dì yī zhé chōng mò yē lǜ wàn hù lǐng xiǎo fān shàng yē lǜ wàn hù yún hú mǎ páo xiào lǔ dì hán, píng shā mò mò cǎo bān bān, ér láng xiāo yǒng duō xióng zhuàng, jiū jiū wēi fēng zhèn běi fān, mǒu nǎi běi fān yē lǜ wàn hù shì yě.
第一折(沖末耶律萬(wàn)戶(hù)領(lǐng)小番上)(耶律萬(wàn)戶(hù)云)胡馬咆哮虜地寒，平沙漠漠草斑斑，兒郎驍勇多雄壯，赳赳威風(fēng)鎮北番，某乃北番耶律萬(wàn)戶(hù)是也。
ǎn zhè fān bāng, bīng qiáng jiàng yǒng, hǎi kuò shān gāo.
俺這番邦，兵強將勇，海闊山高。
sì shí bù biàn qiū dōng, bā jié qǐ zhī suì yuè.
四時(shí)不辨秋冬，八節豈知歲月。
yè guān běi dǒu, biàn xiǎo dōng nán.
夜觀(guān)北斗，便曉東南。
měi zhe pí qiú, bù zhī lěng rè.
每著(zhù)皮裘，不知冷熱。
yī zhèn zhèn pū miàn huáng shā, hán shèn shèn qīn rén lěng qì.
一陣陣撲面黃沙，寒滲滲侵人冷氣。
sān chūn jǐn wú táo xìng, bǎi lǐ nà de sāng má.
三春盡無(wú)桃杏，百里那得桑麻。
sì shí yì wú gēng zhòng, quán píng qiǎng lǔ wèi jiā.
四時(shí)亦無(wú)耕種，全憑搶虜為家。
mǒu huī xià fān bīng hào dà, měng jiàng yīng xióng, mǎ féi rén zhuàng, bù shí zài biān qiǎng lǔ, jīn tún jūn zài yán zhōu, jiāng gè chù jìn gòng yāo jié xià.
某麾下番兵浩大，猛將英雄，馬肥人壯，不時(shí)在邊搶虜，今屯軍在延州，將各處進(jìn)貢邀截下。
mǒu jīn xià zhàn shū qù, dān nuò dà sòng jiā míng jiàng chū mǎ, yǔ mǒu jiāo zhàn, bié biàn shū yíng, fāng xiǎn wēi fēng běi lǔ qiáng, mì pái jiàn jǐ jìn hán guāng, qí kāi mǎ dào shī xiāo yǒng, dà sòng yīng xióng gǒng shǒu jiàng.
某今下戰書(shū)去，單搦大宋家名將出馬，與某交戰，別辨輸贏(yíng)，方顯威風(fēng)北虜強，密排劍戟進(jìn)寒光，旗開(kāi)馬到施驍勇，大宋英雄拱手降。
xià hán wèi gōng shàng, yún shèng zhì wú wéi sì hǎi ān, xiǎo chén hé xìng liè yuān bān.
(下)(韓魏公上，云)圣治無(wú)為四海安，小臣何幸列鹓班。
zī zī jī guó zhōng liáng zhì, cǎo kòu zéi bīng tòu dǎn hán.
孜孜基國忠良志，草寇賊兵透膽寒。
lǎo fū xìng hán, míng qí, zì zhì guī.
老夫姓韓，名琦，字稚圭。
nǎi xiāng zhōu rén shì.
乃相州人氏。
jiā yòu zhōng mǒu nián èr shí jìn shì jí dì, dāng shí tài shǐ guān zòu yuē: rì xià wǔ sè yún xiàn, shì yǐ cháo tíng jiāng lǎo fū zhòng rèn, lèi qiān shòu yǐ píng zhāng, cì hòu bài xiāng, shēng yáng guàn mǎn sì fāng, ōu yáng xiū yún: lǎo fū lín dà jié, jué dà shì, chuí shēn zhèng hù, bù dòng shēng sè, ér cuò tiān xià rú tài shān zhī ān, wèi zhī shè jì zhī chén.
嘉祐中某年二十進(jìn)士及第，當時(shí)太史官奏曰：日下五色云現，是以朝廷將老夫重任，累遷授以平章，次后拜相，聲揚貫滿(mǎn)四方，歐陽(yáng)修云：老夫臨大節，決大事，垂紳正笏，不動(dòng)聲色，而措天下如泰山之安，謂之社稷之臣。
lǎo fū zì xiào, zhèng suǒ wèi shēng wén guò shí, jūn zǐ chǐ zhī, jiē lài shèng rén zài wèi, tiān xià tài píng, pō nài běi fān lǔ kòu wú lǐ, qīn fàn biān jìng.
老夫自笑，正所謂聲聞過(guò)實(shí)，君子恥之，皆賴(lài)圣人在位，天下太平，頗奈北番虜寇無(wú)禮，侵犯邊境。
mǒu xiǎng lǔ kòu nǎi shì fú yóu hàn dà shù, kě xiào bù zì liàng.
某想虜寇乃是蜉蝣撼大樹(shù)，可笑不自量。
jīn fèng shèng rén de mìng, zhe lǎo fū chuán yǔ bā fǔ zǎi xiàng fàn zhòng yān děng, jǔ míng jiàng yī yuán, jí qù jiǎo chú zéi kòu, ruò dé shèng huí huán, jiā guān cì shǎng.
今奉圣人的命，著(zhù)老夫傳與八府宰相范仲淹等，舉名將一員，疾去剿除賊寇，若得勝回還，加官賜賞。
wǒ xiǎng nà xiōng nú shǔ qiè qǐ kān lùn, xuǎn jiāng qū bīng tǒng dà jūn.
我想那匈奴鼠竊豈堪論，選將驅兵統大軍。
ruò dào biān tíng huī jiàn jǐ, guǎn jiào qǐng kè dìng yān fēn.
若到邊庭揮劍戟，管教頃刻定煙氛。
xià fàn zhòng yān lǐng zhī cóng shàng, yún bó lǎn qún shū guàn jiǔ jīng, fèng huáng chí shàng gǎn zhēng róng.
(下)(范仲淹領(lǐng)祗從上，云)博覽群書(shū)貫九經(jīng)，鳳凰池上敢崢嶸。
diàn qián céng xiàn shēng píng cè, dú zhàn áo tóu dì yī míng.
殿前曾獻升平策，獨占鰲頭第一名。
lǎo fū xìng fàn, míng zhòng yān, zì xī wén, zǔ jū fén zhōu rén shì, hòu xǐ sū zhōu, jū zhù wú xiàn.
老夫姓范，名仲淹，字希文，祖居汾州人氏，后徙蘇州，居住吳縣。
yòu xí rú yè, pō tōng jīng shǐ, yī jǔ jìn shì jí dì.
幼習儒業(yè)，頗通經(jīng)史，一舉進(jìn)士及第。
suí cháo shù zài, zī zī zhōng xiào, gěng gěng zhèng zhí, shèng rén kě lián, guān bài bīng bù shàng shū, zhèng shòu tiān zhāng gé dà xué shì zhī zhí.
隨朝數載，孜孜忠孝，耿耿正直，圣人可憐，官拜兵部尚書(shū)，正授天章閣大學(xué)士之職。
fāng jīn sì hǎi yàn rán, lí mín yuè yè, pō nài yàn mén guān yē lǜ wàn hù wú lǐ, cǐ rén bù zūn tiān mìng, qīn fàn biān jìng, bù shí chū mò, qiǎng lǔ gè chù jìn gòng zhī wù.
方今四海晏然，黎民樂(lè )業(yè)，頗奈雁門(mén)關(guān)耶律萬(wàn)戶(hù)無(wú)禮，此人不遵天命，侵犯邊境，不時(shí)出沒(méi)，搶虜各處進(jìn)貢之物。
shèng rén dà nù, zhe lǎo fū zài cǐ shěng táng, jù huì bā fǔ shāng yì, jǔ jiāng xīng shī, jiǎn chú zéi kòu.
圣人大怒，著(zhù)老夫在此省堂，聚會(huì )八府商議，舉將興師，翦除賊寇。
lìng rén, mén shǒu qù zhě, zhòng guān rén měi ruò lái, bào fù wǒ zhī dào.
令人，門(mén)首覷者，眾官人每若來(lái)，報復我知道。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
lǚ yí jiǎn shàng, yún tiáo hé dǐng nài lǐ yīn yáng, liǎng shǒu kāi mó rì yuè guāng.
(呂夷簡(jiǎn)上，云)調和鼎鼐理陰陽(yáng)，兩手揩磨日月光。
pàn duàn shān hé huī hàn mò, quán héng bǐng zhèng fǔ cháo gāng.
判斷山河揮翰墨，權衡秉政輔朝綱。
xiǎo guān xìng lǚ, míng yí jiǎn.
小官姓呂，名夷簡(jiǎn)。
yòu xí wén mò, bó lǎn qún shū, shèng jīng bǎo chuán, wú bù tōng xiǎo, yī jǔ chéng míng, guān bài dà sī tú zhī zhí.
幼習文墨，博覽群書(shū)，圣經(jīng)寶傳，無(wú)不通曉，一舉成名，官拜大司徒之職。
fāng jīn shèng rén zài wèi, sì hǎi xián níng, bā fāng wú shì, zhēn nǎi tài píng zhī shì.
方今圣人在位，四海咸寧，八方無(wú)事，真乃太平之世。
xiǎo guān jīn rì zhèng shì zài sī zhái kàn shū, zhī cóng rén lái bào, fàn tiān zhāng dà rén zài yú shěng táng huì ǎn zhòng guān yì shì, xū suǒ zǒu yī zāo qù.
小官今日正是在私宅看書(shū)，祗從人來(lái)報，范天章大人在于省堂會(huì )俺眾官議事，須索走一遭去。
kě zǎo lái dào yě.
可早來(lái)到也。
lìng rén bào fù qù, dào yǒu lǚ yí jiǎn lái le yě.
令人報復去，道有呂夷簡(jiǎn)來(lái)了也。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
zuò bào kē, yún bào de dà rén dé zhī, yǒu lǚ yí jiǎn lái le yě.
(做報科，云)報的大人得知，有呂夷簡(jiǎn)來(lái)了也。
fàn zhòng yān yún yǒu qǐng.
(范仲淹云)有請。
zhī cóng yún lǐ huì de, yǒu qǐng.
(祗從云)理會(huì )的，有請。
jiàn kē lǚ yí jiǎn yún dà rén, jīn rì huàn xiǎo guān lái, yǒu hé shì shāng yì?
(見(jiàn)科)(呂夷簡(jiǎn)云)大人，今日喚小官來(lái)，有何事商議？
fàn zhòng yān yún dà rén shǎo dài.
(范仲淹云)大人少待。
wén yàn bó lái shí, bào fù wǒ zhī dào.
文彥博來(lái)時(shí)，報復我知道。
wén yàn bó shàng, yún lóng lóu fèng gé jiǔ zhòng chéng.
(文彥博上，云)龍樓鳳閣九重城。
xīn zhù shā dī chuàn xiāng xíng.
新筑沙堤串相行。
wǒ guì wǒ róng jūn mò xiàn.
我貴我榮君莫羨。
shí nián qián shì yī shū shēng, xiǎo guān xìng wén, míng yīng, zì yàn bó, běn guàn xī chuān rén yě.
十年前是一書(shū)生，小官姓文，名英，字彥博，本貫西川人也。
zì yòu yǐ wén mò wèi shì, kē chǎng yī jǔ, míng zhōng sān kuí, lèi méng qiān zhuǎn, xiè shèng rén kě lián, guān bài dà sī kōng zhī zhí.
自幼以文墨為事，科場(chǎng)一舉，名中三魁，累蒙遷轉，謝圣人可憐，官拜大司空之職。
zhèng zài shū fáng zhōng xián zuò, zhī cóng rén lái bào, yǒu fàn tiān zhāng xué shì yǒu qǐng, xū suǒ zǒu yī zāo qù, kě zǎo lái dào yě.
正在書(shū)房中閑坐，祗從人來(lái)報，有范天章學(xué)士有請，須索走一遭去，可早來(lái)到也。
lìng rén bào fù qù, dào yǒu wén yàn bó lái le yě.
令人報復去，道有文彥博來(lái)了也。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
zuò bào kē, yún bào de dà rén dé zhī, yǒu wén yàn bó lái le yě.
(做報科，云)報的大人得知，有文彥博來(lái)了也。
fàn zhòng yān yún yǒu qǐng, zhī cóng yún lǐ huì de.
(范仲淹云)有請，(祗從云)理會(huì )的。
yǒu qǐng.
有請。
wén yàn bó zuò jiàn kē, yún dà rén, xiǎo guān lái le yě.
(文彥博做見(jiàn)科，云)大人，小官來(lái)了也。
fàn zhòng yān yún dà rén shǎo dài piàn kè, zhòng wèi guān rén lái quán shí, yǒu shì jì yì yě.
(范仲淹云)大人少待片刻，眾位官人來(lái)全時(shí)，有事計議也。
jìng bàn gé jiān jūn shàng, yún wǒ zuò jiāng jūn chū chǒu, píng shēng zé huì chī jiǔ, ruò hái shàng zhèn sī shā, tiào xià mǎ lái biàn zǒu.
(凈扮葛監軍上，云)我做將軍出丑，平生則會(huì )吃酒，若還上陣廝殺，跳下馬來(lái)便走。
mǒu xìng gé, míng jiān jūn.
某姓葛，名監軍。
zì jiān jūn.
字監軍。
wǒ wén jiǎng zhào qián sūn lǐ, yī kǒu qì zhí niàn dào zhōu wú zhèng wáng.
我文講趙錢(qián)孫李，一口氣直念到周吳鄭王。
yǎn wǔ shàn néng píng dìng tiān xià, zhí wǔ dào biǎo zhèng wàn bāng.
演武善能平定天下，直舞到表正萬(wàn)邦。
yīn wǒ wén wǔ shuāng quán, guān bài jiān jūn zhī zhí.
因我文武雙全，官拜監軍之職。
wǒ yī shēng bù shàng wén hàn.
我一生不尚文翰。
zhuān zé hǎo yǐn jiǔ shuǎ xiào huān lè zhī shì.
專(zhuān)則好飲酒耍笑歡樂(lè )之事。
zhèng zài juǎn péng nèi dòu ān chún, yǒu fàn tiān zhāng xué shì lìng rén lái qǐng, bù zhī yǒu shèn shì, xū suǒ zǒu yī zāo qù.
正在卷棚內斗鵪鶉，有范天章學(xué)士令人來(lái)請，不知有甚事，須索走一遭去。
lái dào yě.
來(lái)到也。
lìng rén bào fù qù, dào yǒu gé jiān jūn lǎo dà rén zhì cǐ yě.
令人報復去，道有葛監軍老大人至此也。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
zuò bào kē, yún bào de dà rén dé zhī, yǒu gé jiān jūn zài yú mén shǒu.
(做報科，云)報的大人得知，有葛監軍在于門(mén)首。
fàn zhòng yān yún zhe tā guò lái.
(范仲淹云)著(zhù)他過(guò)來(lái)。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
zhe guò qù.
著(zhù)過(guò)去。
gé jiān jūn zuò jiàn kē, yún lǎo xiān shēng shù zuì, jiàn jiǎ zài shēn, bù néng shī lǐ.
(葛監軍做見(jiàn)科，云)老先生恕罪，劍甲在身，不能施禮。
ruò hái shī lǐ, wǒ jiù shì há ma yǎng de.
若還施禮，我就是蝦蟆養的。
fàn zhòng yān yún gé jiān jūn qiě yī bì yǒu zhě, děng zhòng guān lái quán le shí, yǒu shì shāng yì.
(范仲淹云)葛監軍且一壁有者，等眾官來(lái)全了時(shí)，有事商議。
lìng rén mén shǒu qù zhě, děng zhòng guān lái shí, bào fù wǒ zhī dào.
令人門(mén)首覷者，等眾官來(lái)時(shí)，報復我知道。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
chén yáo zuǒ shàng, yún jǐn shì cháo tíng wèi zǎi fǔ, dǐng nai tiáo hé lǐ shù mín, xīn wú xié pì xíng zhí zhèng, fēng qī yìn zǐ xiǎn jiā mén.
(陳堯佐上，云)謹侍朝廷為宰輔，鼎鼐調和理庶民，心無(wú)邪僻行直正，封妻蔭子顯家門(mén)。
xiǎo guān xìng chén, míng yáo zuǒ, zì xī yuán, xī chuān láng zhōu rén shì, fù nǎi chén shěng huá, yán fǎ jiào zǐ, xiǎo guān gōng xí kǒng mèng zhī jí, xué chéng wǔ jīng zhī diǎn, dào yú dì dū què xià, yī jǔ zhuàng yuán jí dì.
