shì jǐn yào gōng àn, nǐ bù zì lái zhé biàn, zěn de yí gè míng bái?
（竇天章云）我那屈死的兒口樂(lè )，這一節是緊要公案，你不自來(lái)折辯，怎得一個(gè)明白？
nǐ rú jīn yuān hún què zài nà li?
你如今冤魂卻在那里？
hún dàn shàng, yún zhāng lǘ ér, zhè yào bú shì nǐ hé de, shì nà gè hé de?
（魂旦上，云）張驢兒，這藥不是你合的，是那個(gè)合的？
zhāng lǘ ér zuò pà kē, yún yǒu guǐ, yǒu guǐ, cuō yán rù shuǐ.
（張驢兒做怕科，云）有鬼，有鬼，撮鹽入水。
tài shàng lǎo jūn jí jí rú lǜ lìng, chì!
太上老君急急如律令，敕！
hún dàn yún zhāng lǘ ér, nǐ dāng rì xià dú yào zài yáng dǔ r tāng lǐ, běn yì yào sǐ ǎn pó pó, yào bī lēi wǒ zuò hún jiā.
（魂旦云）張驢兒，你當日下毒藥在羊肚兒湯里，本意藥死俺婆婆，要逼勒我做渾家。
bù xiǎng ǎn pó pó bù chī, ràng yǔ nǐ fù qīn chī, bèi yào sǐ le.
不想俺婆婆不吃，讓與你父親吃，被藥死了。
nǐ jīn rì hái gǎn lài lī!
你今日還敢賴(lài)哩！
chàng chuān bō diào měng jiàn le nǐ zhè chī qiāo cái, wǒ zhǐ wèn nǐ zhè dú yào cóng hé chǔ lái?
（唱）【川撥掉】猛見(jiàn)了你這吃敲材，我只問(wèn)你這毒藥從何處來(lái)？
nǐ běn yì dài àn lǐ zāi pái, yào bī lēi wǒ hé xié, dǎo bǎ nǐ qīn yé dú hài, zěn jiào zán tì nǐ dān zuì zé!
你本意待暗里栽排，要逼勒我和諧，倒把你親爺毒害，怎教咱替你耽罪責！
hún dàn zuò dǎ zhāng lǘ ér kē zhāng lǘ ér zuò bì kē, yún tài shàng lǎo jūn, jí jí rú lǜ jīn, chì!
（魂旦做打張驢兒科）（張驢兒做避科，云）太上老君，急急如律今，敕！
dà rén shuō zhè dú yào bì yǒu gè mài yào de yī pù, ruò xún de zhè mài yào de rén lái hé xiǎo rén zhé duì, sǐ yě wú cí.
大人說(shuō)這毒藥．必有個(gè)賣(mài)藥的醫鋪，若尋得這賣(mài)藥的人來(lái)和小人折對，死也無(wú)詞。
chǒu bàn jiě zi jiě sài lú yī shàng, yún shān yáng xiàn xù jiě dào fàn rén yī míng sài lú yī.
（丑扮解子解賽盧醫上，云）山陽(yáng)縣續解到犯人一名賽盧醫。
zhāng qiān hē yún dāng miàn.
（張千喝云）當面。
dòu tiān zhāng yún nǐ sān nián qián yào lēi sǐ cài pó pó, lài tā yín zi, zhè shì zěn me shuō?
（竇天章云）你三年前要勒死蔡婆婆，賴(lài)他銀子，這事怎么說(shuō)？
sài lú yī kòu tóu kē, yún xiǎo de yào lài cài pó pó yín zi de qíng shì yǒu de.
（賽盧醫叩頭科，云）小的要賴(lài)蔡婆婆銀子的情是有的。
dāng bèi liǎng gè hàn zi jiù le, nà pó pó bìng bù céng sǐ.
當被兩個(gè)漢子救了，那婆婆并不曾死。
dòu tiān zhāng yún zhè liǎng gè hàn zi, nǐ rèn de tā jiào zuò shèn me míng xìng?
（竇天章云）這兩個(gè)漢子，你認的他叫做甚么名姓？
sài lú yī yún xiǎo de rèn biàn rèn de, huāng máng zhī jì kě bù céng wèn de tā míng xìng.
（賽盧醫云）小的認便認得，慌忙之際可不曾問(wèn)的他名姓。
dòu tiān zhāng yún xiàn yǒu yí gè zài jiē xià, nǐ qù rèn lái.
（竇天章云）現有一個(gè)在階下，你去認來(lái)。
dòu lú yī zuò xià rèn kē, yún zhè gè shì cài pó pó.
（竇盧醫做下認科，云）這個(gè)是蔡婆婆。
zhǐ zhāng lǘ ér yún xiǎng bì zhè dú yào shì fā le.
(指張驢兒云)想必這毒藥事發(fā)了。
shàng yún shì zhè yí gè.
(上云）是這一個(gè)。
róng xiǎo de sù bǐng
容小的訴稟；
dāng rì yào lēi sǐ cài pó pó shí, zhèng yù jiàn tā yé ér liǎng gè jiù le nà pó pó qù.
當日要勒死蔡婆婆時(shí)，正遇見(jiàn)他爺兒兩個(gè)救了那婆婆去。
guò de jǐ rì, tā dào xiǎo de pù zhōng tǎo fú dú yào.
過(guò)得幾日，他到小的鋪中討服毒藥。
xiǎo de shì niàn fó chī zhāi rén, bù gǎn zuò mèi xīn de shì.
小的是念佛吃齋人，不敢做昧心的事。
shuō dào: quot
說(shuō)道："
pù zhōng zhǐ yǒu guān liào yào, bìng wú shèn me dú yào.
鋪中只有官料藥，并無(wú)甚么毒藥。
quot
"
tā jiù zhēng zhuó yǎn dào: quot
他就睜著(zhù)眼道："
nǐ zuó rì zài jiāo wài yào lēi sǐ cài pó pó, wǒ tuō nǐ jiàn guān qù!
你昨日在郊外要勒死蔡婆婆，我拖你見(jiàn)官去！
quot
"
xiǎo de yī shēng zuì pà de shì jiàn guān, zhǐ de jiāng yī fú dú yào yǔ le tā qù.
小的一生最怕的是見(jiàn)官，只得將一服毒藥與了他去。
xiǎo de jiàn tā shēng xiàng shì gè è de, yí dìng ná zhè yào qù yào sǐ le rén, jiǔ hòu bài lù, bì rán lián lěi.
小的見(jiàn)他生相是個(gè)惡的，一定拿這藥去藥死了人，久后敗露，必然連累。
xiǎo de yī xiàng táo zài zhuō zhōu dì fāng, mài xiē lǎo shǔ yào.
小的一向逃在涿州地方，賣(mài)些老鼠藥。
gāng gāng shì lǎo shǔ bèi yào shā le hǎo jǐ gè, yào sǐ rén de yào qí shí zài yě bù céng hé.
剛剛是老鼠被藥殺了好幾個(gè)，藥死人的藥其實(shí)再也不曾合。
hún dàn chàng qī dì xiōng nǐ zhǐ wèi lài cái, fàng guāi, yào dāng zāi.
（魂旦唱）【七弟兄】你只為賴(lài)財，放乖，要當災。
dài yún zhè dú yào ā, chàng yuán lái shì nǐ sài lú yī chū mài, zhāng lǘ ér mǎi, méi lái yóu tián zuò wǒ fàn yóu pái, dào jīn rì guān qù yá mén zài.
（帶云）這毒藥呵，（唱）原來(lái)是你賽盧醫出賣(mài)，張驢兒買(mǎi)，沒(méi)來(lái)由填做我犯由牌，到今日官去衙門(mén)在。
dòu tiān zhāng yún dài nà cài pó pó shàng lái!
（竇天章云）帶那蔡婆婆上來(lái)！
wǒ kàn nǐ yě liù shí wài rén le, jiā zhōng yòu shì yǒu qián chāo de, rú hé yòu jià le lǎo zhāng, zuò chū zhè děng shì lái?
我看你也六十外人了，家中又是有錢(qián)鈔的，如何又嫁了老張，做出這等事來(lái)？
cài pó pó yún lǎo fù rén yīn wèi tā yé ér liǎng gè jiù le wǒ de xìng mìng, shōu liú tā zài jiā yǎng shàn guò shì.