小官姓陳，名堯佐，字希元，西川閬州人氏，父乃陳省華，嚴法教子，小官攻習孔孟之籍，學(xué)成五經(jīng)之典，到于帝都闕下，一舉狀元及第。
suí cháo shù zài, xiè shèng ēn kě lián, jiā xiǎo guān wèi hàn lín yuàn dà xué shì zhī zhí.
隨朝數載，謝圣恩可憐，加小官為翰林院大學(xué)士之職。
jīn yǒu fàn tiān zhāng fèng shèng rén de mìng, zài yú shěng táng, huì ǎn bā fǔ zhòng guān, bù zhī yǒu shèn shì shāng yì.
今有范天章奉圣人的命，在于省堂，會(huì )俺八府眾官，不知有甚事商議。
xiǎo guān zài cǐ děng hòu táng yù shǐ yī tóng jiàn dà rén qù, zhè zǎo wǎn gǎn dài lái yě.
小官在此等候唐御史一同見(jiàn)大人去，這早晚敢待來(lái)也。
zhèng mò bàn táng jiè shàng, yún xiǎo guān xìng táng, míng jiè, zì zi fāng, zǔ jū jiāng líng rén yě.
(正末扮唐介上，云)小官姓唐，名介，字子方，祖居江陵人也。
yòu xí jīng shǐ, zì zhōng jiǎ dì yǐ lái, lèi méng zhuó yòng, jīn xiè shèng ēn kě lián, guān fēng yù shǐ zhī zhí.
幼習經(jīng)史，自中甲第以來(lái)，累蒙擢用，今謝圣恩可憐，官封御史之職。
zǎo jiān fèng shèng rén de mìng, zhe ǎn zhòng guān dōu dào shěng táng, bù zhī yǒu shèn shì, xū suǒ zǒu yī zāo qù.
早間奉圣人的命，著(zhù)俺眾官都到省堂，不知有甚事，須索走一遭去。
zuò jiàn chén yáo zuǒ kē chén yáo zuǒ yún ya, ya, ya, táng dà rén, jīn yǒu fàn tiān zhāng fèng shèng rén de mìng, zài yú shěng táng, huì ǎn bā fǔ zhòng guān, bù zhī yǒu shèn shì shāng yì.
(做見(jiàn)陳堯佐科)(陳堯佐云)呀，呀，呀，唐大人，今有范天章奉圣人的命，在于省堂，會(huì )俺八府眾官，不知有甚事商議。
xiǎo guān zài cǐ děng hóu, yī tóng jiàn dà rén qù.
小官在此等侯，一同見(jiàn)大人去。
xiǎo guān xiǎng lái, ǎn wèi chén zhě, yào jǐn shì cháo qiān, zhōng yú jūn wáng, xiào yú fù mǔ, zhì guó qí jiā, yán xíng zhōng xìn, zhí zhèng gōng qín, tiáo hé dǐng nài, xiè lǐ yīn yáng, yú mín yǒu yì, rùn guó yǒu gōng, fú chí shèng zhǔ, biàn shì ǎn wèi chén zhě bǔ bào huáng ēn yě.
小官想來(lái)，俺為臣者，要謹侍朝遷，忠于君王，孝于父母，治國齊家，言行忠信，直正公勤，調和鼎鼐，燮理陰陽(yáng)，于民有益，潤國有功，扶持圣主，便是俺為臣者補報皇恩也。
zhèng mò yún chén dà rén, xiǎng wèi chén zhě, fāng xìn dào zhǎng tiáo fǎ zhèng tiān xīn shùn, zhì guó guān qīng mín zì ān.
(正末云)陳大人，想為臣者，方信道掌條法正天心順，治國官清民自安。
chàng xiān lǚ diǎn jiàng chún zǎi chén měi xiè zé yīn yáng, shèng cháo qīng xiàng, yí gè gè zhōng jūn shàng, lì guó ān bāng, fú chí wàn zài shān hé zhuàng.
(唱)【仙呂】【點(diǎn)絳唇】宰臣每燮則陰陽(yáng)，圣朝卿相，一個(gè)個(gè)忠君上，立國安邦，扶持萬(wàn)載山河壯。
chén yáo zuǒ yún dāng jīn shèng rén zhì shì, dé huà qiān bāng, wàn guó jìn gòng, nèi wài wén chén wǔ zhí, duān dì shì chì xīn fú shèng zhǔ, jiān yì bǎo huáng cháo.
(陳堯佐云)當今圣人治世，德化千邦，萬(wàn)國進(jìn)貢，內外文臣武職，端的是赤心扶圣主，堅意?；食?。
zhèng mò chàng hùn jiāng lóng wén chén wǔ jiàng, shēn míng jiào huà zhèn gāng cháng, wén chén měi fú chí shè jì, wǔ jiàng měi sù jìng biān jiāng.
(正末唱)【混江龍】文臣武將，申明教化振綱常，文臣每扶持社稷，武將每肅靜邊疆。
cháng zé yào shǒu fǎ fèng gōng lǐ shù mín, píng xié chú nìng jìn zhōng liáng.
常則要守法奉公理庶民，屏邪除佞進(jìn)忠良。
jiàn rú jīn míng jūn zhì shì qián kūn wàng.
見(jiàn)如今明君治世乾坤旺。
chén yáo zuǒ yún dāng jīn shèng rén, xiào zhì tiān xià, chén zǎi liáng xián, jiān gāng jié cāo, bǐng xìng zhōng zhí, duān dì shì qiū háo wú suǒ fàn, zhí zhèng zuò dōu táng yě.
(陳堯佐云)當今圣人，孝治天下，臣宰良賢，堅剛節操，秉性忠直，端的是秋毫無(wú)所犯，直正坐都堂也。
zhèng mò chàng ǎn ruò shì yī xīn xíng zhèng, luò yí gè wàn gǔ míng yáng.
(正末唱)俺若是一心行正，落一個(gè)萬(wàn)古名揚。
chén yáo zuǒ yún shuō huà zhōng jiān, kě zǎo lái dào yě.
(陳堯佐云)說(shuō)話(huà)中間，可早來(lái)到也。
zuǒ yòu rén bào fù qù, dào yǒu táng jiè, chén yáo zuǒ zài yú mén shǒu.
左右人報復去，道有唐介，陳堯佐在于門(mén)首。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
zuò bào kē, yún bào de dà rén dé zhī, yǒu táng jiè, chén yáo zuǒ zài yú mén shǒu.
(做報科，云)報的大人得知，有唐介，陳堯佐在于門(mén)首。
fàn zhòng yān yún dào yǒu qǐng.
(范仲淹云)道有請。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
yǒu qǐng.
有請。
zhèng mò chén yáo zuǒ tóng jiàn kē zhèng mò yún lǎo xiàng gōng, zhòng guān rén wù zuì yě.
(正末陳堯佐同見(jiàn)科)(正末云)老相公，眾官人勿罪也。
chén yáo zuǒ yún lǎo xiàng gōng huì ǎn bā fǔ zhòng guān, yǒu hé shì shāng yì yě?
(陳堯佐云)老相公會(huì )俺八府眾官，有何事商議也？
fàn zhòng yān yún nín zhòng guān rén měi dōu lái le yě.
(范仲淹云)您眾官人每都來(lái)了也。
lǎo fū fēi wéi sī shì, fèng shèng rén de mìng, wèi yīn zhí běi yàn mén guān wài, yǒu yī rén nǎi shì yē lǜ wàn hù, jiàn jīn shǒu xià yǒu shù shí wàn xióng bīng, cǐ rén hǔ shì qún xióng, qīn rǎo biān jìng, tā bù cóng ǎn diào, jīn yào tǒng bīng zhēng fá, zhēng nài cǐ rén yīng xióng nán dí, shí fēn lì hài, fèng shèng rén de mìng, zhe lǎo fū huì nín zhòng guān shāng yì, kě bǎo jǔ nà yī yuán shàng jiàng, shōu bǔ lǔ kòu qù, nín zhòng guān rén kě yǐ shēn sī yě.
老夫非為私事，奉圣人的命，為因直北雁門(mén)關(guān)外，有一人乃是耶律萬(wàn)戶(hù)，見(jiàn)今手下有數十萬(wàn)雄兵，此人虎視群雄，侵擾邊境，他不從俺調，今要統兵征伐，爭柰此人英雄難敵，十分利害，奉圣人的命，著(zhù)老夫會(huì )您眾官商議，可保舉那一員上將，收捕虜寇去，您眾官人可以深思也。
zhèng mò chàng yóu hú lú zé shuō nà lǔ kòu jūn bīng shì hǔ láng, duān dì shì nán dǔ dāng.
(正末唱)【油葫蘆】則說(shuō)那虜寇軍兵似虎狼，端的是難堵當。
fàn zhòng yān yún shuō cǐ rén yīng xióng jiū jiū, zhuàng mào táng táng, shí fēn xiāo yǒng yě.
(范仲淹云)說(shuō)此人英雄赳赳，狀貌堂堂，十分驍勇也。
zhèng mò chàng nǐ dào tā xióng wēi jiū jiū qì áng áng, jiàn rú jīn wú míng cǎo kòu qīn biān shàng, tā zhèng shì liáo fēng tì xiē jiāng cán shēng sàng.
(正末唱)你道他雄威赳赳氣昂昂，見(jiàn)如今無(wú)名草寇侵邊上，他正是撩蜂剔蝎將殘生喪。
fàn zhòng yān yún jīn rì huì nín zhòng guān, kě bǎo nà yī yuán míng jiàng, shōu bǔ cǎo kòu qù yě.
(范仲淹云)今日會(huì )您眾官，可保那一員名將，收捕草寇去也。
zhèng mò chàng jīn rì gè huì zhòng guān, zhè jiàn shì yào zhǔ zhāng.
(正末唱)今日個(gè)會(huì )眾官，這件事要主張。
rú jīn zhè yīng xióng zhòng xuǎn yí gè yuán róng jiāng, zé yào tā qín zéi shǒu fú róng qiāng.
如今這英雄中選一個(gè)元戎將，則要他擒賊首伏戎羌。
fàn zhòng yān yún ruò bǎo jǔ nà yī yuán míng jiàng, qín ná le cǎo kòu, zì yǒu zhòng shǎng jiā guān yě.
(范仲淹云)若保舉那一員名將，擒拿了草寇，自有重賞加官也。
zhèng mò chàng tiān xià lè nà qí jiān yīn zi fēng qī qǐng zhòng shǎng, zé zhè yuán yě bō róng, tā jiāng nà jīn yìn zhǎng, dàng zhēng chén mǎn yě mí rì guāng, yōng jīng qí pái duì wǔ, tǒng gē máo bǎi zhàn chǎng, wěn qíng qǔ sǎo cán hú yī zhèn wáng.
(正末唱)【天下樂(lè )】那其間蔭子封妻請重賞，則這元也波戎，他將那金印掌，蕩征塵滿(mǎn)野迷日光，擁旌旗排隊伍，統戈矛擺戰場(chǎng)，穩情取掃殘胡一陣亡。
gé jiān jūn yún zhòng lǎo dà ér, wǒ dào shì shuí?
(葛監軍云)眾老大兒，我道是誰(shuí)？
yuán lái shì lǔ kòu yē lǜ nà gè xiǎo chù shēng.
原來(lái)是虜寇耶律那個(gè)小畜生。
wǒ qín ná tā, yǒu rú pū cāng yíng yì bān, liàng tā yǒu hé nán zāi!
我擒拿他，有如撲蒼蠅一般，量他有何難哉！
nín zhòng guān rén měi yě bù bì jì jiào, yě bù bì bǎo jǔ rén, wǒ ná yē lǜ wàn hù, zǒu yī zāo qù.
您眾官人每也不必計較，也不必保舉人，我拿耶律萬(wàn)戶(hù)，走一遭去。
lǚ yí jiǎn yún zhù, zhù, zhù, gé jiān jūn, děng ǎn zhòng guān rén zài zuò shāng yì yě.
(呂夷簡(jiǎn)云)住，住，住，葛監軍，等俺眾官人再做商議也。
zhèng mò yún gé jiān jūn, kě bù dào jiāng zài móu ér bù zài yǒng, zì gǔ yòng jiāng fēi qīng, xū yòng dà chén bǎo jǔ, qǐ kě zì jiàn?
(正末云)葛監軍，可不道將在謀而不在勇，自古用將非輕，須用大臣保舉，豈可自薦？
gé jiān jūn yún wǒ shuō kuī nǐ hái zuò guǎn shì de rén lī, qiě xiū shuō wǒ dāo mǎ wǔ yì, wǒ jiàn jīn wèi jiān jūn zhī zhí, wǒ dào bù hé qù, dào jǔ bié rén qù bù chéng?
(葛監軍云)我說(shuō)虧你還做管事的人哩，且休說(shuō)我刀馬武藝，我見(jiàn)今為監軍之職，我倒不合去，倒舉別人去不成？
zhèng mò yún jiān jūn, qǐ bù wén chǔ hàn zhēng fēng shí, pèi gōng shǒu xià míng jiàng shù shí míng, jiē bù dé guà yìn dēng tán, zhí dài xiāo hé jǔ jiàn hán xìn, fāng bài wèi shuài, suì néng pò chǔ xìng liú.
(正末云)監軍，豈不聞楚漢爭鋒時(shí)，沛公手下名將數十名，皆不得掛印登壇，直待蕭何舉薦韓信，方拜為帥，遂能破楚興劉。
jiān jūn, tīng wǒ shuō yǔ nǐ zhě.
監軍，聽(tīng)我說(shuō)與你者。
chàng né zhā lìng xiǎng dāng rì zhǐ hóng gōu, pèi gōng hé nà bà zhèng, yùn chóu cè, yǒu fàn zēng gòng zǐ fáng, qū tiě qí, yǒu zhōu bó xiàng zhuāng.
(唱)【哪吒令】想當日指鴻溝，沛公和那霸正，運籌策，有范增共子房，驅鐵騎，有周勃項莊。
yún xiǎng hán xìn zài xiàng yǔ shǒu xià, bù dé yì shí, chàng zé zuò de gè zhí jǐ láng, tā nán shī zhǎn jiāng hú liàng, tā yīn cǐ shàng bèi àn kě biàn guī xiáng.
(云)想韓信在項羽手下，不得意時(shí)，(唱)則做的個(gè)執戟郎，他難施展江湖量，他因此上背暗可便歸降。
gé jiān jūn yún xī rì hán xìn sān jiàn dēng tán, bú shì wǒ kuā kǒu, nà gè ruò jiàn wǒ yī jiàn, wǒ lián gāng dōu dēng qǐ lái.
(葛監軍云)昔日韓信三薦登壇，不是我夸口，那個(gè)若薦我一薦，我連缸都蹬起來(lái)。
zhèng mò yún xiǎng hán xìn zài pèi gōng shǒu xià, pèi gōng bù shí hán xìn, hán xìn yín yè sī bēn yě.
(正末云)想韓信在沛公手下，沛公不識韓信，韓信夤夜私奔也。
chàng què tà zhī ruò bú shì hàn xiāo xiāng, jǔ xián liáng, bú shì tā sān jiàn dēng tán, zěn néng gōu jiàn jié fēng wáng?
(唱)【鵲踏枝】若不是漢蕭相，舉賢良，不是他三薦登壇，怎能勾建節封王？
yún dào hòu lái hán xìn chéng le gōng ā.
(云)到后來(lái)韓信成了功呵。
chàng bī de yí gè chǔ zhòng tóng zhì yīn líng lù shàng, tā chè lóng lù zì wěn wū jiāng.
(唱)逼的一個(gè)楚重瞳至陰陵路上，他掣龍錄自刎烏江。
fàn zhòng yān yún gé jiān jūn, biàn hǎo dào yù jiě dào xuán zhī è, xū zhàng xī shì zhī cái.
(范仲淹云)葛監軍，便好道欲解倒懸之厄，須仗希世之才。
jīn lǔ kòu qīn rǎo biān jìng, xū píng liáng jiàng zhēng zhī.
今虜寇侵擾邊境，須憑良將征之。
nín zhòng guān wù yào bǎo jǔ dé lì zhī rén, gōng jù cǎo kòu, píng dìng huán qū yě.
您眾官務(wù)要保舉得力之人，攻拒草寇，平定寰區也。
gé jiān jūn yún lǎo dà rén zuì shì gè cōng míng shàng sī wén de rén, qiě xiū shuō wǒ de rén cái mào xiāng, ruò lùn wǒ fù zhōng de bīng shū, wěi de yǒu shén guǐ bù cè zhī jī, yǒu zhuō shǔ ná māo zhī fǎ.
(葛監軍云)老大人最是個(gè)聰明尚斯文的人，且休說(shuō)我的人材貌相，若論我腹中的兵書(shū)，委的有神鬼不測之機，有捉鼠拿貓之法。
wǒ céng yī jiàn shè shā yí gè lài há ma, yī qiāng zhā sǐ yí gè shǐ qiāng láng.