（蔡婆婆云）老婦人因為他爺兒兩個(gè)救了我的性命，收留他在家養膳過(guò)世。
nà zhāng lǘ ér cháng shuō yào jiāng tā lǎo zi jiē jiǎo jìn lái, lǎo fù rén bìng bù céng xǔ tā.
那張驢兒常說(shuō)要將他老子接腳進(jìn)來(lái)，老婦人并不曾許他。
dòu tiān zhāng yún zhè děng shuō, nǐ nà xí fù jiù bù gāi rèn zuò yào sǐ gōng gōng le.
（竇天章云）這等說(shuō)，你那媳婦就不該認做藥死公公了。
hún dàn yún dāng rì wèn guān yào dǎ ǎn pó pó, wǒ pà tā nián lǎo, shòu xíng bù qǐ, yīn cǐ zán rèn zuò yào sǐ gōng gōng, wěi shí shì qū zhāo gè!
（魂旦云）當日問(wèn)官要打俺婆婆，我怕他年老，受刑不起，因此咱認做藥死公公，委實(shí)是屈招個(gè)！
chàng méi huā jiǔ nǐ dào shì zán bù gāi, zhè zhāo zhuàng gōng xiě de míng bái.
（唱）【梅花酒】你道是咱不該，這招狀供寫(xiě)的明白。
běn yì diǎn xiào shùn de xīn huái, dào zuò le rě huò de pēi tāi.
本一點(diǎn)孝順的心懷，倒做了惹禍的胚胎。
wǒ zhī dào guān lì měi hái fù kān, zěn jiāng zán qū zhǎn shǒu zài cháng jiē!
我只道官吏每還覆勘，怎將咱屈斬首在長(cháng)街！
dì yī yào sù qí qiāng xiān xuè sǎ, dì èr yào sān chǐ xuě jiāng sǐ shī mái, dì sān yào sān nián hàn shì tiān zāi: zán shì yuàn wěi shí dà.
第一要素旗槍鮮血灑，第二要三尺雪將死尸埋，第三要三年旱示天災：咱誓愿委實(shí)大。
shōu jiāng nán ya, zhè de shì quot
【收江南】呀，這的是"
yá mén cóng gǔ xiàng nán kāi, jiù zhōng wú gè bù yuān zāi quot
衙門(mén)從古向南開(kāi)，就中無(wú)個(gè)不冤哉"
!
！
tòng shā wǒ jiāo zī ruò tǐ bì quán tái, zǎo sān nián yǐ wài, zé luò de yōu yōu liú hèn shì zhǎng huái.
痛殺我嬌姿弱體閉泉臺，早三年以外，則落的悠悠流恨似長(cháng)淮。
dòu tiān zhāng yún duān yún ér yě, nǐ zhè yuān wǎng wǒ yǐ jǐn zhī, nǐ qiě huí qù.
（竇天章云）端云兒也，你這冤枉我已盡知，你且回去。
dài wǒ jiāng zhè yì qǐ rén fàn bìng yuán wèn guān lì lìng xíng dìng zuì.
待我將這一起人犯并原問(wèn)官吏另行定罪。
gǎi rì zuò gè shuǐ lù dào chǎng, chāo dù nǐ shēng tiān biàn liǎo.
改日做個(gè)水陸道場(chǎng)，超度你生天便了。
hún dàn bài kē, chàng yuān yāng shā wěi cóng jīn hòu bǎ jīn pái shì jiàn cóng tóu bǎi, jiāng làn guān wū lì dōu shā huài, yǔ tiān zǐ fēn yōu, wàn mín chú hài.
（魂旦拜科，唱）【鴛鴦煞尾】從今后把金牌勢劍從頭擺，將濫官污吏都殺壞，與天子分憂(yōu)，萬(wàn)民除害。
yún wǒ kě wàng le yī jiàn: diē diē, ǎn pó pó nián jì gāo dà, wú rén shì yǎng, nǐ kě shōu xù jiā zhōng, tì nǐ hái ér jǐn yǎng shēng sòng sǐ zhī lǐ, wǒ biàn jiǔ quán zhī xià, kě yě míng mù.