我曾一箭射殺一個(gè)癩蝦蟆，一槍扎死一個(gè)屎蜣螂。
píng zhe wǒ zhè me shǒu duàn, liàng nà lǔ kòu, dǎ shèn me bù jǐn.
憑著(zhù)我這么手段，量那虜寇，打甚么不緊。
fàn zhòng yān yún táng xiàng gōng, shèng rén zhe nín bā fǔ zǎi xiàng, gè rén bǎo jǔ pò lǔ zhī rén, nín zhòng guān zài cǐ, kě duān dì bǎo jǔ hé rén qù yě?
(范仲淹云)唐相公，圣人著(zhù)您八府宰相，各人保舉破虜之人，您眾官在此，可端的保舉何人去也？
zhèng mò yún xiàng gōng, xiǎo guān jǔ yī rén, nǎi shì lóu sù tài wèi zhī zǐ, wán yán nǚ zhí rén shì, xiǎo zì yán shòu mǎ.
(正末云)相公，小官舉一人，乃是婁宿太尉之子，完顏女直人氏，小字延壽馬。
cǐ rén xiāo yǒng, dǎn lüè guò rén, shàn néng qí shè, xiān dì shǒu zhōng, dài zuì zài yún zhōng xiē mǎ, tā shǒu xià yǒu shí wàn jīng bīng.
此人驍勇，膽略過(guò)人，善能騎射，先帝手中，待罪在云中歇馬，他手下有十萬(wàn)精兵。
ruò dé yán shòu mǎ lái, qù cǎo kòu yī gǔ ér xià, yǒu hé nán zāi.
若得延壽馬來(lái)，覷草寇一鼓而下，有何難哉。
fàn zhòng yān yún táng xiàng gōng, nǐ shuō yán shòu mǎ xiāo yǒng guò rén, wèi zhī cǐ rén nà dāo mǎ wǔ yì xiāng chí duì lěi rú hé?
(范仲淹云)唐相公，你說(shuō)延壽馬驍勇過(guò)人，未知此人那刀馬武藝、相持對壘如何？
nǐ shuō yī biàn, wǒ shì tīng zhě.
你說(shuō)一遍，我試聽(tīng)者。
zhèng mò yún cǐ rén cùn tiě zài shǒu, yǒu wàn fū bù dāng zhī yǒng.
(正末云)此人寸鐵在手，有萬(wàn)夫不當之勇。
chàng jì shēng cǎo tā duān dì néng zhēng zhàn, yǒu dǎn liàng, tā qù nà sān céng lù jiǎo rú píng dàng, nǐ kàn nà qī chóng wéi zi zhí chōng zhuàng, tā qù nà qiān jūn duì lǐ xún zéi jiāng.
(唱)【寄生草】他端的能征戰，有膽量，他覷那三層鹿角如平蕩，你看那七重圍子直沖撞，他去那千軍隊里尋賊將。
jìng yún suī rán tā huì wǔ yì, tā shì gè dài zuì xiē mǎ de rén, yòu wú shèn me guān zhí, tā zěn shēng zhǎng de bīng quán?
(凈云)雖然他會(huì )武藝，他是個(gè)待罪歇馬的人，又無(wú)甚么官職，他怎生掌的兵權？
zhèng mò chàng nǐ dào xián shēn zěn gǎn zhǎng bīng quán?
(正末唱)你道閑身怎敢掌兵權？
kě bù dào huáng jiā xuǎn yòng zhōng liáng jiàng.
可不道皇家選用忠良將。
jìng yún nǐ wú fēn xiǎo, wǒ wèi jiān jūn, nǐ dào bù bǎo wǒ, dào bǎo yán shòu mǎ, tā zěn shēng pò dì cǎo kòu?
(凈云)你無(wú)分曉，我為監軍，你倒不保我，倒保延壽馬，他怎生破的草寇？
duì zhe bā fǔ zài cǐ, nà yán shòu mǎ pò bù de yē lǜ wàn hù, tā qù bù de.
對著(zhù)八府在此，那延壽馬破不的耶律萬(wàn)戶(hù)，他去不的。
lǚ yí jiǎn yún zhù, zhù, zhù, táng shì yù, gé jiān jūn dào yán shòu mǎ qù bù de, tā shì jiān jūn, tā dāng qù.
(呂夷簡(jiǎn)云)住，住，住，唐侍御，葛監軍道延壽馬去不的，他是監軍，他當去。
rú jīn zěn shēng zhe shì yù bǎo yán shòu mǎ wèi xiān fēng, gé jiān jūn wèi hé hòu, nèn de rú hé?
如今怎生著(zhù)侍御保延壽馬為先鋒，葛監軍為合后，恁的如何？
zhèng mò yún jì rán zhè bān, gé jiān jūn nǐ wèi hé hòu, yán shòu mǎ wèi xiān fēng, nǐ liǎng gè dōu dào yàn mén guān qǔ qí, zé yào nǐ dé shèng ér huí.
(正末云)既然這般，葛監軍你為合后，延壽馬為先鋒，你兩個(gè)都到雁門(mén)關(guān)取齊，則要你得勝而回。
fàn zhòng yān yún jì shì zhè bān ā, děng qǔ huí yán shòu mǎ lái shí, lǎo fū zì yǒu zhǔ yì, chén dà rén, chén yáo zuǒ yún xiǎo guān yǒu.
(范仲淹云)既是這般呵，等取回延壽馬來(lái)時(shí)，老夫自有主意，陳大人，(陳堯佐云)小官有。
fàn zhòng yān yún nǐ jīn wèi shǐ mìng, xiū bì qū chí, zhí zhì yún zhōu, xuān mìng yán shòu mǎ qù.
(范仲淹云)你今為使命，休避驅馳，直至云州，宣命延壽馬去。
jiāng tā zài qián zuì fàn, jìn jiē ráo miǎn, fù huán tā jiù zhí, jiù lǐng tā shǒu xià shí wàn xióng bīng, yǔ cān móu shǐ lǐ xìn biàn fù jīng shī, pò lǔ zhī hòu, zài yǒu cì shǎng jiā guān.
將他在前罪犯，盡皆饒免，復還他舊職，就領(lǐng)他手下十萬(wàn)雄兵，與參謀使李信便赴京師，破虜之后，再有賜賞加官。
zé jīn rì biàn suǒ cháng xíng, lǎo fū mù jīn biàn qù zòu zhī shèng rén yě.
則今日便索長(cháng)行，老夫目今便去奏知圣人也。
chén yáo zuǒ yún xiǎo guān lǐ huì de.
(陳堯佐云)小官理會(huì )的。
zhèng mò yún chén xiàng gōng, guó jiā yòng rén zhī jì, nǐ bù bì qū chí, biàn suǒ dēng chéng yě.
(正末云)陳相公，國家用人之際，你不避驅馳，便索登程也。
chén yáo zuǒ yún xiàng gōng, xiǎo guān jì wéi rén chén, dāng yǐ jìn lì, qǐ cí láo juàn.
(陳堯佐云)相公，小官既為人臣，當以盡力，豈辭勞倦。
zhèng mò chàng wěi shēng zé jīn rì jī shèng chì chū huáng dōu, chí yì mǎ xū xíng shàng, zhí zhì nà yún zhōu dì fāng, shuō yǔ nà yán shòu mǎ jiāng jūn jí biàn wǎng.
(正末唱)【尾聲】則今日赍圣敕出皇都，馳驛馬須行上，直至那云州地方，說(shuō)與那延壽馬將軍疾便往。
fàn zhòng yān yún zhe yán shòu mǎ yǔ cān móu shǐ lǐ xìn, biàn fù jīng shī.
(范仲淹云)著(zhù)延壽馬與參謀使李信，便赴京師。
zhèng mò chàng mìng cān móu zhuǎn yùn jūn liáng, tā ruò shì lǐng ér láng, bǎi liè zhe kuò jiàn cháng qiāng, nèn shí jié dé shèng yě biān qiāo jīn dèng xiǎng.
(正末唱)命參謀轉運軍糧，他若是領(lǐng)兒郎，擺列著(zhù)闊劍長(cháng)槍?zhuān)r(shí)節得勝也鞭敲金鐙響。
fàn zhòng yān yún tā ruò pò lǔ zhī hòu, zì yǒu zhòng shǎng jiā fēng guān.
(范仲淹云)他若破虜之后，自有重賞加封官。
zhèng mò chàng wěn qíng qǔ fēng guān zhòng shǎng, bù wǎng le wǒ jǔ xián cái dí dàng, yún ruò dé le shèng ā, chàng nà qí jiān yī jǐn què huán xiāng, xià chén yáo zuǒ yún xiǎo guān zé jīn rì cí bié le lǎo xiàng gōng, chū de zhè mén lái, bù gǎn jiǔ tíng jiǔ zhù, jiāng zhe xuān zhào shuài yìn, zhí zhì yún zhōu, qǔ yán shòu mǎ zǒu yī zāo qù.
(正末唱)穩情取封官重賞，不枉了我舉賢才的當，(云)若得了勝呵，(唱)那其間衣錦卻還鄉，(下)(陳堯佐云)小官則今日辭別了老相公，出的這門(mén)來(lái)，不敢久停久住，將著(zhù)宣詔帥印，直至云州，取延壽馬走一遭去。
fèng mìng chéng xuān lí yù jiē, yún zhōu qù qǔ dòng liáng cái.
奉命承宣離玉階，云州去取棟梁材。
xiǎo guān ruò jiàn yán shòu mǎ, bù fēn xīng yè fù jīng lái.
小官若見(jiàn)延壽馬，不分星夜赴京來(lái)。
xià gé jiān jūn yún lǎo dà ér shù zuì, ruò qǔ huí yán shòu mǎ lái, wǒ hé tā bǐ shì wǔ yì, cái jiàn wǒ lǎo gé shǒu duàn.
(下)(葛監軍云)老大兒恕罪，若取回延壽馬來(lái)，我和他比試武藝，才見(jiàn)我老葛手段。
wǒ chū de zhè mén lái, zuǒ yòu jiāng mǎ lái, wǒ wǎng sī zhái zhōng pǎo yī zāo qù.
我出的這門(mén)來(lái)，左右將馬來(lái)，我往私宅中跑一遭去。
wǒ zuò yuán róng shí yǒu cái, kān yí guà miàn hǔ tóu pái.
我做元戎實(shí)有才，堪宜掛面虎頭牌。
qín zhù lǔ kòu bù qīng fàng, àn zhe bí zi yǎo tā sāi.
擒住虜寇不輕放，按著(zhù)鼻子咬他腮。
xià fàn zhòng yān yún chén yáo zuǒ qù le yě.
(下)(范仲淹云)陳堯佐去了也。
ruò xuān huí yán shòu mǎ lái, lǎo fū zì yǒu gè zhǔ yì, huí shèng rén huà, zǒu yī zāo qù.
若宣回延壽馬來(lái)，老夫自有個(gè)主意，回圣人話(huà)，走一遭去。
xī rì cháng hé jiàn mǎ zhōu, xiāo hé shī jì jǔ hán hòu, jiǎo chú hú lǔ gān gē dìng, cháo jiàn tiān yán bài miǎn liú.
昔日常何薦馬周，蕭何施計舉韓候，剿除胡虜干戈定，朝見(jiàn)天顏拜冕旒。
tóng lǚ yí jiǎn, wén yàn bó xià dì èr zhé lǐ xìn lǐng zú zǐ shàng lǐ xìn yún tài shān dǐng shàng dāo mó quē, běi hǎi bō zhōng mǎ yǐn kū.
(同呂夷簡(jiǎn)，文彥博下)第二折(李信領(lǐng)卒子上)(李信云)泰山頂上刀磨缺，北海波中馬飲枯。
nán zǐ sān shí míng bù lì, wǎng zuò táng táng dà zhàng fū.
男子三十名不立，枉作堂堂大丈夫。
mǒu nǎi yán shòu mǎ jiāng jūn shǒu xià cān móu lǐ xìn shì yě.
某乃延壽馬將軍手下參謀李信是也。
mǒu yòu tōng èr diǎn, guǎng jiàn sān mó, zhǎng ér hào lìng jīng yán, shēn de xíng bīng zhī cè, zuǒ yú yuán shuài shǒu xià.
某幼通二典，廣鑒三謨，長(cháng)而號令精嚴，深得行兵之策，佐于元帥手下。
ǎn yuán shuài pù móu yùn zhì, duì lěi yíng dí, qiān zhàn qiān shèng, wàn fū nán dāng.
俺元帥鋪謀運智，對壘迎敵，千戰千勝，萬(wàn)夫難當。
jīn yuán shuài shǒu xià yǒu shí wàn xióng bīng, yīn dé zuì zài yún zhōu xiē mǎ.
今元帥手下有十萬(wàn)雄兵，因得罪在云州歇馬。
ǎn yuán shuài zì cóng dào cǐ, měi rì zé shì cāo bīng liàn shì, yǎn xí gōng mǎ.
俺元帥自從到此，每日則是操兵練士，演習弓馬。
jīn rì yuán shuài xún chuò biān jìng qù le, zhe mǒu kān shǒu zhe yíng zhài.
今日元帥巡綽邊境去了，著(zhù)某看守著(zhù)營(yíng)寨。
xiǎo xiào yuán mén shǒu qù zhě, dàn yǒu yī yīng jūn qíng shì, bào fù yǔ wǒ zhī dào.
小校轅門(mén)首覷者，但有一應軍情事，報復與我知道。
zú zǐ yún lǐ huì de.
(卒子云)理會(huì )的。
zhèng mò bàn yán shòu mǎ shàng, yún zì jiā wán yán nǚ zhí rén shì, xiǎo zì yán shòu mǎ, nǎi lóu sù tài wèi zhī zǐ.
(正末扮延壽馬上，云)自家完顏女直人氏，小字延壽馬，乃婁宿太尉之子。
yòu xí xiān wáng diǎn jiào, hòu kàn tāo lüè dùn jiǎ zhī shū, shí bā bān wǔ yì, wú yǒu bù niān, wú yǒu bú huì.
幼習先王典教，后看韜略遁甲之書(shū)，十八般武藝，無(wú)有不拈，無(wú)有不會(huì )。
wèi mǒu lèi jiàn qí gōng, xí xiān fù zhī zhí, yīn wèi yǒu guò, zài zhè yún zhōu lì gōng, yǐ jīng shù zài.
為某累建奇功，襲先父之職，因為有過(guò)，在這云州立功，已經(jīng)數載。
jīn rì lǐng zhe zhòng ér láng měi xún biān jìng ér huí.
今日領(lǐng)著(zhù)眾兒郎每巡邊境而回。
xiǎng ǎn wèi jiāng zhě.
想俺為將者。
chàng nán lǚ yī zhī huā zé yào tā huáng gōng sān lüè xí, jiāng lǚ wàng liù tāo jì.
(唱)【南呂】【一枝花】則要他黃公三略習，將呂望六韜記。
bǎi shùn tiān bā guà gài, liè wǔ yùn zhuàn guāng qí.
擺順天八卦蓋，列五運轉光旗。
jiū jiū xióng wēi, qí zhēn zhēn dōng xī duì, mì zā zā qián hòu wéi.
赳赳雄威，齊臻臻東西隊，密匝匝前后圍。
jǐn yī láng qiāng guà zhū yīng, xiù ǎo jiāng fān xuán huà jǐ.
錦衣郎槍掛珠瓔，繡襖將幡懸畫(huà)戟。
liáng zhōu xiǎng dǎng dǎng luó míng jīn jìng, pū dōng dōng gǔ xiǎng zhēng pí, yīng míng jiǔ zhèn yún zhōu dì.
【梁州】響擋擋鑼鳴金鏡，撲冬冬鼓響征鼙，英名久鎮云州地。
duān dì shì rén rú měng shòu, mǎ shì suān ní.
端的是人如猛獸，馬似狻猊。
gōng kāi yù bǎ, jiàn fā jīn pī.
弓開(kāi)玉靶，箭發(fā)金鈚。
zhòng ér láng jiāng wǔ yì wēn xí, pà cháo tíng zhòng yòng dāng wèi.
眾兒郎將武藝溫習，怕朝廷重用當為。
yī shí jiān hǔ juàn lóng pí, píng zhe wǒ yùn chóu cè lǐng jiāng qū bīng, biàn fēng yún wǔ yì duì lěi, píng zhe wǒ bā mén zhèn sī shā xiāng chí.
一時(shí)間虎倦龍疲，憑著(zhù)我運籌策領(lǐng)將驅兵，辨風(fēng)云武藝對壘，憑著(zhù)我八門(mén)陣廝殺相持。
duān dì, wěi de.
端的，委的。
huā gēn běn yàn cún miáo yì, yán shòu mǎ yǒu míng qì.
花根本艷存苗裔，延壽馬有名器。
bèi bèi wèi guān xiǎng zhòng zhí, xiǎn yào guāng huī.
輩輩為官享重職，顯耀光輝。
yún kě zǎo lái dào yě.
(云)可早來(lái)到也。
zuǒ yòu jiē le mǎ zhě.
左右接了馬者。
bào fù qù, dào yǒu yán shòu mǎ lái le yě.
報復去，道有延壽馬來(lái)了也。
zú zǐ yún lǐ huì de.
(卒子云)理會(huì )的。
zuò bào kē, yún bào de cān móu dé zhī, yǒu yuán shuài lái le yě.
(做報科，云)報的參謀得知，有元帥來(lái)了也。
lǐ xìn yún yuán shuài lái le yě, wǒ suǒ yíng jiē qù.
(李信云)元帥來(lái)了也，我索迎接去。
zuò yíng jiē zhèng mò kē, yún yuán shuài yǒu qǐng.
(做迎接正末科，云)元帥有請。
yuán shuài ān mǎ shàng láo shén.
元帥鞍馬上勞神。
zhèng mò yún cān móu shǒu zhài bù yì yě.
(正末云)參謀守寨不易也。
lǐ xìn yún yuán shuài qǐng zuò.
(李信云)元帥請坐。
xiǎo xiào yuán mén shǒu qù zhě, kàn yǒu shèn me rén lái.
小校轅門(mén)首覷者，看有甚么人來(lái)。
chén yáo zuǒ chōng shàng, yún xiǎo guān chén yáo zuǒ, fèng shèng rén de mìng, qián wǎng yún zhōu, xuān yán shòu mǎ wèi pò lǔ kòu yuán róng.
(陳堯佐沖上，云)小官陳堯佐，奉圣人的命，前往云州，宣延壽馬為破虜寇元戎。
xiǎo guān xíng le shù rì, lái dào yún zhōu.
小官行了數日，來(lái)到云州。
shuài fǔ mén shǒu, zuǒ yòu jiē le mǎ zhě.
帥府門(mén)首，左右接了馬者。
lìng rén bào fù qù, dào tiān cháo shǐ mìng zhì cǐ.
令人報復去，道天朝使命至此。
zú zǐ yún lǐ huì de.
(卒子云)理會(huì )的。
zuò bào kē, yún bào de yuán shuài dé zhī, yǒu tiān cháo shǐ mìng zhì cǐ yě.
(做報科，云)報的元帥得知，有天朝使命至此也。
zhèng mò yún yǒu shǐ mìng zhì cǐ, xiǎo xiào zhuāng xiāng lái, wǒ suǒ jiē dài qù.
(正末云)有使命至此，小校裝香來(lái)，我索接待去。
zuò jiē kē chén yáo zuǒ jiàn zhèng mò kē, yún, yán shòu mǎ wàng quē guì zhě, tīng shèng rén de mìng: jiāng nǐ nà zài qián guò fàn, jìn jiē ráo miǎn, fù huán jiù zhí.
(做接科)(陳堯佐見(jiàn)正末科，云)，延壽馬望闕跪者，聽(tīng)圣人的命：將你那在前過(guò)犯，盡皆饒免，復還舊職。
jīn yǒu sài wài yē lǜ wàn hù zuò pàn, yāo jié gòng xiàn, qīn fàn biān jiāng, yì yù mìng jiāng chū shī, zhū jiǎo cǐ zéi.
今有塞外耶律萬(wàn)戶(hù)作叛，邀截貢獻，侵犯邊疆，意欲命將出師，誅剿此賊。
yǒu bā fǔ yù xiāng táng jiè, jǔ rǔ wèi shuài.
有八府聿相唐介，舉汝為帥。
jí yǔ cān móu shǐ lǐ xìn, xīng yè fù jīng, lǐng shòu chì yìn, xiàng qián zhēng jiǎo.
即與參謀使李信，星夜赴京，領(lǐng)受敕印，向前征剿。
nǐ xiè le ēn zhě.
你謝了恩者。
zhèng mò yún gǎn xiè shèng ēn.
(正末云)感謝圣恩。
jiàn kē chén yáo zuǒ yún jù jiāng jūn rú cǐ xióng wēi, qù cǎo kòu hé zú dào zāi.
(見(jiàn)科)(陳堯佐云)據將軍如此雄威，覷草寇何足道哉。
zhèng mò yún xiǎng mǒu dào cǐ xiē mǎ, kě zǎo shù nián guāng jǐng yě.
(正末云)想某到此歇馬，可早數年光景也。
jīn rì chà xiǎo guān zhēng jiǎo yē lǜ wàn hù, dǎ tīng dé cǐ rén hǎo shēng yīng yǒng, zhǐ pà xiǎo guān jìn bù de tā.
今日差小官征剿耶律萬(wàn)戶(hù)，打聽(tīng)得此人好生英勇，只怕小官近不的他。
chàng sì kuài yù zé shuō tā yǒu jiàn shí, zé shuō tā duō zhì móu.
(唱)【四塊玉】則說(shuō)他有見(jiàn)識，則說(shuō)他多智謀。
chén yáo zuǒ yún jiāng jūn yǒu yī lǚ zhī cái, guǎn yuè zhī shù, píng zhe nǐ shǒu xià jiāng yǒng bīng qiáng, wú rén kě jí.
(陳堯佐云)將軍有伊呂之才，管樂(lè )之術(shù)，憑著(zhù)你手下將勇兵強，無(wú)人可及。
zhèng mò chàng nǐ dào wǒ jiāng yǒng bīng qiáng yǒu shuí jí, zhēng nài dài zuì fàn xiē mǎ zài zhè yún zhōu dì.
(正末唱)你道我將勇兵強有誰(shuí)及，爭奈待罪犯歇馬在這云州地。
chén yáo zuǒ yún jù jiāng jūn wén wǔ gāo qiáng, zhì yǒng bìng xíng, shǒu xià jūn xiào, rén rén gǎn yǒng, gè gè dāng xiān, shuí rén kě dí?
(陳堯佐云)據將軍文武高強，智勇并行，手下軍校，人人敢勇，個(gè)個(gè)當先，誰(shuí)人可敵？
zhèng mò chàng xiǎo guān kě yě wǔ yì dī, shǒu xià kě yě jūn xiào wēi, chén yáo zuǒ yún jiāng jūn guà le yuán róng yìn zhě, ruò shì chí wù, biàn kàng wéi xuān chì yě.
(正末唱)小官可也武藝低，手下可也軍校微，(陳堯佐云)將軍掛了元戎印者，若是遲誤，便抗違宣敕也。
zhèng mò chàng wǒ zěn gǎn dào wéi xuān chì.
(正末唱)我怎敢道違宣敕。
chén yáo zuǒ yún jiāng jūn yǔ cān móu shǐ lǐ xìn, lǐng nǐ shǒu xià shí wàn xióng bīng, xiū bì qū chí, biàn suǒ cháng xíng yě.
(陳堯佐云)將軍與參謀使李信，領(lǐng)你手下十萬(wàn)雄兵，休避驅馳，便索長(cháng)行也。
zhèng mò chàng kū huáng tiān jì xuān zhào shuí gǎn xiāng huí bì, jīn rì gè biàn dēng chéng xū suǒ bǎ jūn xiào qí.
(正末唱)【哭皇天】既宣詔誰(shuí)敢相回避，今日個(gè)便登程須索把軍校齊。
yuán shuài yìn guà shàng, chuán hào lìng nín tīng zhě, zhǐ rì bǎ hú cháo jìng xǐ.
元帥印掛上，傳號令您聽(tīng)者，指日把胡巢凈洗。
shuō yǔ nà cān jūn fù shuài, hé hòu xiān fēng.
說(shuō)與那參軍副帥，合后先鋒。
zhī bō duì wǔ, diāo qiǎn jūn zú.
支撥隊伍，凋遣軍卒。
duì zhèn chù xuān tiān nà hǎn, luó gǔ shēng cuī, xiǎn de ǎn zhè dà jiàng jūn rén jiāng jūn yǒu bā miàn wēi.
對陣處喧天吶喊，鑼鼓聲催，顯的俺這大將軍、人將軍有八面威。
bǎi liè zhe gē máo fǔ yuè, gèng hé zhè qiāng dāo jiàn jǐ.
擺列著(zhù)戈矛斧鉞，更和這槍刀劍戟。
wū yè tí ǎn zhè lǐ rén qiáng mǎ zhuàng yīng xióng duì, bǎi liè zhe zá cǎi zhēng qí.
【烏夜啼】俺這里人強馬壯英雄隊，擺列著(zhù)雜彩征旗。
zhèn yún gāo chén tǔ zhē tiān rì, tóu dài jūn kuī, shēn guà táng ní.
陣云高塵土遮天日，頭戴軍盔，身掛唐猊。
jiǎo chú le cán hú xiǎo chǒu nì dà zéi, tuō lài zhe shèng míng jūn hóng fú tóng tiān dì.
剿除了殘胡小丑逆大賊，托賴(lài)著(zhù)圣明君洪福同天地。
zhí gǎn dào shā tuó dì, bǎ nà sī shēng qín zhǎn shǒu, wěn qíng qǔ de shèng ér huí.
直趕到沙陀地，把那廝生擒斬首，穩情取得勝而回。
chén yáo zuǒ yún jiāng jūn, nǐ ruò dào yú jīng shī, jiàn le shèng rén, lǐng bīng jù dí, zé yào nǐ chì xīn bào guó, jié lì jìn zhōng.
(陳堯佐云)將軍，你若到于京師，見(jiàn)了圣人，領(lǐng)兵拒敵，則要你赤心報國，竭力盡忠。
ruò pò le lǔ kòu, dé shèng ér huí, nà qí jiān líng yān gé shàng biāo míng, dān fèng lóu qián huà yǐng, shū rù qīng shǐ, wàn dài liú chuán, gǔ jīn bù xiǔ yě.
若破了虜寇，得勝而回，那其間凌煙閣上標名，丹鳳樓前畫(huà)影，書(shū)入青史，萬(wàn)代流傳，古今不朽也。
zhèng mò yún dà rén, xiǎng ǎn wèi chén zhě, dāng yǐ jìn zhōng bào guó yě.
(正末云)大人，想俺為臣者，當以盡忠報國也。
chàng wěi shēng shuí gǎn wàng qí lín gé shàng biāo míng huì, wǒ zé dài láng hǔ cóng zhōng jué shèng dí, píng dìng le shā tuó jiāng dà gōng lì.
(唱)【尾聲】誰(shuí)敢望麒麟閣上標名諱，我則待狼虎叢中決勝敵，平定了沙陀將大功立。
tuō dāng jīn shèng dé, bǎ xiōng nú měi jìng xǐ, bó yí gè wàn dài míng yáng nèn shí jié xǐ.
托當今圣德，把匈奴每?jì)粝?，博一個(gè)萬(wàn)代名揚恁時(shí)節喜。
tóng lǐ xìn xià chén yáo zuǒ yún yán shòu mǎ qù le yě.
(同李信下)(陳堯佐云)延壽馬去了也。
cǐ rén dàn ruò lǐng bīng, bì rán pò le lǔ kòu.
此人但若領(lǐng)兵，必然破了虜寇。
xiǎo guān huí shèng rén huà, zǒu yī zāo qù.
小官回圣人話(huà)，走一遭去。
quán píng sān lüè yùn jī móu, wèi dà shuài tǒng lǐng gē máo.
全憑三略運機謀，為大帥統領(lǐng)戈矛。
jiǎo chú le xiōng nú zéi kòu, shòu huáng ēn bài xiāng fēng hóu.
剿除了匈奴賊寇，受皇恩拜相封侯。
xià xiē zǐ fàn zhòng yān tóng wén yàn bó lǚ yí jiǎn gé jiān jūn lǐng zhī cóng shàng fàn zhòng yān yún xiè lǐ yīn yáng wèi fǔ bì, tiáo hé dǐng nài lǐ yán méi.
(下)楔子(范仲淹同文彥博、呂夷簡(jiǎn)、葛監軍領(lǐng)祗從上)(范仲淹云)燮理陰陽(yáng)為輔弼，調和鼎鼐理鹽梅。
zhōng gān yì dǎn fú wáng yè, lì guó ān bāng zuò zhù shí.
忠肝義膽扶王業(yè)，立國安邦作柱石。
lǎo fū fàn zhòng yān shì yě.
老夫范仲淹是也。
jīn yīn lǔ kòu zuò luàn, qīn rǎo biān tíng, táng jiè shì yù, jǔ jiàn yán shòu mǎ, yǐ zhe chén yáo zuǒ zhōng shū, zhí zhì yún zhōu, xuān yán shòu mǎ huí cháo, zhì jīn shàng bú jiàn dào.
今因虜寇作亂，侵擾邊庭，唐介侍御，舉薦延壽馬，已著(zhù)陳堯佐中書(shū)，直至云州，宣延壽馬回朝，至今尚不見(jiàn)到。
lìng rén mén shǒu qù zhě, lái shí bào wǒ zhī dào.
令人門(mén)首覷者，來(lái)時(shí)報我知道。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
zhèng mò tóng chén yáo zuǒ lǐ xìn shàng zhèng mò yún xiǎo guān yán shòu mǎ shì yě.
(正末同陳堯佐、李信上)(正末云)小官延壽馬是也。
méng shèng ēn zhe chén zhōng shū qǔ ǎn wèi jiāng, lí le yún zhōu, xíng le xún rì, jǐ dào le jīng shī.
蒙圣恩著(zhù)陳中書(shū)取俺為將，離了云州，行了旬日，己到了京師。
cān móu shǐ bǎ jūn mǎ tún zhá chéng wài, zán jiàn dà rén qù lái.
參謀使把軍馬屯札城外，咱見(jiàn)大人去來(lái)。
chén yáo zuǒ yún jiāng jūn, ǎn lí le yún zhōu, lái dào jīng shī xiāng fǔ mén shǒu yě.
(陳堯佐云)將軍，俺離了云州，來(lái)到京師相府門(mén)首也。
zuǒ yòu jiē le mǎ zhě.
左右接了馬者。
lìng rén bào fù qù, dào yǒu chén yáo zuǒ xuān yán shòu mǎ huí huán yě.
令人報復去，道有陳堯佐宣延壽馬回還也。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
zuò bào kē, yún bào de dà rén dé zhī, yǒu chén yáo zuǒ xuān yán shòu mǎ huí huán yě.
(做報科，云)報的大人得知，有陳堯佐宣延壽馬回還也。
fàn zhòng yān yún yǔ wèi xuán kǒu, guǒ rán xuān zhì le yě.
(范仲淹云)語(yǔ)未懸口，果然宣至了也。
dào yǒu qǐng.
道有請。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
yǒu qǐng.
有請。
zuò jiàn kē chén yáo zuǒ yún dà rén, xiǎo guān xuān yán shòu mǎ huí jīng yě.
(做見(jiàn)科)(陳堯佐云)大人，小官宣延壽馬回京也。
fàn zhòng yān yún jiǔ wén jiāng jūn xióng cái dà lüè, gōng mǎ shú xián, yǒu wàn fū bù dāng zhī yǒng, qiān zhàn qiān yíng zhī lì, zhēn wèi shì zhī hǔ jiàng.
(范仲淹云)久聞將軍雄才大略，弓馬熟閑，有萬(wàn)夫不當之勇，千戰千贏(yíng)之力，真為世之虎將。
zhèng mò yún dà rén, jù xiǎo guān cái qīng dé bó, zhì qióng liàng qiǎn, hé zú guà niàn.
(正末云)大人，據小官才輕德薄，智窮量淺，何足掛念。
fàn zhòng yān yún jiāng jūn, xuān nǐ lái bù wéi bié shì.
(范仲淹云)將軍，宣你來(lái)不為別事。
jīn yǒu lǔ kòu yē lǜ wàn hù, qīn fàn biān tíng, wú rén kě dí.
今有虜寇耶律萬(wàn)戶(hù)，侵犯邊庭，無(wú)人可敵。
yán shòu mǎ, nǐ wàng quē guì zhě, tīng shèng rén de mìng: jiāng nǐ zài qián de guò fàn, jìn jiē ráo miǎn, fù huán jiù zhí.
延壽馬，你望闕跪者，聽(tīng)圣人的命：將你在前的過(guò)犯，盡皆饒免，復還舊職。
zhe nǐ wèi qián bù xiān fēng, gé jiān jūn wèi hé hòu, tǒng lǐng rén mǎ, zài yàn mén guān qǔ qí, zhēng fá lǔ kòu.
著(zhù)你為前部先鋒，葛監軍為合后，統領(lǐng)人馬，在雁門(mén)關(guān)取齊，征伐虜寇。
zhe cān móu lǐ xìn, lǐng bīng jié shā.