（云）我可忘了一件：爹爹，俺婆婆年紀高大，無(wú)人侍養，你可收恤家中，替你孩兒盡養生送死之禮，我便九泉之下，可也瞑目。
dòu tiān zhāng yún hǎo xiào shùn de ér yě!
（竇天章云）好孝順的兒也！
hún dàn chàng zhǔ fù nǐ diē diē, shōu yǎng wǒ nǎi nǎi.
（魂旦唱）囑付你爹爹，收養我奶奶。
yào lián tā wú fù wú ér, shuí guǎn gù nián shuāi mài!
要憐他無(wú)婦無(wú)兒，誰(shuí)管顧年衰邁！
zài jiāng nà wén juàn shū kāi, dài yún diē diē, yě bǎ wǒ dòu é míng xià, chàng qū sǐ de zhāo fú zuì míng r gǎi.
再將那文卷舒開(kāi)，（帶云）爹爹，也把我竇娥名下，（唱）屈死的招伏罪名兒改。
xià dòu tiān zhāng yún huàn nà cài pó pó shàng lái.
（下）（竇天章云）喚那蔡婆婆上來(lái)。
nǐ kě rèn de wǒ me?
你可認的我么？
cài pó pó yún lǎo fù rén yǎn huā le, bù rèn de.
（蔡婆婆云）老婦人眼花了，不認的。
dòu tiān zhāng yún wǒ biàn shì dòu tiān zhāng.
（竇天章云）我便是竇天章。
zhè cái de guǐ hún, biàn shì wǒ qū sǐ de nǚ hái ér duān yún.
這才的鬼魂，便是我屈死的女孩兒端云。
nǐ zhè yī xíng rén, tīng wǒ xià duàn: zhāng lǘ ér dú shā qīn yé, móu zhàn guǎ fù, hé nǐ líng chí, yā fù shì cáo zhōng, dīng shàng mù lǘ, guǎ yī bǎi èr shí dāo chǔ sǐ.
你這一行人，聽(tīng)我下斷：張驢兒毒殺親爺，謀占寡婦，合擬凌遲，押付市曹中，釘上木驢，剮一百二十刀處死。
shēng rèn zhōu shǒu táo wù bìng gāi fáng lì diǎn, xíng míng wéi cuò, gè zhàng yī bǎi, yǒng bù xù yòng.
升任州守桃杌并該房吏典，刑名違錯，各杖一百，永不敘用。
sài lú yī bù hé lài qián, lēi sǐ píng mín
賽盧醫不合賴(lài)錢(qián)，勒死平民；
yòu bù hé xiū hé dú yào, zhì shāng rén mìng, fā yān zhàng dì miàn, yǒng yuǎn chōng jūn.
又不合修合毒藥，致傷人命，發(fā)煙瘴地面，永遠充軍。
cài pó pó wǒ jiā shōu yǎng.
蔡婆婆我家收養。
dòu é zuì gǎi zhèng míng bái.
竇娥罪改正明白。
cí yún mò dào wǒ niàn wáng nǚ yǔ tā yòu zuì xiāo qiān, yě zhǐ kě lián jiàn chǔ zhōu jùn dà hàn sān nián.
（詞云）莫道我念亡女與他又罪消愆，也只可憐見(jiàn)楚州郡大旱三年。
xī yú gōng céng biǎo bái dōng hǎi xiào fù, guǒ rán shì gǎn zhào dé líng yǔ rú quán.
昔于公曾表白東海孝婦，果然是感召得靈雨如泉。
qǐ kě biàn tuī wěi dào tiān zāi dài yǒu, jìng bù xiǎng rén zhī yì gǎn yìng tōng tiān.
豈可便推諉道天災代有，竟不想人之意感應通天。
jīn rì gè jiāng wén juàn chóng xíng gǎi zhèng, fāng xiǎn de wáng jiā fǎ bù shǐ mín yuān.
今日個(gè)將文卷重行改正，方顯的王家法不使民冤。
tí mù bǐng jiàn chí héng lián fǎng fǎ zhèng míng gǎn tiān dòng dì dòu é yuān
題目秉鑒持衡廉訪(fǎng)法正名感天動(dòng)地竇娥冤