著(zhù)參謀李信，領(lǐng)兵截殺。
zé yào nín fèn yǒng dāng xiān, dé shèng ér huí, lìng yǒu jiā guān cì shǎng, wàng quē xiè le ēn zhě.
則要您奮勇當先，得勝而回，另有加官賜賞，望闕謝了恩者。
zhèng mò yún gǎn xiè shèng ēn.
(正末云)感謝圣恩。
dà rén, mǒu qù lǔ kòu yǒu rú fān zhǎng, liàng tā hé zú dào zāi!
大人，某覷虜寇有如翻掌，量他何足道哉！
chàng shǎng huā shí wǒ zhè lǐ shēn xiè huáng ēn zhuó yòng chén, liàng zhè gè yú lǔ cūn fū yǒu shèn néng.
(唱)【賞花時(shí)】我這里深謝皇恩擢用臣，量這個(gè)愚魯村夫有甚能。
fàn zhòng yān yún jiāng jūn yǒu guǎn zhòng zhī cái, ráng jū zhī lüè.
(范仲淹云)將軍有管仲之才，穰苴之略。
zhèng mò chàng jiāng wǒ shì tián ráng jū de liàng kàn chéng, xiè nǐ gè jǔ xián cái de yàn yīng, fàn zhòng yān yún jiāng jūn, zé yào nǐ mǎ dào chéng gōng yě.
(正末唱)將我似田穰苴的量看承，謝你個(gè)舉賢才的晏嬰，(范仲淹云)將軍，則要你馬到成功也。
zhèng mò yún dà rén fàng xīn.
(正末云)大人放心。
chàng jiāng chǒu lǔ shēng qín zhù xiàn rù zhè dì dū chéng.
(唱)將丑虜生擒住獻入這帝都城。
xià gé jiān jūn yún yán shòu mǎ qù le yě.
(下)(葛監軍云)延壽馬去了也。
zhòng wèi dà rén shù zuì, wǒ zé jīn rì qín ná lǔ kòu qù.
眾位大人恕罪，我則今日擒拿虜寇去。
wǒ chū de zhè mén lái, dà xiǎo sān jūn, tīng wú jiàng lìng: zé yào nǐ rén rén wāi zhàn, gè gè hú chán, dāo jiàn chū qiào, gōng nǔ shàng xián, shě mìng sī shā, dōu yào dāng xiān.
我出的這門(mén)來(lái)，大小三軍，聽(tīng)吾將令：則要你人人歪戰，個(gè)個(gè)胡纏，刀劍出鞘，弓弩上弦，舍命廝殺，都要當先。
píng zhe xiàng mào yīng xióng néng zhàn tǎo, wǔ jiàn lún qiāng shì shàng shǎo.
憑著(zhù)相貌英雄能戰討，舞劍輪槍世上少。
liǎng zhèn zhī jiān ruò hái shū, jiā zhe mián yáng wàng jiā pǎo.
兩陣之間若還輸，夾著(zhù)綿羊望家跑。
xià lǐ xìn yún gé jiān jūn qù le yě.
(下)(李信云)葛監軍去了也。
mǒu lǐng bīng jié shā, zǒu yī zāo qù.
某領(lǐng)兵截殺，走一遭去。
yīn lǔ kòu qīn rǎo biān tíng, qiǎn yīng cái tǒng lǐng xióng bīng.
因虜寇侵擾邊庭，遣英才統領(lǐng)雄兵。
shī móu lüè xiāng chí duì lěi, wěn qíng qǔ de shèng hái jīng.
施謀略相持對壘，穩情取得勝還京。
xià fàn zhòng yān yún yán shòu mǎ qù le yě.
(下)(范仲淹云)延壽馬去了也。
píng zhe cǐ rén zhì yǒng móu lüè, liàng lǔ kòu hé zú dào zāi!
憑著(zhù)此人智勇謀略，量虜寇何足道哉！
xiǎo guān bù gǎn jiǔ tíng jiǔ zhù, huí shèng rén huà, zǒu yī zāo qù yě.
小官不敢久停久住，回圣人話(huà)，走一遭去也。
tiáo hé dǐng nài wén guān zhí, tǒng lǐng pí xiū wǔ jiàng néng.
調和鼎鼐文官職，統領(lǐng)貔貅武將能。
wén wǔ qí xīn jìn zhōng xiào, bù xìn jiāng shān bù tài píng.
文武齊心盡忠孝，不信江山不太平。
tóng wén yàn bó lǚ yí jiǎn xià dì sān zhé yē lǜ wàn hù lǐng xiǎo fān shàng wàn hù yún fān fān fān, dì è rén bēn, qí bǎo mǎ, zuò diāo ān, fēi yīng zǒu quǎn, yě shuǐ qīng shān.
(同文彥博、呂夷簡(jiǎn)下)第三折(耶律萬(wàn)戶(hù)領(lǐng)小番上)(萬(wàn)戶(hù)云)番番番，地惡人奔，騎寶馬，坐雕鞍，飛鷹走犬，野水青山。
ǎn zhè lǐ kě yǐn yáng sū jiǔ, jī cān lù pú gàn.
俺這里渴飲羊酥酒，饑餐鹿脯干。
fèng líng jiàn shǒu zhōng cháng niǎn, bǎo diāo gōng bèi shàng xié wān.
鳳翎箭手中常捻，寶雕弓背上斜彎。
lín qián jiǔ zuì hú xuán wǔ, dān qīng xiě rù huà tú jiān.
林前酒醉胡旋舞，丹青寫(xiě)入畫(huà)圖間。
mǒu nǎi yē lǜ wàn hù shì yě.
某乃耶律萬(wàn)戶(hù)是也。
mǒu shǒu xià yǒu xióng bīng bǎi wàn, zhàn jiàng qiān yuán, tún jūn zài jū yán chuān.
某手下有雄兵百萬(wàn)，戰將千員，屯軍在居延川。
jìn wén yán shòu mǎ yǔ gé jiān jūn lǐng bīng qián lái, yǔ mǒu jiāo zhàn.
近聞延壽馬與葛監軍領(lǐng)兵前來(lái)，與某交戰。
liàng tā dào de nà lǐ.
量他到的那里。
xiǎo fān yǔ wǒ huàn jiāng zǔ bèi dǎng xiàng èr jiāng lái zhě.
小番與我喚將阻孛、黨項二將來(lái)者。
xiǎo fān yún lǐ huì de.
(小番云)理會(huì )的。
zǔ bèi dǎng xiàng ān zài?
阻孛、黨項安在？
èr jìng bàn zǔ bèi dǎng xiàng shàng zǔ bèi yún wǒ zuò fān guān shí xī chà, zhèn qián duì shǒu wén wú pà.
(二凈扮阻孛、黨項上)(阻孛云)我做番官實(shí)希詫?zhuān)嚽皩κ致勎崤隆?br/>dǎ wéi bú huì shè zhāng páo, zé hǎo shuǐ zhōng lāo há ma.
打圍不會(huì )射獐狍，則好水中撈蝦蟆。
mǒu nǎi zǔ bèi shì yě.
某乃阻孛是也。
dǎng xiàng yún wǒ zuò fān jiāng yǒu míng shēng, liù tāo sān lüè bù céng wén.
(黨項云)我做番將有名聲，六韜三略不曾聞。
běn dài fā xīn chī zhāi qù, zé shì wú chǔ mǎi miàn jīn.
本待發(fā)心吃齋去，則是無(wú)處買(mǎi)面巾。
mǒu nǎi dǎng xiàng shì yě.
某乃黨項是也。
ǎn èr rén zài yē lǜ wàn hù shǒu xià wèi jiāng, qí bù de liè mǎ, bù hǎo chě yìng gōng, tīng de sī shā, zhuāi qǐ yī fú, wǎng zhàng fáng lǐ zé yī liú yān.
俺二人在耶律萬(wàn)戶(hù)手下為將，騎不的劣馬，不好扯硬弓，聽(tīng)的廝殺，拽起衣服，往帳房里則一溜煙。
zuó rì xún biān jìng qù, ná zhù yí gè tōu lǎo shǔ de.
昨日巡邊境去，拿住一個(gè)偷老鼠的。
jīn rì yē lǜ wàn hù hū huàn, bù zhī yǒu shèn shì, ǎn jiàn wàn hù zǒu yī zāo qù.
今日耶律萬(wàn)戶(hù)呼喚，不知有甚事，俺見(jiàn)萬(wàn)戶(hù)走一遭去。
dǎng xiàng yún kě zǎo lái dào yě.
(黨項云)可早來(lái)到也。
xiǎo fān bào fù qù, dào yǒu ǎn èr jiāng lái le yě.
小番報復去，道有俺二將來(lái)了也。
xiǎo fān yún lǐ huì de.
(小番云)理會(huì )的。
zuò bào kē, yún bào de yuán shuài dé zhī, yǒu zǔ bèi dǎng xiàng lái le yě.
(做報科，云)報的元帥得知，有阻孛、黨項來(lái)了也。
wàn hù yún zhe guò lái.
(萬(wàn)戶(hù)云)著(zhù)過(guò)來(lái)。
xiǎo fān yún lǐ huì de.
(小番云)理會(huì )的。
zhe guò qù lī.
著(zhù)過(guò)去哩。
èr jìng zuò jiàn kē dǎng xiàng yún huàn ǎn èr jiāng, nà xiāng shǐ yòng?
(二凈做見(jiàn)科)(黨項云)喚俺二將，那廂使用？
wàn hù yún huàn nín èr jiāng lái, bié wú shén shì.
(萬(wàn)戶(hù)云)喚您二將來(lái)，別無(wú)甚事。
jīn yǒu yán shòu mǎ yǔ gé jiān jūn lǐng bīng qián lái, yǔ ǎn jiāo zhàn, bō nǐ èr jiāng sān qiān fān bīng, nǐ wèi qián shào, yǔ gé jiān jūn xiāng chí qù.
今有延壽馬與葛監軍領(lǐng)兵前來(lái)，與俺交戰，撥你二將三千番兵，你為前哨，與葛監軍相持去。
zé yào nǐ xiǎo xīn zài yì zhě.
則要你小心在意者。
zǔ bèi yún de lìng.
(阻孛云)得令。
ǎn èr jiāng fèng yuán shuài jiàng lìng, lǐng sān qiān fān bīng, yǔ yán shòu mǎ gé jiān jūn yíng dí, zǒu yī zāo qù.
俺二將奉元帥將令，領(lǐng)三千番兵，與延壽馬、葛監軍迎敵，走一遭去。
dà xiǎo fān jiāng, tīng wǒ fā fàng, rén rén dài qī dǐng tóu kuī.
大小番將，聽(tīng)我發(fā)放，人人戴七頂頭盔。
dǎng xiàng yún shǎ sī yě, qī dǐng tóu kuī kě zěn me dài?
(黨項云)傻廝也，七頂頭盔可怎么戴？
zǔ bèi yún wǒ ér yě, nǐ nà lǐ zhī dào: qī dǐng tóu kuī dài qǐ lái, tā nà biān kàn jiàn hǎo zhǎng hàn.
(阻孛云)我兒也，你那里知道：七頂頭盔戴起來(lái)，他那邊看見(jiàn)好長(cháng)漢。
nà rén rén dài qī dǐng tóu kuī, bǎ nà suǒ zǐ jiǎ lián huán jiǎ liǔ yè jiǎ shi tóu jiǎ, bā jiǔ céng pī zài shēn shàng.
那人人戴七頂頭盔，把那鎖子甲、連環(huán)甲、柳葉甲、匙頭甲，八九層披在身上。
dǎng xiàng yún bā jiǔ céng jiǎ shǎ zhòng de, kě zěn me pī?
(黨項云)八九層甲傻重的，可怎么披？
zǔ bèi yún nǐ bù zhī dào, hǎo zhē jiàn.
(阻孛云)你不知道，好遮箭。
wǒ qí yī pǐ sā yīn de mǒ lín, zhòng xiǎo fān dōu qí lài xiàng, bǎ fān gān dàng zuò cháng qiāng, méi bàng pái jiù shì liǎn shàng, yě bù pà shè le bí zi, yě bù pà shè le yǎn kuàng.
我騎一匹撒因的抹鄰，眾小番都騎癩象，把幡桿當做長(cháng)槍?zhuān)瑳](méi)傍牌就是臉上，也不怕射了鼻子，也不怕射了眼眶。
xiā le yǎn, dǎo shì gān jìng, shěng de yě suàn zuò yī yuán shàng jiàng.
瞎了眼，倒是干凈，省的也算做一員上將。
dào lái rì, lǐng fān bīng gǎn zhàn zhēng fū.
到來(lái)日，領(lǐng)番兵敢戰征夫。
dǎng xiàng yún quán wú nà zhì yǒng jī móu.
(黨項云)全無(wú)那智勇機謀。
zǔ bèi yún bú huì qí sā yīn mǒ lín.
(阻孛云)不會(huì )騎撒因抹鄰。
dǎng xiàng yún yě bú huì nǔ mén sù mén.
(黨項云)也不會(huì )弩門(mén)速門(mén)。
zǔ bèi yún hǎo mǐ hā chī shàng jǐ kuài.
(阻孛云)好米哈吃上幾塊。
dǎng xiàng yún dǎ cì sūn hē shàng wǔ hú.
(黨項云)打刺孫喝上五壺。
zǔ bèi yún shā tǎ bā liǎo bù qù jiāo zhàn.
(阻孛云)莎塔八了不去交戰。
dǎng xiàng yún shā jiāng lái yá bù yá bù.
(黨項云)殺將來(lái)牙不牙不。
xià wàn hù yún èr jiāng qù le.
(下)(萬(wàn)戶(hù)云)二將去了。
mǒu lǐng běn bù xià rén mǎ, zhí zhì yàn mén guān, yǔ yán shòu mǎ gé jiān jūn xiāng chí, zǒu yī zāo qù.
某領(lǐng)本部下人馬，直至雁門(mén)關(guān)，與延壽馬、葛監軍相持，走一遭去。
dà xiǎo fān bīng, tīng mǒu jiàng lìng.
大小番兵，聽(tīng)某將令。
shuō yǔ nà néng zhēng hào zhàn de fān guān, shě sǐ wàng shēng de jiā jiāng.
說(shuō)與那能征好戰的番官，舍死忘生的家將。
yí gè gè wàn xuán zhe hǔ zhǎo láng yá bàng, shā yú pí qiào chā yàn líng dāo.
一個(gè)個(gè)腕懸著(zhù)虎爪狼牙棒，沙魚(yú)皮鞘插雁翎刀。
míng huàng huǎng yào rì zhēng guāng, bèi jìng chù lǎo xiǎo ān yíng xià zhài.
明晃晃耀日爭光，背靜處老小安營(yíng)下寨。
yě tuó chì shǒu qiān zhe luò tuó, bì chì chì huái chuāi zhe wén bù.
野陀赤手牽著(zhù)駱駝，必赤赤懷揣著(zhù)文簿。
chì wǔ sè shí shǒu jià zhe cāng yīng, lǐ liè mǎ chì kǒu chuán zhe jiàng lìng.
赤五色石手架著(zhù)蒼鷹，里列馬赤口傳著(zhù)將令。
dōu shì nà néng zhēng gǎn zhàn de běi fān jūn, shě sǐ wàng shēng shā zhài zi.
都是那能征敢戰的北番軍，舍死忘生沙寨子。
mǎ zhuàng rén qiáng duì wǔ qí, měng fēng chuī fēng zhào zào diāo qí.
馬壯人強隊伍齊，猛風(fēng)吹風(fēng)召皂雕旗。
qū bīng lǐng jiāng qīn biān jìng, bú dào zhōng yuán shì bù huí.
驅兵領(lǐng)將侵邊境，不到中原誓不回。
xià gé jiān jūn shàng, yún mǒu nǎi gé jiān jūn shì yě.
(下)(葛監軍上，云)某乃葛監軍是也。
lǐng bīng dào yàn mén guān wài, huì hé yán shòu mǎ yī tóng zhēng jìn.
領(lǐng)兵到雁門(mén)關(guān)外，會(huì )合延壽馬一同征進(jìn)。
nà yán shòu mǎ de jūn mǎ bú jiàn dào, ǎn zhěng dùn jūn mǎ xiān shā tā yī zhèn, duó gè tóu gōng, què bù hǎo me.
那延壽馬的軍馬不見(jiàn)到，俺整頓軍馬先殺他一陣，奪個(gè)頭功，卻不好么。
bǎi kāi zhèn shì, chén tǔ qǐ chù, zǎo yǒu fān bīng lái yě.
擺開(kāi)陣勢，塵土起處，早有番兵來(lái)也。
zǔ bèi dǎng xiàng yǒng mǎ ér lǐng fān bīng shàng zǔ bèi yún mǒu nǎi zǔ bèi shì yě, zhè gè shì wǒ zhí ér dǎng xiàng.
(阻孛、黨項踴馬兒領(lǐng)番兵上)(阻孛云)某乃阻孛是也，這個(gè)是我侄兒黨項。
ǎn èr rén fèng yē lǜ wàn hù jiàng lìng, tóng lǐng sān qiān fān bīng, yǔ yán shòu mǎ gé jiān jūn jiāo zhàn, zǒu yī zāo qù.
俺二人奉耶律萬(wàn)戶(hù)將令，同領(lǐng)三千番兵，與延壽馬、葛監軍交戰，走一遭去。
bǎ dōu ér, yǔ wǒ bǎi kāi zhèn shì.
把都兒，與我擺開(kāi)陣勢。
wù de bú shì tiān cháo rén mǎ lái le yě.
兀的不是天朝人馬來(lái)了也。
zuò jiàn kē zǔ bèi yún lái zhě hé rén?
(做見(jiàn)科)(阻孛云)來(lái)者何人？
chèn zǎo xià mǎ shòu xiáng, dàn dào gè bù zì, wǒ dōu hā cì ér le.
趁早下馬受降，但道個(gè)不字，我都哈刺兒了。
gé jiān jūn yún mǒu nǎi dà jiàng gé jiān jūn shì yě.
(葛監軍云)某乃大將葛監軍是也。
nǐ lái zhě hé rén?
你來(lái)者何人？
zǔ bèi yún ǎn èr jiāng bú shì bié rén, mǒu nǎi yē lǜ wàn hù shǒu xià zǔ bèi dǎng xiàng shì yě.
(阻孛云)俺二將不是別人，某乃耶律萬(wàn)戶(hù)手下阻孛、黨項是也。
nǐ gǎn yǔ qí jiāo zhàn me?
你敢與其交戰么？
gé jiān jūn yún zhè sī shuō dà yán.
(葛監軍云)這廝說(shuō)大言。
xiǎo xiào cāo gǔ lái.
小校操鼓來(lái)。
zuò zhàn kē zǔ bèi yún kàn le zhè hǔ lá hái ér wǔ yì wěi shí gāo qiáng, ǎn liǎng gè jiā zhe mǎ pǎo le bà.
(做戰科)(阻孛云)看了這虎剌孩兒武藝委實(shí)高強，俺兩個(gè)夾著(zhù)馬跑了罷。
tóng dǎng xiàng fān bīng xià gé jiān jūn yún zhè sī jìn bù de mǒu, zǒu le yě.
(同黨項番兵下)(葛監軍云)這廝近不的某，走了也。
kàn běi fān jiā yǒu hé míng jiàng chū mǎ?
看北番家有何名將出馬？
yē lǜ wàn hù xǐ mǎ ér lǐng fān bīng tǔ wàn hù yún mǒu nǎi yē lǜ wàn hù shì yě.
(耶律萬(wàn)戶(hù)躧馬兒領(lǐng)番兵土)(萬(wàn)戶(hù)云)某乃耶律萬(wàn)戶(hù)是也。
dà xiǎo fān bīng, bǎi kāi zhèn shì.
大小番兵，擺開(kāi)陣勢。
lái zhě hé rén?
來(lái)者何人？
gé jiān jūn yún mǒu nǎi xíng bù gēng míng, zuò bù gǎi xìng, zé wǒ biàn shì dà jiàng gé jiān jūn.
(葛監軍云)某乃行不更名，坐不改姓，則我便是大將葛監軍。
nǐ lái zhě hé rén?
你來(lái)者何人？
wàn hù yún wǒ biàn shì yē lǜ wàn hù.
(萬(wàn)戶(hù)云)我便是耶律萬(wàn)戶(hù)。
liàng nǐ hé zú zāi!
量你何足哉！
nǐ gǎn yǔ mǒu jiāo zhàn me?
你敢與某交戰么？
gé jiān jūn yún jiāo zhàn me!
(葛監軍云)交戰么！
wǒ lái hé nǐ shuǎ lái le, wǒ hé nǐ jué zhàn jiǔ qiān hé.
我來(lái)和你耍來(lái)了，我和你決戰九千合。
xiǎo xiào cāo gǔ lái.
小校操鼓來(lái)。
zuò diào zhèn kē gé jiān jūn yún wǒ jìn bù de tā, zǒu zǒu zǒu!
(做調陣科)(葛監軍云)我近不的他，走、走、走！
xià wàn hù yún zhè sī zǒu le yě.
(下)(萬(wàn)戶(hù)云)這廝走了也。
yuǎn yuǎn de yī biāo jūn mǎ lái le.
遠遠的一彪軍馬來(lái)了。
zhèng mò xǐ mǎ ér tóng lǐ xìn lǐng zú zǐ shàng zhèng mò yún dà xiǎo sān jūn, bǎi kāi zhèn shì zhě.
(正末躧馬兒同李信領(lǐng)卒子上)(正末云)大小三軍，擺開(kāi)陣勢者。
chàng yuè diào dòu ān chún zhàn gǔ shēng cuī, sān jūn bù bǎi.
(唱)【越調】【斗鵪鶉】戰鼓聲催，三軍布擺。
fā hǎn lián tiān, zhē lóng rì sè, píng zhe ǎn jiāng yǒng bīng qiáng, wēi fēng qì gài.
發(fā)喊連天，遮籠日色，憑著(zhù)俺將勇兵強，威風(fēng)氣概。
shī zhàn tāo, xiǎn miào cè.
施戰韜，顯妙策。
jí fēng zhào fēng zhào zá cǎi qí yáo, míng huàng huǎng qiāng dāo qì xiè.
急風(fēng)召風(fēng)召雜彩旗搖，明晃晃槍刀器械。
lǐ xìn yún jiāng jūn, ǎn zhè yī chǎng zhēng fá chǒu lǔ.
(李信云)將軍，俺這一場(chǎng)征伐丑虜。
bù ruò rú gǔ zhī míng jiàng, pái bīng bù zhèn yě.
不弱如古之名將，排兵布陣也。
zhèng mò chàng zǐ huā ér xù bù ruò rú qín bái qǐ kēng zú pò zhào, bù ruò rú yàn lè yì fèn yǒng shōu qí, bù ruò rú táng lǐ shuò xīn xuě yè píng huái.
(正末唱)【紫花兒序】不弱如秦白起坑卒破趙，不弱如燕樂(lè )毅奮勇收齊，不弱如唐李朔心雪夜平淮。
lǐ xìn yún jiāng jūn, ǎn tǒng dà shì xióng bīng, dāng yǔ huáng jiā chū lì yě.
(李信云)將軍，俺統大勢雄兵，當與皇家出力也。
zhèng mò chàng wǒ rú jīn zhǎng bīng quán guà yìn, méng shèng zhǔ qīn chà.
(正末唱)我如今掌兵權掛印，蒙圣主親差。
shuí gǎn dào shì tuī ái, wǒ ruò shì pò bù dé zéi bīng hé xìng gǎi.
誰(shuí)敢道是推捱，我若是破不得賊兵和姓改。
píng zhe ǎn wēi fēng shì rén, tuō lài zhe shèng zhǔ hóng wēi, wěn qíng qǔ jiāng lǔ kòu qín huò.
憑著(zhù)俺威風(fēng)勢人，托賴(lài)著(zhù)圣主洪巍，穩情取將虜寇擒獲。
wàn hù yún lái zhě hé rén?
(萬(wàn)戶(hù)云)來(lái)者何人？
zhèng mò yún wǒ nǎi dà jiàng yán shòu mǎ shì yě.
(正末云)我乃大將延壽馬是也。
nǐ shì hé rén?
你是何人？
wàn hù yún wǒ nǎi yē lǜ wàn hù shì yě.
(萬(wàn)戶(hù)云)我乃耶律萬(wàn)戶(hù)是也。
qià cái nǐ nà gé jiān jūn, bèi mǒu shā bài le, liàng nǐ hé zú dào zāi!
恰才你那葛監軍，被某殺敗了，量你何足道哉！
zhèng mò yún zhè sī hǎo wú lǐ yě!
(正末云)這廝好無(wú)禮也！
zhòng jiāng cāo gǔ lái.
眾將操鼓來(lái)。
zuò diào láo kē chàng tiáo xiào lìng hē yī shēng zhèn kāi.
(做調牢科)(唱)【調笑令】喝一聲陣開(kāi)。
hǎo zhe wǒ nù yíng sāi, hǎo zhe wǒ nù méng sāi.
好著(zhù)我怒盈腮，好著(zhù)我怒盟腮。
ya, bù cì cì yī qí zhēng mǎ wǎn zǒu dào lái, zé jiàn tā héng qiāng zhòu mǎ jiāng zán nuò, nǐ gèng pà wǒ lì jìn jīn shuāi.
呀，不刺刺一騎征馬宛走到來(lái)，則見(jiàn)他橫槍驟馬將咱搦，你更怕我力盡筋衰。
wàn hù yún wù nà yán shòu mǎ, liàng nǐ nà wǔ yì, dào de nà lǐ, jí zǎo xià mǎ shòu xiáng, miǎn nǐ yī sǐ.
(萬(wàn)戶(hù)云)兀那延壽馬，量你那武藝，到的那里，及早下馬受降，免你一死。
zhèng mò chàng wǒ jiāng zhè hé shàn dāo jǔ qǐ pī tā nǎo gài, wǒ jiào nǐ mù qián jiàn hèng huò fēi zāi.
(正末唱)我將這合扇刀舉起劈他腦蓋，我教你目前見(jiàn)橫禍非災。
tū sī ér pū dōng dōng zhēng pí gǔ kǎi, xiǎng dāng dāng zhù zhèn luó shāi.
【禿廝兒】撲冬冬征鼙鼓凱，響珰珰助陣鑼篩。
jiàn zhēng chén dàng dàng yún wù ǎi, wǒ kàn nǐ zěn shēng ái, kě biàn zhī huà.
見(jiàn)征塵蕩蕩云霧靄，我看你怎生捱，可便支劃。
shèng yào wáng wǒ jiāng zhè yuán bì jǔ, zhòu zhēng mǎ wǎn zhuàng mǎn huái.
【圣藥王】我將這猿臂舉，驟征馬宛撞滿(mǎn)懷。
bǎ gāng dāo jǔ qǐ qù gè míng bái, tā kě biàn nàn cuò shǒu, máng jià jiě.
把鋼刀舉起覷個(gè)明白，他可便難措手，忙架解。
sì xià xiāng jūn bīng mǎn yě àn fú mái, zhe qù zé yī jiàn shēng shè xià nà sī zhàn ān lái.
四下廂軍兵滿(mǎn)野暗伏埋，著(zhù)去則一箭生射下那廝戰鞍來(lái)。
zuò shè sǐ yē lǜ wàn hù kē lǐ xìn yún jiāng jūn shì hǎo wǔ yì yě, yī jiàn shè sǐ yē lǜ wàn hù, yī lái tuō lài shèng rén hóng fú, èr lái shì jiāng jūn zhī gōng néng yě.
(做射死耶律萬(wàn)戶(hù)科)(李信云)將軍是好武藝也，一箭射死耶律萬(wàn)戶(hù)，一來(lái)托賴(lài)圣人洪福，二來(lái)是將軍之功能也。
zhèng mò yún shè sǐ le yē lǜ wàn hù yě, zhòng jūn xiào gēn suí zhe mǒu, zhuī shā nà bài cán jūn qù lái.
(正末云)射死了耶律萬(wàn)戶(hù)也，眾軍校跟隨著(zhù)某，追殺那敗殘軍去來(lái)。
chàng wěi shēng jīn rì gè gǎn wú huáng ēn fú qí tiān dà, shā de tā biàn yě shī shān xuè hǎi.
(唱)【尾聲】今日個(gè)感吾皇恩福齊天大，殺的他遍野尸山血海。
jīn rì gè pò cǎo kòu dé gōng huí, shèng míng zhǔ yǒng zhǎng shān hé wàn wàn zài.
今日個(gè)破草寇得功回，圣明主永掌山河萬(wàn)萬(wàn)載。
tóng lǐ xìn xià dì sì zhé wài bàn fàn zhòng yān lǐng zhī cóng rén shàng fàn zhòng yān yún xiōng zhōng zhì qì líng xiāo hàn, fù nèi shī shū guàn dòu niú.
(同李信下)第四折(外扮范仲淹領(lǐng)祗從人上)(范仲淹云)胸中志氣凌霄漢，腹內詩(shī)書(shū)貫斗牛。
lǎo fū fàn zhòng yān shì yě.
老夫范仲淹是也。
jīn wèi táng xué shì jǔ jiàn yán shòu mǎ, yǔ yē lǜ wàn hù jiāo zhàn qù le, yǒu fēi bào qián lái, bèi yán shòu mǎ dà pò lǔ kòu, dé shèng huí jīng, fèng shèng rén de mìng, jīn rì shì wǔ yuè duān wǔ ruí bīn jié lìng, yù yuán zhōng yī lái kào láo sān jūn, èr lái shè yī tài píng yán huì, zhòng guān qìng hè ruí bīn jié lìng, dōu yào dǎ qiú shè liǔ.
今為唐學(xué)士舉薦延壽馬，與耶律萬(wàn)戶(hù)交戰去了，有飛報前來(lái)，被延壽馬大破虜寇，得勝回京，奉圣人的命，今日是五月端午蕤賓節令，御園中一來(lái)犒勞三軍，二來(lái)設一太平筵會(huì )，眾官慶賀蕤賓節令，都要打球射柳。
ān pái yán huì yǐ wán bèi le, zhī cóng rén mén shǒu qù zhě, zhòng guān rén měi lái shí, bào fù wǒ zhī dào.
安排筵會(huì )已完備了，祗從人門(mén)首覷者，眾官人每來(lái)時(shí)，報復我知道。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
lǚ yí jiǎn wén yàn bó chén yáo zuǒ shàng lǚ yí jiǎn yún wàn juǎn shī shū zūn kǒng mèng, yī jīn qīng qì yì qián kūn.
(呂夷簡(jiǎn)、文彥博、陳堯佐上)(呂夷簡(jiǎn)云)萬(wàn)卷詩(shī)書(shū)遵孔孟，一襟清氣溢乾坤。
xiǎo guān lǚ yí jiǎn shì yě.
小官呂夷簡(jiǎn)是也。
yīn wèi yán shòu mǎ pò le yē lǜ wàn hù, dé shèng huí jīng, fèng shèng rén de mìng, shí yù wǔ yuè ruí bīn jié lìng, dōu yào dǎ qiú shè liǔ.
因為延壽馬破了耶律萬(wàn)戶(hù)，得勝回京，奉圣人的命，時(shí)遇五月蕤賓節令，都要打球射柳。
yàn shǎng tài píng zhī shì.
宴賞太平之世。
kě zǎo lái dào yě.
可早來(lái)到也。
lìng rén bào fù qù, dào ǎn zhòng guān lái le yě.
令人報復去，道俺眾官來(lái)了也。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
zuò bào kē, yún bào de dà rén dé zhī, yǒu zhòng zǎi xiàng měi lái le yě.
(做報科，云)報的大人得知，有眾宰相每來(lái)了也。
fàn zhòng yān yún dào yǒu qǐng.
(范仲淹云)道有請。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
yǒu qǐng.
有請。
zuò jiàn kē yún lǚ yí jiǎn yún yā yā ya!
(做見(jiàn)科云)(呂夷簡(jiǎn)云)呀、呀、呀！
dà rén, ǎn zhòng guān rén měi lái le yě.
大人，俺眾官人每來(lái)了也。
fàn zhòng yān yún zhòng dà rén měi lái le yě.
(范仲淹云)眾大人每來(lái)了也。
lǎo fū fèng shèng rén de mìng, yīn wèi yán shòu mǎ pò le yē lǜ wàn hù, jīn shè yī tài píng yàn, děng yán shòu mǎ yǔ gé jiān jūn lái, lùn gōng xíng shǎng.
老夫奉圣人的命，因為延壽馬破了耶律萬(wàn)戶(hù)，今設一太平宴，等延壽馬與葛監軍來(lái)，論功行賞。
lìng rén mén shǒu qù zhě, ruò lái shí, bào fù wǒ zhī dào.
令人門(mén)首覷者，若來(lái)時(shí)，報復我知道。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
jìng gé jiān jūn shàng, yún wǒ zuò jiāng jūn shí shì néng, lèi jīng è zhàn jiàn qí gōng.
(凈葛監軍上，云)我做將軍實(shí)是能，累經(jīng)惡戰建奇功。
dàn ruò sī shā yāo biàn zhuǎn, tīng de xiāng chí dù lǐ téng.
但若廝殺腰便轉，聽(tīng)的相持肚里疼。
mǒu gé jiān jūn shì yě.
某葛監軍是也。
yīn wèi yē lǜ wàn hù zuò jī, fèng shèng rén de mìng, chà mǒu tóng yán shòu mǎ pò yē lǜ wàn hù qù.
因為耶律萬(wàn)戶(hù)作乩，奉圣人的命，差某同延壽馬破耶律萬(wàn)戶(hù)去。
nā mó ē mí tuó fó tiān zūn, bù mán tiān dì shuō, lùn wǒ de nà wǔ yì, nà lǐ jìn de yē lǜ wàn hù?
南無(wú)阿彌陀佛天尊，不瞞天地說(shuō)，論我的那武藝，那里近的耶律萬(wàn)戶(hù)？
wǒ hé tā jiāo zhàn bù guò shí hé, bèi tā shā de wǒ suì pì ér zhí liú, wǒ biàn zǒu le.
我和他交戰不過(guò)十合，被他殺的我碎屁兒直流，我便走了。
hòu yǒu yán shòu mǎ yǔ tā jiāo zhàn, bèi yán shòu mǎ yī suǒ hóu jiàn.
后有延壽馬與他交戰，被延壽馬一鎖喉箭。
shè sǐ le yē lǜ wàn hù.
射死了耶律萬(wàn)戶(hù)。
wǒ rú jīn dào yuán shuài fǔ, zé shuō shì wǒ shè sǐ le yē lǜ wàn hù lái.
我如今到元帥府，則說(shuō)是我射死了耶律萬(wàn)戶(hù)來(lái)。
héng shù wǒ de miàn pí bǐ tā dà xiē, zhè gōng láo dōu shì wǒ de.
橫豎我的面皮比他大些，這功勞都是我的。
kě zǎo lái dào yě.
可早來(lái)到也。
lìng rén bào fù qù, dào yǒu gé jiān jūn dé shèng huí huán yě.
令人報復去，道有葛監軍得勝回還也。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
zuò jiàn kē, bào de dà rén dé zhī, yǒu gé jiān jūn dé shèng huí huán yě.
(做見(jiàn)科，)報的大人得知，有葛監軍得勝回還也。
fàn zhòng yān zhe tā guò lái.
(范仲淹)著(zhù)他過(guò)來(lái)。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
zhe guò qù.
著(zhù)過(guò)去。
gé jiān jūn zuò jiàn kē, yún zhòng lǎo dà ér měi, mǒu yǐ lái le yě.
(葛監軍做見(jiàn)科，云)眾老大兒每，某已來(lái)了也。
yǒu jiǔ ná lái wǒ xiān dǎ sān zhōng, rán hòu cāi méi xíng lìng shuǎ zǐ.
有酒拿來(lái)我先打三鐘，然后猜枚行令耍子。
fàn zhòng yān yún gé jiān jūn nǐ lái le yě.
(范仲淹云)葛監軍你來(lái)了也。
mǒu fèng shèng rén de mìng, jīn rì huì nín zhòng guān yuán zài cǐ, zhe lǎo fū lùn gōng xíng shǎng.
某奉圣人的命，今日會(huì )您眾官員在此，著(zhù)老夫論功行賞。
gé jiān jūn, nǐ qù zhàn yē lǜ wàn hù, yǒu hé gōng láo?
葛監軍，你去戰耶律萬(wàn)戶(hù)，有何功勞？
gé jiān jūn yún bú shì wǒ lǎo gé kuā dà yán, dào de yàn mén guān, jiàn le yē lǜ wàn hù, wǒ hé tā zhàn èr bǎi hé, bù fēn shèng bài, zhe wǒ yáng shū zhà bài, nà sī gǎn jiāng lái, bèi wǒ yī suǒ hóu jiàn shè sǐ le, dé shèng hái yíng.
(葛監軍云)不是我老葛夸大言，到的雁門(mén)關(guān)，見(jiàn)了耶律萬(wàn)戶(hù)，我和他戰二百合，不分勝敗，著(zhù)我佯輸詐敗，那廝趕將來(lái)，被我一鎖喉箭射死了，得勝還營(yíng)。
yǒu hǎo dǎ lá sūn ná liǎng wǎn lái, yǔ wǒ jiě kùn.
有好打剌孫拿兩碗來(lái)，與我解困。
fàn zhòng yān yún zhù zhù zhù!
(范仲淹云)住、住、??！
yán shòu mǎ jiāng jūn ān zài?
延壽馬將軍安在？
gé jiān jūn yún nǐ hái wèn tā lī, wǒ zé shuō zěn me yí gè hǎo yán shòu mǎ, dào de liǎng zhèn zhī jiān, zhe wǒ yī jiàn shè sǐ le yē lǜ wàn hù, bù zhī tā pǎo de nà lǐ qù, shuí jiàn tā yǐng r lái!
(葛監軍云)你還問(wèn)他哩，我則說(shuō)怎么一個(gè)好延壽馬，到的兩陣之間，著(zhù)我一箭射死了耶律萬(wàn)戶(hù)，不知他跑的那里去，誰(shuí)見(jiàn)他影兒來(lái)！
fàn zhòng yān yún jìn shēng!
(范仲淹云)噤聲！
nǐ wèi lái shí, xiān yǒu fēi bào, shuō nǐ bèi yē lǜ wàn hù shā de dà bài kuī shū, què shì yán shòu mǎ yī jiàn shè sǐ le yē lǜ wàn hù, nǐ zěn shēng shuō shì nǐ shè sǐ le tā lái?
你未來(lái)時(shí)，先有飛報，說(shuō)你被耶律萬(wàn)戶(hù)殺的大敗虧輸，卻是延壽馬一箭射死了耶律萬(wàn)戶(hù)，你怎生說(shuō)是你射死了他來(lái)？
gé jiān jūn yún!
(葛監軍云！
wǒ ruò lài tā de gōng láo, wǒ jiù chī mì fēng ér de shǐ, wǒ jiù shì táo gē da de ér zi xiǎo táo gē da ér.
我若賴(lài)他的功勞，我就吃蜜蜂兒的屎，我就是桃疙疸的兒子小桃疙疸兒。
lǎo dà ér, běn shì wǒ shè sǐ lái!
老大兒，本是我射死來(lái)！
fàn zhòng yān yún yě píng bù de nǐ shuō, děng yán shòu mǎ lái shí.
(范仲淹云)也憑不的你說(shuō)，等延壽馬來(lái)時(shí)。
nín èr rén zì jǐ duì zhèng míng bái.
您二人自己對證明白。
wǒ zhe rén qǐng yán shòu mǎ qù le, zhè zǎo wǎn gǎn dài lái yě.
我著(zhù)人請延壽馬去了，這早晚敢待來(lái)也。
zhèng mò tóng lǐ xìn shàng zhèng mò yún xiǎo guān yán shòu mǎ shì yě.
(正末同李信上)(正末云)小官延壽馬是也。
dāng rì lǔ kòu qīn fàn biān jìng, mǒu yǔ gé jiān jūn lǐng bīng, dào yú bǐ chù, jiāng zéi bīng yī gǔ píng shōu, dé shèng bān shī.
當日虜寇侵犯邊境，某與葛監軍領(lǐng)兵，到于彼處，將賊兵一鼓平收，得勝班師。
jīn yǒu shèng rén de mìng, zhe fàn xué shì yíng jiē méi yàn, kào láo zhòng jiāng.
今有圣人的命，著(zhù)范學(xué)士迎接沒(méi)宴，犒勞眾將。
xìng yù ruí bīn jié lìng, shèng rén de mìng, zài xī yù yuán shè yī yàn, míng yuē tài píng ruí bīn yàn, huì yǒu zhòng guān yuán, dōu qù shè liǔ jī qiú.
幸遇蕤賓節令，圣人的命，在西御園設一宴，名曰太平蕤賓宴，會(huì )有眾官員，都去射柳擊球。
xiǎo guān xū suǒ zǒu yī zāo qù.
小官須索走一遭去。
chàng shuāng diào xīn shuǐ lìng xīn féng jiā jié mǎn huáng dōu, hè duān yáng lè nián huān zhù.
(唱)【雙調】【新水令】忻逢佳節滿(mǎn)皇都，賀端陽(yáng)樂(lè )年歡助。
zé jiàn nà jǐn yī xuán cǎi zhàng, xiù ǎo jiān gōng fú.
則見(jiàn)那錦衣懸彩仗，繡襖間公服。
bǎi liè zhe yù yè jīn cù, duān dì biàn tún mǎn yù yuán lù.
擺列著(zhù)玉葉金簇，端的便屯滿(mǎn)御園路。
lǐ xìn yún jiāng jūn, kě zǎo lái dào shuài fǔ yě.
(李信云)將軍，可早來(lái)到帥府也。
lìng rén bào fù qù, dào mǒu yǔ yán shòu mǎ jiāng jūn lái le.
令人報復去，道某與延壽馬將軍來(lái)了。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
zuò bào kē, yún bào de dà rén dé zhī, yǒu yán shòu mǎ tóng lǐ cān móu èr wèi jiāng jūn lái le.
(做報科，云)報的大人得知，有延壽馬同李參謀二位將軍來(lái)了。
fàn zhòng yān yún dào yǒu qǐng.
(范仲淹云)道有請。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
yǒu qǐng.
有請。
zuò jiàn kē fàn zhòng yān yún yā yā ya!
(做見(jiàn)科)(范仲淹云)呀、呀、呀！
èr wèi jiāng jūn lái le yě, tú lù qū chí.
二位將軍來(lái)了也，途路驅馳。
lǎo fū fèng shèng rén mìng, zài cǐ yù yuán zhōng shè yī yàn, yǔ nín lùn gōng xíng shǎng.
老夫奉圣人命，在此御園中設一宴，與您論功行賞。
shí yù ruí bīn jié lìng, zhe nín dà xiǎo guān yuán, dōu yào shè liǔ dǎ qiú.
時(shí)遇蕤賓節令，著(zhù)您大小官員，都要射柳打球。
jiāng jūn, nǐ kàn zhè yù yuán zhōng jǐng zhì, duān dì shì liú huā pēn huǒ, lǜ liǔ tuō yān, hóng zǐ fāng fēi, kān miáo kān huà, zhèng hǎo yàn shǎng yě.
將軍，你看這御園中景致，端的是榴花噴火，綠柳拖煙，紅紫芳菲，堪描堪畫(huà)，正好宴賞也。
zhèng mò yún dà rén, zhè yù yuán zhōng shì hǎo jǐng zhì yě.
(正末云)大人，這御園中是好景致也。
chàng qiáo pái ér wǒ zé jiàn liú huā qià pēn tǔ, cuì liǔ yìng wēi lù.
(唱)【喬牌兒】我則見(jiàn)榴花恰噴吐，翠柳映微露。
róng róng fāng cǎo shēng xiāng pǔ, shèng dān qīng rú huà tú.
茸茸芳草生香浦，勝丹青如畫(huà)圖。
fàn zhòng yān yún lìng rén ān pái jiǔ yáo, yǔ zhòng dà rén měi wán shǎng duān yáng, kāi huái chàng yǐn, rán hòu shè liǔ jī qiú.
(范仲淹云)令人安排酒肴，與眾大人每玩賞端陽(yáng)，開(kāi)懷暢飲，然后射柳擊球。
jiē xià yǒu lún qiāng wǔ jiàn, shuǎ gùn dǎ quán de rén, huàn jǐ gè lái yán qián qiǎn xìng.
階下有輪槍舞劍，耍棍打拳的人，喚幾個(gè)來(lái)筵前遣興。
zhī cóng rén yǔ wǒ huàn jiāng nà bù shǔ lái zhě.
祗從人與我喚將那部署來(lái)者。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
bù shǔ ān zài?
部署安在？
wài bàn bù shǔ lǐng dǎ quán dǎ gùn sì rén shàng bù shǔ yún lún qiāng wǔ jiàn xiǎn gāo qiáng, diē dǎ quán píng lǚ lì gāng.
(外扮部署領(lǐng)打拳、打棍四人上)(部署云)輪槍舞劍顯高強，跌打全憑膂力剛。
bǎi yì jīng tōng tiān xià shǎo, míng bō huán qū sì hǎi yáng.
百藝精通天下少，名播寰區四海揚。
zì jiā shì běn chǔ de bù shǔ.
自家是本處的部署。
shí yù wǔ yuè ruí bīn jié lìng, dà rén zài xī yù yuán ān pái yán yàn, huàn ǎn qù nà lǐ diē dǎ shuǎ quán.
時(shí)遇五月蕤賓節令，大人在西御園安排筵宴，喚俺去那里跌打耍拳。
zhòng tú dì měi, gēn zhe wǒ jiàn dà rén qù lái.
眾徒弟每，跟著(zhù)我見(jiàn)大人去來(lái)。
zuò jiàn kē, yún dà rén, huàn ǎn yǒu hé shì fēn fù?
(做見(jiàn)科，云)大人，喚俺有何事分付？
fàn zhòng yān yún wù nà bù shǔ, shí yù ruí bīn jié lìng, fèng shèng rén de mìng.
(范仲淹云)兀那部署，時(shí)遇蕤賓節令，奉圣人的命。
zài cǐ yuán zhōng ān pái yán yàn, yǔ zhòng zǎi fǔ lùn gōng xíng shǎng, yǒu néng dǎ gùn dǎ quán de, huàn jiāng chū lái, yán qián fú shì.
在此園中安排筵宴，與眾宰輔論功行賞，有能打棍、打拳的，喚將出來(lái)，筵前服侍。
bù shǔ yún yǒu.
(部署云)有。
wù nà jǐ gè dǎ quán de jiào shǒu měi, shàng lù tái lái shuǎ yī huì quán, fú shì zhòng wèi dà rén měi.
兀那幾個(gè)打拳的教手每，上露臺來(lái)耍一會(huì )拳，服侍眾位大人每。
zhòng zuò shuǎ gǎn zǐ dǎ quán kē dǎ zhù dǎ gùn de dǎ zhù fàn zhòng yān yún kàn le zhè bù shǔ měi dǎ quán shuǎ gùn, zhēn gè gāo qiáng.
(眾做耍稈子、打拳科)(打住)(打棍的打住)(范仲淹云)看了這部署每打拳耍棍，真個(gè)高強。
nín qiě huí qù bà.
您且回去罷。
bù shǔ yún lǐ huì de.
(部署云)理會(huì )的。
zhòng tú dì měi, ǎn fú shì le dà rén měi yě, ǎn qiě huí qù lái.
眾徒弟每，俺服侍了大人每也，俺且回去來(lái)。
xià fàn zhòng yān yún yán shòu mǎ jiāng jūn, xiǎng dāng rì lǔ kòu zuò luàn, qīn fàn biān jìng, nǐ yǔ gé jiān jūn, duān dì shì shuí shè sǐ yē lǜ wàn hù lái?
(下)(范仲淹云)延壽馬將軍，想當日虜寇做亂，侵犯邊境，你與葛監軍，端的是誰(shuí)射死耶律萬(wàn)戶(hù)來(lái)？
méi yǒu píng jù, nǐ liǎng gè shè liǔ dǎ qiú, ruò shè zhe liǔ dǎ guò qiú mén de, zhè gōng láo dōu shì tā de, cì yǔ tā huáng jīn qiān liǎng, xiāng jiǔ bǎi píng, jǐn páo yī lǐng, yù dài yī tiáo, hái yǒu jiā guān cì shǎng
沒(méi)有憑據，你兩個(gè)射柳打球，若射著(zhù)柳打過(guò)球門(mén)的，這功勞都是他的，賜與他黃金千兩，香酒百瓶，錦袍一領(lǐng)，玉帶一條，還有加官賜賞；
ruò shè bù zháo liǔ, dǎ bù zháo qiú mén, biàn shì lài rén gōng cì, shèng rén cì yǔ lǎo fū shì jiàn jīn pái, zhe wǒ xiān zhǎn hòu zòu.
若射不著(zhù)柳，打不著(zhù)球門(mén)，便是賴(lài)人功次，圣人賜與老夫勢劍金牌，著(zhù)我先斬后奏。
nín zhòng guān yuán dōu jìn qián shè liǔ.
您眾官員都近前射柳。
zhòng dōu shè liǔ kē le zhèng mò yún xiàng gōng, xiǎo guān yǔ tā shè liǔ.
(眾都射柳科了)(正末云)相公，小官與他射柳。
fàn zhòng yān yún xiān zhe gé jiān jūn shè liǔ, kàn tā wǔ yì rú hé.
(范仲淹云)先著(zhù)葛監軍射柳，看他武藝如何。
gé jiān jūn yún lǎo dà rén, zhè gōng láo běn shì wǒ de, zhe wǒ hé tā shè liǔ, yǒu hé hǎn zāi!
(葛監軍云)老大人，這功勞本是我的，著(zhù)我和他射柳，有何罕哉！
yē lǜ wàn hù bèi wǒ zé yī suǒ hóu jiàn shè sǐ le, liàng zhè gè liǔ zhī dǎ shèn me bù jǐn, wǒ qù tā rú niǎn làn xìng ér yǐ.
耶律萬(wàn)戶(hù)被我則一鎖喉箭射死了，量這個(gè)柳枝打甚么不緊，我覷他如捻爛杏而已。
zhòng dà rén men, kàn zài xià shè liǔ.
眾大人們，看在下射柳。
zuò shè jiàn kē, yún zhe qù.
(做射箭科，云)著(zhù)去。
jìng zuò shè bù zháo kē fàn zhòng yān yún gé jiān jūn shè bù zhōng liǔ yě, nǐ qiě zài yī bì yǒu zhě.
(凈做射不著(zhù)科)(范仲淹云)葛監軍射不中柳也，你且在一壁有者。
kě zhe yán shòu mǎ shè liǔ qù.
可著(zhù)延壽馬射柳去。
zhèng mò yún gāi xiǎo guān shè yě.
(正末云)該小官射也。
zuǒ yòu jiāng mǎ lái.
左右將馬來(lái)。
zuò shàng mǎ kē chàng yàn ér luò jǐn biāo jiù dì pù, cuì liǔ jiē bàng shù.
(做上馬科)(唱)【雁兒落】錦標就地鋪，翠柳階傍豎。
zé tīng de xiāo sháo cǎi zhàng bǎi, gèng hé nà gǔ chuī shēng xuān zhù.
則聽(tīng)的簫韶彩仗擺，更和那鼓吹聲喧助。
yún jiāng gōng jiàn lái.
(云)將弓箭來(lái)。
chàng dé shèng lìng ya, wǒ zài zhè ān shàng zhěng biāo qū, shǒu nèi yuè wān hú.
(唱)【得勝令】呀，我在這鞍上整彪軀，手內月彎弧。
yuǎn bù mǎ tōng xiān lù, zé tā nà shuāng tí kǒu nèi tǔ.
遠步馬通先路，則他那雙蹄口內吐。
ǎn zé biàn gè yíng shū, qǔ shèng rú shén zhù.
俺則辨個(gè)贏(yíng)輸，取勝如神助。
zuò shè liǔ zhōng kē, yún shè zhòng le yě.
(做射柳中科，云)射中了也。
chàng liǔ zhōng zhè jīn zú, yún jiān jūn, chàng wǒ hé nǐ gǎn zài dǔ.
(唱)柳中這金鏃，(云)監軍，(唱)我和你敢再賭。
fàn zhòng yān yún yán shòu mǎ shè zhòng le liǔ yě.
(范仲淹云)延壽馬射中了柳也。
gé jiān jūn, nǐ zhòng guān kě dǎ qiú mén qù.
葛監軍，你眾官可打球門(mén)去。
gé jiān jūn yún zhè gè kě yě bù dà jǐn, tóu lǐ bù gàn wǒ shì, shì wǒ zhè mǎ yǎn chā bǎ lái zǒu guò qù le.
(葛監軍云)這個(gè)可也不大緊，頭里不干我事，是我這馬眼叉把來(lái)走過(guò)去了。
zhè dǎ qiú mén, wǒ cóng xiǎo lǐ kě nòng de shú.
這打球門(mén)，我從小里可弄的熟。
děng wǒ xiān dǎ.
等我先打。
zhòng zuò dǎ qiú mén kē gé jiān jūn zuò dǎ kē, yún guò qù.
(眾做打球門(mén)科)(葛監軍做打科，云)過(guò)去。
zuò dǎ bù zhōng kē fàn zhòng yān yún gé jiān jūn yòu dǎ bù zhōng yě.
(做打不中科)(范仲淹云)葛監軍又打不中也。
yán shòu mǎ jiāng jūn, nǐ dǎ qiú mén qù.
延壽馬將軍，你打球門(mén)去。
zhèng mò yún lǐ huì de.
(正末云)理會(huì )的。
zuǒ yòu shōu le gōng jiàn zhě.
左右收了弓箭者。
zhèng mò zuò dǎ qiú mén kē chàng chuān bō zhào jiàn huā liǔ shì jǐn mó hu.
(正末做打球門(mén)科)(唱)【川撥棹】見(jiàn)花柳似錦模糊。
hè ruí bīn rú huà tú.
賀蕤賓如畫(huà)圖。
cǎi suǒ líng fú, jiǔ fàn chāng pú.
彩索靈符，酒泛菖蒲。
dān qī pán bāo jīn jiǎo shǔ, qiǎo jié chéng xiāng ài hǔ.
丹漆盤(pán)包金角黍，巧結成香艾虎。
fàn zhòng yān yún ruò hái dǎ guò qiú mén de, shèng rén chì cì huáng jīn qiān liǎng, xiāng jiǔ bǎi píng, jǐn páo yù dài.
(范仲淹云)若還打過(guò)球門(mén)的，圣人敕賜黃金千兩，香酒百瓶，錦袍玉帶。
wù nà jūn shì, bǎi liè de yán zhěng zhě.
兀那軍士，擺列的嚴整者。
zhèng mò chàng qī dì xiōng míng huàng huǎng bǎi zhe lì wù, qí zhēn zhēn liè zhe zhè shì zú.
(正末唱)【七弟兄】明晃晃擺著(zhù)利物，齊臻臻列著(zhù)這士卒。
wǔ jiàng měi yí gè gè yǒu jī móu, shī chěng nà wǔ yì gāo qiáng chù.
武將每一個(gè)個(gè)有機謀，施逞那武藝高強處。
wǒ qià cái chuān yáng shè liǔ dìng yíng shū, shàng diāo ān zhòu mǎ dāng xiān qù.
我恰才穿楊射柳定贏(yíng)輸，上雕鞍驟馬當先去。
méi huā jiǔ ya, nǐ kě biàn kàn wǒ jié shù tóu jīn qì zhēn zhū, xiù ǎo zǐ róng pù, nào zhuāng dài tù gǔ.
【梅花酒】呀，你可便看我結束頭巾砌珍珠，繡襖子絨鋪，鬧妝帶兔鶻。
pū dōng dōng tuó gǔ kǎi, gǔ cì cì jǐn qí shū.
撲冬冬鼉鼓凱，骨刺刺錦旗舒。
nín kě yě zhòng chēng xǔ, kuǎn kuǎn de zhòu lóng jū, qīng qīng de tàn shēn qū sháo bàng qǐ yuè lún gū, cǎi qiú luò xiǎo xīng shū.
您可也眾稱(chēng)許，款款的驟龍駒，輕輕的探身軀杓棒起月輪孤，彩球落曉星疏。
zuò dǎ guò qiú mén kē chàng xǐ jiāng nán ya, wǒ zé jiàn guò qiú mén yì diǎn tòu míng zhū, jiàn wén wǔ jiàng jìn huān yú.
(做打過(guò)球門(mén)科)(唱)【喜江南】呀，我則見(jiàn)過(guò)球門(mén)一點(diǎn)透明珠，見(jiàn)文武將盡歡娛。
jīn yín yù dài gòng xiāng xǔ, shèng rén biàn cì yǔ, zé yuàn de wàn nián qiān zǎi yǒng huáng tú.
金銀玉帶共香醑，圣人便賜與，則愿的萬(wàn)年千載永皇圖。
fàn zhòng yān yún gé jiān jūn shè liǔ dǎ qiú, dōu zài wán yán jiāng jūn zhī xià, nà qín nà yē lǜ wàn hù de gōng, duān dì shì wán yán jiāng jūn de le.
(范仲淹云)葛監軍射柳打球，都在完顏將軍之下，那擒那耶律萬(wàn)戶(hù)的功，端的是完顏將軍的了。
nǐ biàn gèng yǒu hé huà shuō?
你便更有何話(huà)說(shuō)？
gé yún bà bà bà!
(葛云)罷、罷、罷！
wǒ yě bù yǔ tā zhēng le, zuò le tā de gōng bà.
我也不與他爭了，做了他的功罷。
ǎn zì xiān huí qù yě.
俺自先回去也。
fàn zhòng yān yún gé jiān jūn kào hòu, yán shòu mǎ jiāng jūn nǐ jìn qián lái.
(范仲淹云)葛監軍靠后，延壽馬將軍你近前來(lái)。
wèi nǐ shè zhòng le zéi kòu, shā tuì fān bīng, jīn rì chuān yáng shè liǔ, dǎ guò qiú mén.
為你射中了賊寇，殺退番兵，今日穿楊射柳，打過(guò)球門(mén)。
gé jiān jūn wèi nǐ yù dí qiè zhàn, lài rén gōng shǎng, zhāi le pái yìn, bà le jiān jūn.
葛監軍為你遇敵怯戰，賴(lài)人功賞，摘了牌印，罷了監軍。
jīn rì qìng shè yán yàn, kào láo gōng chén, yī bì xiāng gē ér wǔ nǚ, dà chuī dà léi, qìng shǎng tài píng yán xí, yī bì xiāng dòng lè zhě.
今日慶設筵宴，犒勞功臣，一壁廂歌兒舞女，大吹大擂，慶賞太平筵席，一壁廂動(dòng)樂(lè )者。
wài dòng yuè qì wǔ kē xíng jiǔ kē fàn zhòng yān yún ǎn màn màn yǐn jiǔ, kàn yǒu shèn rén lái.
(外動(dòng)樂(lè )器舞科)(行酒科)(范仲淹云)俺慢慢飲酒，看有甚人來(lái)。
wài hán wèi gōng shàng, yún lǎo fū hán qí shì yě.
(外韓魏公上，云)老夫韓琦是也。
fèng shèng rén de mìng, dāng rì yīn lǔ kòu qīn biān, yǒu bā fǔ zǎi xiàng jiàn jǔ yán shòu mǎ wèi shuài, yǔ cān móu lǐ xìn, lǐng shí wàn dà jūn, dào yú bǐ chù, jiāng cǎo kòu yī gǔ píng shōu, jīn rì dé shèng bān shī.
奉圣人的命，當日因虜寇侵邊，有八府宰相薦舉延壽馬為帥，與參謀李信，領(lǐng)十萬(wàn)大軍，到于彼處，將草寇一鼓平收，今日得勝班師。
shèng rén dà xǐ, mìng bā fǔ zǎi xiàng shè yàn qìng shǎng, yòu qiǎn lǎo fū dào yú yù yuán zhōng, yǔ zhòng guān jiā guān cì shǎng.
圣人大喜，命八府宰相設宴慶賞，又遣老夫到于御園中，與眾官加官賜賞。
kě zǎo lái dào yě.
可早來(lái)到也。
zuǒ yòu jiē le mǎ zhě, lìng rén bào fù qù, dào yǒu hán qí fèng shèng rén de mìng zhì cǐ yě.
左右接了馬者，令人報復去，道有韓琦奉圣人的命至此也。
zhī cóng yún lǐ huì de.
(祗從云)理會(huì )的。
zuò bào kē, yún bào de dà rén dé zhī, yǒu hán qí lǎo xiàng gōng, fèng shèng rén de mìng zhì cǐ yě.
(做報科，云)報的大人得知，有韓琦老相公，奉圣人的命至此也。
fàn zhòng yān yún zhòng zǎi fǔ měi, yǒu hán dà rén fèng shèng mìng, yǔ nín jiā guān cì shǎng, ǎn yíng jiē dà rén qù lái.
(范仲淹云)眾宰輔每，有韓大人奉圣命，與您加官賜賞，俺迎接大人去來(lái)。
zuò yíng jiē kē fàn zhòng yān yún ya, ya, ya!
(做迎接科)(范仲淹云)呀，呀，呀！
lǎo zǎi fǔ, lǎo fū yǒu shī yíng jiē, wàng dà rén kuān shù zhě.
老宰輔，老夫有失迎接，望大人寬恕者。
hán qí yún zhòng dà rén shù zuì.
(韓琦云)眾大人恕罪。
yán shòu mǎ wàng quē guì zhě, tīng shèng rén de mìng: wèi nǐ tǒng lǐng xióng bīng, tuō lài zhǔ rén hóng fú, qí kāi dé shèng, mǎ dào chéng gōng, jiǎo chú xiōng nú, píng dìng le chǒu lǔ, lèi jiàn dà gōng, jīn rì jiā nǐ wèi bīng mǎ dà yuán shuài.
延壽馬望闕跪者，聽(tīng)圣人的命：為你統領(lǐng)雄兵，托賴(lài)主人洪福，旗開(kāi)得勝，馬到成功，剿除匈奴，平定了丑虜，累建大功，今日加你為兵馬大元帥。
jù xiàng quē guì zhě, tīng shèng rén de mìng: wèi cǎo kòu pàn bèi cháo tíng, qiǎn èr jiāng chū sài tún bīng.
俱向闕跪者，聽(tīng)圣人的命：為草寇叛背朝廷，遣二將出塞屯兵。
yán shòu mǎ shēng qín yē lǜ wàn hù, chàng kǎi gē dé shèng huí yíng.
延壽馬生擒耶律萬(wàn)戶(hù)，唱凱歌得勝回營(yíng)。
nǐ běn shì jiàng mén jiāng zhǒng, yùn tāo lüè jiàn lì gōng xūn.
你本是將門(mén)將種，運韜略建立功勛。
jiā nǐ wèi bīng mǎ dà yuán shuài, fēng sān dài yīn xí zǐ sūn.
加你為兵馬大元帥，封三代蔭襲子孫。
shòu gào mìng dān shū tiě quàn, jìn zhōng yì yǒng fǔ dāng jīn.
受誥命丹書(shū)鐵券，盡忠義永輔當今。
gé huái mǐn xīn cáng jiān jì, jià xū cí tú lài gōng xūn.
葛懷敏心藏奸計，駕虛詞圖賴(lài)功勛。
lín zhàn zhèn wèi dāo bì jiàn, bà guān zhí biǎn wèi shù rén.
臨戰陣畏刀避箭，罷官職貶為庶人。
chén gāng jì shǎng gōng fá zuì, shòu chù zhì tóng hé shèng ēn.
陳綱紀賞功罰罪，受黜陟同荷圣恩。
zhèng mò chàng zhé guì lìng jīn rì gè hè fēng nián jǐn xiù huáng dōu, zhèng mò zuò bài kē hán qí yún dāng jīn shèng zhǔ, huò dá dà dù, kuān rén hòu dé, wàn mín ān lè, duān dì shì qiān bāng nà gòng cháo rén zhǔ, yī tǒng qián kūn yǒng shèng míng.
(正末唱)【折桂令】今日個(gè)賀豐年錦繡皇都，(正末做拜科)(韓琦云)當今圣主，豁達大度，寬仁厚德，萬(wàn)民安樂(lè )，端的是千邦納貢朝仁主，一統乾坤永圣明。
zhèng mò chàng tuō lài zhe shèng zhǔ kuān rén, dé shèng táng yú.
(正末唱)托賴(lài)著(zhù)圣主寬仁，德勝唐虞。
hán qí yún dà jiàng wēi yán, píng dìng chǒu lǔ.
(韓琦云)大將威嚴，平定丑虜。
zhèng mò chàng jiàn rú jīn sì hǎi ān níng, yú bāng nà tǔ, yī tǒng chē shū.
(正末唱)見(jiàn)如今四海安寧，于邦納土，一統車(chē)書(shū)。
zhèng mò zuò bài kē hán qí yún wéi jiāng zhě mián shuāng wò xuě, duō yǔ huáng jiā lù lì.
(正末做拜科)(韓琦云)為將者眠霜臥雪，多與皇家戮力。
suī shòu le nà bǎi bān kǔ chǔ, jīn rì gè zuò xiǎng qiān zhōng.
雖受了那百般苦楚，今日個(gè)坐享千鐘。
zhèng mò chàng ǎn zé dài jǐn liáng zhōng kāi jiāng zhǎn tǔ, fǔ zhù zhe wàn wàn nián gǒng gù huáng tú.
(正末唱)俺則待盡良忠開(kāi)疆展土，輔助著(zhù)萬(wàn)萬(wàn)年鞏固皇圖。
zhèng mò zuò bài kē hán qí yún jiāng jūn xiào dāng jié lì, yú guó jìn zhōng, luò yí gè qīng shǐ biāo míng.
(正末做拜科)(韓琦云)將軍孝當竭力，于國盡忠，落一個(gè)青史標名。
zhèng mò chàng wǒ rú jīn bǐng hù pī fú, bài wǔ sān hū.
(正末唱)我如今秉笏披服，拜舞三呼。
sān wǔ dǎo dùn shǒu jiǎn huáng, zàn míng jūn shè fú de wàn guó xiáng fú.
三舞蹈頓首減惶，贊明君懾伏的萬(wàn)國降服。
tóng xià tí mù xiǎn yīng cái chǒu lǔ zǒu biān jiāng zhèng míng fá yuè wǔ shè liǔ ruí wán jì nbsp
(同下)題目顯英才丑虜走邊疆正名閥閱舞射柳蕤丸記?